VN-klimaattop COP28 start vandaag in Dubai: oliebaron zoekt oplossing voor klimaatcrisis

Dubai, de dichtstbevolkte stad van de Verenigde Arabische Emiraten, verwelkomt alle landen die het VN-klimaatverdrag (UNFCCC) hebben ondertekend. Sinds 1995 komen ze jaarlijks gedurende twee weken samen (met uitzondering van 2020 door de coronapandemie), nadat de landen in 1992 een overeenkomst sloten die inhield dat ze zichzelf ertoe zouden verplichten om gedrag dat kan leiden tot “gevaarlijke klimaatverandering” te vermijden.

Ruim 140 wereldleiders zullen de COP28-klimaatconferentie bijwonen. Onder meer premier Alexander De Croo (Open Vld) zal aanwezig zijn om ons land te vertegenwoordigen. Ook de Britse premier Rishi Sunak en koning Charles trekken richting Dubai. Eerder kwam het nieuws naar buiten dat de Amerikaanse president Joe Biden en zijn Chinese ambtgenoot Xi Jinping er dit jaar niet zullen bij zijn. Biden stuurt wel zijn vicepresident Kamala Harris. Het Vaticaan liet dinsdag dan weer weten dat paus Franciscus wegens gezondheidsredenen niet aanwezig zal zijn.

Deze editie van de VN-klimaattop is er eentje met heel wat tegenstrijdigheden. Zo doet de locatie – een oliestaat – heel wat wenkbrauwen fronsen. De hele regio dankt zijn rijkdom aan fossiele brandstoffen, die bij verbranding veel CO₂ veroorzaken en daardoor slecht zijn voor het klimaat. Ook lijken de Verenigde Arabische Emiraten niet van plan om deze business binnenkort af te bouwen. Sterker nog, ze willen net meer oliebronnen aanboren.

En ook over de voorzitter van de top, sultan al-Jaber, dringen zich heel wat vragen op. Hij is de minister van Industrie én het hoofd van het staatsoliebedrijf. Als voorzitter zal hij de onderhandelingen leiden die de komende twee weken gevoerd worden. Een belangrijke rol, want de voorzitter kan ook heel wat invloed hebben. Er wordt gevreesd dat hij de klimaatconferentie de verkeerde kant op zal sturen. Het Britse ‘BBC’ kon uitgelekte documenten inkijken waaruit bleek dat het gastland van plan was om COP28 te gebruiken om oliedeals te sluiten.

Daarnaast gaan de VAE laks om met mensenrechten. Zo zitten er tientallen mensen achter de tralies omdat ze kritiek uitten op de regering, en dat terwijl hun gevangenisstraf al voorbij is. Verder is er geen persvrijheid en zijn demonstraties verboden. Elk jaar vinden er tijdens de klimaattop betogingen plaats die georganiseerd worden door klimaatactivisten. Die zullen dit jaar dus allicht onmogelijk zijn.

Dat Dubai desondanks dit alles toch gekozen is als gaststad komt door een rotatiesysteem tussen vijf landengroepen. Het waren de Aziatische landen die dit jaar het zeggenschap hadden en groen licht gaven aan Dubai om COP28 te organiseren.

De COP-klimaattop is het hoogste besluitvormingsorgaan over klimaatkwesties in de wereld. Al deze leiders op één plek biedt de mogelijkheid om wereldwijde afspraken te maken.

Een ding staat nu al vast: om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 43 procent terug te dringen en de opwarming van de aarde vergeleken met de pre-industriële periode te beperken tot 1,5 graden Celsius, zoals vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs (2015), zijn dringend drastische ingrepen nodig. Dat zou volgens het klimaatorgaan van de Verenigde Naties IPCC nodig zijn om de schadelijkste gevolgen van de klimaatverandering te voorkomen. Maar of die broodnodige koerswijziging er echt komt, lijkt hoogst onzeker.

Verder zal er worden besproken hoe landen sneller kunnen overstappen op schone energiebronnen en hoe rijke landen meer geld kunnen geven aan armere landen, om hen zo te helpen met het nemen van klimaatmaatregelen. Ook zal deze klimaattop zich richten op de gevolgen van de klimaatverandering voor de natuur en mensen, en zullen er themadagen zijn over diverse onderwerpen, waaronder gezondheid, financiën, voedsel en natuur.