Oekraïne plaatst Belgisch energiebedrijf Fluxys op lijst van "oorlogssponsors"
Oekraïne heeft de Belgische gasnetbeheerder Fluxys toegevoegd aan zijn lijst van "internationale sponsors van de oorlog". De reden is dat Fluxys via de haven van Zeebrugge de Russische handel in vloeibaar aardgas (LNG) faciliteert, zo zeggen de organisaties Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Vredesactie.
De Oekraïense autoriteiten hebben al langer een lijst van bedrijven en bedrijfsleiders die volgens hen de Russische invasie in Oekraïne steunen. Op de lijst staan bedrijven als Mondelez, Nestlé, PepsiCo en Unilever. Door hen het etiket van "oorlogssponsor" op te kleven, willen ze de betrokkenen reputatieschade toebrengen. Wettelijke gevolgen zijn er niet.
Op de sanctiewebsite van het Oekraïense agentschap voor de strijd tegen corruptie wordt verwezen naar een contract van 20 jaar dat Fluxys in 2015, dus na de annexatie van het schiereiland De Krim door Rusland, ondertekende met het Russische Yamal LNG. "Fluxys levert Yamal LNG stockage- en overladingscapaciteit, waarvoor het een vijfde opslagtank van 180.000 kubieke meter heeft gebouwd in de terminal in Zeebrugge", luidt het.
"Nergens zoveel Russisch LNG verwerkt als in Zeebrugge"
Nog volgens de Oekraïense autoriteiten doet Zeebrugge de facto dienst als een logistieke hub voor Yamal LNG. In 2022 zou de Zeebrugse LNG-terminal 72 procent van alle Russische LNG in de Europese Unie verwerkt hebben, waarvan 93 procent bestemd was voor landen buiten de EU. "Andere EU-landen importeren ook Russisch LNG, maar geen enkele andere haven verwerkt zoveel als Zeebrugge."
Yamal LNG is een dochteronderneming van de Russische gasgigant Novatek, die volgens Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace en Vredesactie huurlingen levert aan het Russische leger. "Novatek is een van de belangrijkste inkomstenbronnen van het Kremlin", stellen de Oekraïners van hun kant. "Volgens internationale experts zal Rusland in 2023 tot 800 miljoen euro aan belastingen ontvangen uit de overslag van LNG in Zeebrugge." Op die manier "draagt Fluxys bij aan de begroting van de Russische agressor, waarmee die oorlogsmisdaden tegen de Oekraïense bevolking kan financieren."
"Blamage treft ook de overheid"
De Belgische gasnetbeheerder is in handen van de gemeenten en de federale overheid. "De internationale blamage treft dus niet enkel het bedrijf, maar ook rechtstreeks onze overheden", zegt Mathieu Soete, campagneverantwoordelijke energietransitie bij Greenpeace België, in een persbericht.
Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Vredesactie eisen dat de federale overheid de overslag van Russisch LNG in Belgische havens verbiedt, naar het voorbeeld van Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Ze verwachten ook dat de steden en gemeenten de terugtrekking van Fluxys uit de Russische deal op tafel leggen tijdens de algemene vergadering van Publigas, de meerderheidsaandeelhouder van Fluxys, op 14 december.
Reactie van Fluxys
Fluxys laat weten dat het de invoer van Russisch gas niet zomaar kan stopzetten. Volgens de woordvoerder kan het energiebedrijf niet zonder meer lopende contracten verbreken. "We moeten ons aan de Belgische regels houden", reageert woordvoerder Tim De Vil.
"Volgens de regels van de Federale Energieregulator kan iedereen die dat wil, gebruik maken van onze infrastructuur", zei De Vil. "Mochten er Europese sancties gelden, zullen we die naleven, maar als bedrijf kunnen we geen individueel beleid voeren."