Het Belgische gasnetbedrijf Fluxys wordt al bijna twee jaar met de vinger gewezen omdat zijn aardgasterminal in Zeebrugge één van de belangrijke punten is voor de doorvoer van vloeibaar aardgas (lng) vanuit Rusland. Dat komt door een langetermijncontract dat het heeft afgesloten met het Russische bedrijf Yamal LNG. Het houdt in dat nog tot 2039 een deel van de installaties van Fluxys in de voorhaven van Zeebrugge gereserveerd is voor de aanvoer en tijdelijke opslag van lng dat met tankers aangevoerd wordt vanuit het noorden van Siberië.

Volgens de Britse zakenkrant Financial Times ontving Fluxys in 2023, samen met de Franse lng-terminal Montoir-de-Bretagne nabij Nantes, het meeste Russische lng van alle havens in de Europese Unie.

Die activiteiten leveren de Russische schatkist jaarlijks tot 800 miljoen euro aan belastinginkomsten op, schatten de Belgische ngo’s Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Vredesactie. En daarmee kan Rusland de oorlog tegen Oekraïne dus financieren. Het Oekraïens Nationaal Agentschap voor Corruptiepreventie (NACP) voegt Fluxys daarom toe aan een lijst van ‘internationale sponsors van oorlog’.

“Deze diensten maken de export van Russisch lng naar de wereldmarkten mogelijk en zorgen voor extra inkomsten voor Novatek (het moederbedrijf van Yamal, red.) en het Kremlin, dat talloze oorlogsmisdaden pleegt in Oekraïne”, schrijft het NACP.

Contractbreuk

De topman van Fluxys, Pascal De Buck, stelt al bijna twee jaar dat hij zich niet aangesproken voelt door de kritiek op de Russische lng-aanvoer. Hij argumenteert dan keer op keer dat zijn bedrijf niet zomaar kan beslissen om die te verbieden, want dat komt neer op contractbreuk. Daardoor stelt Fluxys zich bloot aan boeteclaims.

De Belgische minister van Energie, Tinne Van der Straeten (Groen) zei begin september in een gesprek met De Standaard dat ze liefst afwil van Russisch gas, inclusief lng, dat via de haven van Zeebrugge ons land binnenkomt. “Uiteraard zit de aanvoer me dwars”, zei ze toen. Maar volgens Van der Straeten moet de Europese Unie de lijnen uitzetten over de aanpak van de Russische gasaanvoer richting Europa.

In tegenstelling tot kolen en olie heeft de EU geen sancties tegen Russisch gas ingesteld, maar de Europese Commissie heeft wel gezegd dat de lidstaten zich tegen 2027 moeten ontdoen van Russische fossiele brandstoffen.

Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Vredesactie eisen dat de federale overheid daarom een verbod instelt op de overslag van Russisch gas, naar het voorbeeld van Nederland en Groot-Brittannië. Fluxys, dat voor 77% in handen is van de Belgische steden en gemeenten, kan ook zelf ingrijpen. Midden december vindt de algemene vergadering van Publigas plaats, de publieke holding die Fluxys controleert.

Fluxys reageert dat het gebonden is aan de gaswet, waarin de open toegang tot zijn infrastructuur is opgenomen. “Daardoor mogen wij niet discrimineren”, reageert het bedrijf. “Wij zijn ertoe gebonden om contracten na te leven.”

LEES OOK. Hoe gaat onze redactie een jaar na de energiecrisis om met verbruik? “Het mag intussen weer een graadje meer”