Herbruikbare raketten van SpaceX veroorzaken nieuw soort "noorderlicht" (en dat baart astronomen zorgen)
De herbruikbare raketten van het ruimtevaartbedrijf SpaceX van Elon Musk blijken een felrode gloed te veroorzaken wanneer ze terugvallen naar de aarde. Dat komt omdat ze tijdelijk gaten maken in de atmosfeer. Het verstoort waarnemingen van sterrenkundigen én er klinkt bezorgdheid dat het storingen kan veroorzaken bij navigatie- en radiocommunicatie.Â
Een felrode, bolvormige gloed aan de nachthemel, die wel 10 minuten lang zichtbaar is met het blote oog. Het fenomeen kreeg de naam "SpaceX auroras", verwijzend naar het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk. Want het zijn vooral die raketten die het lichtverschijnsel tegenwoordig veel vaker en beter zichtbaar maken.
Wetenschappers weten al langer dat raketten tijdelijk gaten kunnen veroorzaken in de ionosfeer, de bovenste laag van onze dampkring, op 60 tot 1.000 kilometer hoogte. Die verstoring van de ionosfeer kan een rode gloed geven, vergelijkbaar met wat er gebeurt tijdens het noorderlicht.
Sterrenkundigen van het McDonald Observatorium in Texas hebben nu ontdekt dat hetzelfde gebeurt met de raketten van SpaceX die na de lancering terugkeren naar de aarde. Met dat verschil dat de rode gloed bolvormig is en veel helderder.
"Dat komt omdat de tweede rakettrap 90 minuten na de lancering de motoren kort moet ontsteken om boven de zuidelijke Atlantische Oceaan neer te komen", zegt astrofysicus Jeff Baumgarder van de universiteit van Boston, aan spaceweather.com.Â
"Daarbij komt zo'n 180 liter waterdamp en koolstofdioxide vrij. Dat alles gebeurt op zo'n 300 kilometer hoogte, dicht bij het bovenste deel van de ionosfeer. En dat veroorzaakt een aanzienlijk gat (in de ionosfeer)."
"We hebben het de eerste keer gespot in februari dit jaar en zien het sindsdien zo'n 2 tot 5 keer per maand", zegt astronoom Stephen Hummel van het McDonald Observatorium in Texas.Â
Bezorgdheid
Omdat SpaceX bijna elke week wel een raket lanceert, zijn Hummel en andere sterrenkundigen bezorgd. Ze vrezen dat de "SpaceX auroras" hun astronomische waarnemingen te veel zullen verstoren.
Maar er is ook ongerustheid over mogelijke storingen van het gps-signaal en de radiocommunicatie. Net zoals zonnestormen kunnen raketten de ionosfeer zodanig verstoren dat communicatie over lange afstanden, of met satellieten bijvoorbeeld, moeilijk of niet mogelijk wordt.
Na 10 tot 20 minuten sluit zo'n gat in de ionosfeer wel vanzelf weer. Verder zou het lichtverschijnsel geen enkele impact hebben op het leven op aarde.
Bij ons zal de rode gloed trouwens nooit zichtbaar zijn. De gaten vormen zich typisch boven het zuiden van de Verenigde Staten, in de buurt van het Kennedy Space Center in Florida, waar de meeste raketten van SpaceX worden gelanceerd.