LGBTQ+-beweging bestempeld als "extremistische organisatie" in Rusland: celstraffen mogelijk tot 10 jaar

Op 17 november heeft het ministerie van Justitie in Rusland een rechtszaak aangespannen bij het Hooggerechtshof waarin het eist de "internationale LGBTQ+-beweging" te erkennen als een "extremistische organisatie". Het Hooggerechtshof oordeelt nu dat het ministerie gelijk heeft, een klap in het gezicht voor de LGBTQ+-gemeenschap.

Marie Struthers, regiodirecteur van Amnesty International reageert verslagen aan VRT NWS: "Dit beschamende en absurde besluit is een nieuw front in de campagne van de Russische autoriteiten tegen de LGBTQ+-gemeenschap."

"De uitspraak dreigt te leiden tot een algeheel verbod op LGBTQ+-organisaties met verstrekkende gevolgen voor het recht op vrijheid van vereniging, meningsuiting en vreedzame vergadering, evenals het recht om gevrijwaard te blijven van discriminatie. Het zal gevolgen hebben voor talloze mensen en de repercussies zullen waarschijnlijk catastrofaal zijn."

De gevolgen van de beslissing zijn groot. Ten eerste is het onmogelijk voor een organisatie om op een veilige manier verder te werken. Hun werknemers kunnen gerechtelijk vervolgd worden. "In wezen zou het leiden tot strafrechtelijke vervolging uitsluitend op basis van iemands geaardheid of identiteit", vertelt een activist aan The Moscow Times.

En dan betekent dan ook dat ze celstraffen riskeren. Het Russische strafrecht bepaalt dat individuen die aan de activiteiten van een "extremistische organisatie" deelnemen een celstraf tot zes jaar kunnen krijgen. Organiseer je een activiteit, dan riskeer je tot tien jaar cel.

Daarnaast kan een persoon of organisatie niet alleen vervolgd worden voor de "extremistische activiteit", maar ook de "propaganda van het extremisme". Dat staat al langer in de Russische wetten op administratieve overtredingen.

In mensentaal betekent dit dat iemand vervolgd kan worden voor het tonen van bepaalde symbolen, denk maar aan een regenboogvlag. Wie veroordeeld wordt, riskeert zware boetes. Buitenlanders kunnen zelfs gedeporteerd worden.

"Deze beslissing maakt deel uit van een bredere strategie: de afgelopen tien jaar zijn leden van de LGBTQ+-gemeenschap in Rusland geconfronteerd met toenemende discriminatie en vervolging, waaronder repressieve wetgeving en door de staat aangemoedigde haat", zegt Stefania Kuleava, hoofd van het antidiscriminatiecentrum, een zusterorganisatie van het FIDH.

Volgens verschillende analisten is de rechtszaak door het ministerie opgestart om stemmen te winnen. Volgend jaar zijn het in Rusland presidentsverkiezingen. Huidig president Vladimir Poetin zal naar verwachting zich kandidaat stellen in de hoop aan een vijfde termijn te kunnen beginnen.

Onder het bewind van Poetin hebben de LGBTQ+-rechten de afgelopen jaren flinke deuken moeten incasseren. De president ziet het activisme als een aanval op de "traditionele Russische waarden."

Zo is er in 2013 een wet goedgekeurd die de "propaganda van niet-traditionele seksuele relaties" verbiedt, met het oog op "de bescherming van minderjarigen." Eind vorig jaar heeft de Doema (het Russische parlement) die wetgeving strenger gemaakt. Volgens het FIDH wil het parlement het zo makkelijker maken mensen te arresteren en te vervolgen.

In 2020 gaan de Russische wetgevers een stap verder: het homohuwelijk is ongrondwettig. Een jaar later worden verschillende LGBTQ+-organisaties bestempeld als "buitenlandse spionnen" en beschuldigd van het "ondermijnen van de sociale orde".

Begin juli heeft Rusland een strengere versie van een wetsvoorstel goedgekeurd dat sekseveranderingsprocedures verbiedt, met toegevoegde clausules die huwelijken ontbinden waarin één persoon "van geslacht is veranderd". Het verbiedt ook transgenders om pleegouders of adoptieouders te worden.

Bovendien is het Russische parlement extra wetten en maatregelen aan het onderzoeken die het mogelijk maken om sneller mensen te arresteren en te vervolgen. Dat zegt de Internationale Federatie voor de Mensenrechten (FIDH).

"Je bent al bestempeld als buitenlands, als slecht, als een bron van propaganda, en nu word je bestempeld als extremist. De volgende stap is terrorist", zegt Alexander Kondakov, een Russische socioloog aan The New York Times.