Aantal zelfmoordpogingen in Vlaanderen in twintig jaar tijd met kwart gedaald
Het aantal zelfmoordpogingen in Vlaanderen is in twintig jaar tijd met een kwart gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Gent. Toch blijft het aantal pogingen hoog, zo waren er vorig jaar bijna 9.000. Jonge vrouwen tussen 15 en 24 jaar en mannen tussen 30 en 34 jaar blijken de grootste risicogroepen te zijn.
Wie met vragen zit over zelfdoding kan terecht op de Zelfmoordlijn, op het gratis nummer 1813, of op zelfmoordlijn1813.be. Nood aan een gesprek? Dan kan u 24/7 terecht bij Tele-Onthaal op het nummer 106. U kan ook chatten via www.tele-onthaal.be. Jongeren kunnen terecht bij Awel op telefoonnummer 102, of via chat op awel.be.
In 2022 werden naar schatting 8.943 suïcidepogingen gemeld via spoedopnamediensten in Vlaamse ziekenhuizen. Dat is 4 procent minder dan in 2020, en ongeveer een kwart minder dan in het jaar 2000. Toch is het nog steeds een hoog cijfer, omgerekend gaat het om zo'n 25 pogingen per dag.
Jonge vrouwen
Zo'n 60 procent van de pogingen in 2022 werd ondernomen door vrouwen. Als we enkel kijken naar de minderjarigen ligt het aandeel meisjes zelfs nog hoger. "De grootste risicogroep zijn jonge vrouwen tussen 15 en 24 jaar", verklaart professor Gwendolyn Portzky (UGent), directeur van het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie. "De problemen die ze aangeven zijn moeilijk vrienden maken, problemen op school, gepest worden en de scheiding van hun ouders."
BEKIJK - In "Het journaal" getuigt Lore over haar zelfmoordpoging: "Nu ben ik blij dat ik leef":
Bij mannen ligt de risicoleeftijd iets hoger, van 30 tot 34 jaar. "We zien heel veel gelijkenissen tussen de problemen waarmee jongeren en volwassenen kampen, maar bij volwassenen spelen iets vaker ook relationele problemen en eenzaamheid."
Acht op de tien personen die een zelfmoordpoging ondernamen, kwam daarvoor al in contact met psychiatrische hulpdiensten en werd al residentieel (in ziekenhuis, zorgcentrum, ...) of ambulant (thuis) behandeld. Meer dan de helft had al een voorgeschiedenis van suïcidaal gedrag.
Ook aantal zelfdodingen daalt
Ook het aantal zelfdodingen in Vlaanderen is de voorbije jaren gedaald. "Tussen 2000 en 2021 is er sprake van een daling met ongeveer een derde", zegt Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V). Ze hamert ook op het belang van dit soort onderzoeken naar zelfmoordpogingen.
"De nieuwe gegevens geven ons een goed zicht op wie pogingen onderneemt en met welke problemen deze mensen kampen. Dit is wetenschappelijke informatie die belangrijk is om verder gericht preventief beleid te voeren”, besluit Crevits.
Portzky waarschuwt dat we voorzichtig moeten zijn met causale verbanden te leggen, maar vindt het wel hoopgevend om de dalende cijfers te zien. "Het toont aan dat we vooral verder hard moeten blijven inzetten op preventie."
Preventie
Het is belangrijk om na de poging goed in te schatten of er herhaling mogelijk is. "Want we weten al lang dat een suïcidepoging een van de belangrijkste risicofactoren voor zelfdoding is", verklaart Portzky. "Een goede, zorgzame en empathische opvang en gedegen evaluatie volgend op een suïcidepoging is daarom al jaren een van de speerpunten in het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie."
Wie na een poging in het ziekenhuis terechtkomt, wordt daarom meteen opgevangen door gespecialiseerde hulpverleners. "Ze gaan het gesprek aan en zoeken samen met de mensen naar welke noden zij hebben. Slechts een heel kleine groep (7 procent) weigert verdere hulp en begeleiding."
Maar ook de rol van familie en vrienden blijft niet te onderschatten. Zij blijven na een poging de belangrijkste steunfiguren.