‘Architect Libeskind is totaal over het paard getild’: Vlaamse bouwmeesters vernietigend voor Huts’ Boerentoren

Exact een jaar geleden presenteerde ondernemer en kunstverzamelaar Fernand Huts zijn plannen met de Boerentoren. Waarom sturen jullie nu die open brief?

“We doen dat omdat het zo stil is sinds de plannen zijn voorgesteld. Het is hoog tijd dat de Antwerpse en Vlaamse erfgoedadministraties en stedenbouw eens duidelijk ‘no pasarán’ zeggen. Het ontwerp van architect Libeskind is een haastklus.

“Iedereen die de simulatie bekijkt, ziet meteen dat er iets niet klopt, maar Huts had snel een papiertje met een afbeelding nodig. Het is een slecht antwoord, maar de vraag was om te beginnen al slecht: maak een iconisch heel groot museum op een toren die daar te klein voor is. Dat monument heeft geen glazen drol op zijn dak nodig.”

Libeskind, de architect, is toch niet de eerste de beste?

“Libeskind is totaal over het paard getild. Hij heeft twintig jaar geleden in Berlijn een prachtig Joods museum gebouwd, maar daar zie je dat zijn taal meer ingehouden was. Intussen is hij een ‘starchitect’ die rare miskleunen achter zijn naam heeft. De glazen serre die hij wil bouwen aan de Boerentoren is met de klimaatverandering gewoon onverantwoord.

“Libeskind zou er in de VS overigens nooit in slagen om een museumgebouw in het Empire State Building te rammen. Er is niks mis met de Boerentoren, dat gebouw is af en is gemakkelijk te herbestemmen. Er is overigens al een panoramazaal in die toren. Geen reden dus om daar nog iets op te gooien. If it works, don’t fix it. Als je een beschermd iconisch monument hebt, blijf er dan met uw vuile pollen af.”

Er zijn toch vaker bijzonder ingrijpende wijzigingen aan historische gebouwen? Kijk naar Het Havenhuis of zelfs Het Steen.

“Alles hangt ook af van het monument, en de wijziging. Het Havenhuis, waarboven Zaha Hadid haar uitbreiding plaatste, was een al reconstructie. In 1920 is een kopie gezet op het dok, die dan gebruikt is als brandweerkazerne. Daar was weinig authentiek aan.

“Naast Het Steen stond in de jaren 50 een uitbreiding in fermettestijl. Het Steen bevat nog maar 10 procent authentieke elementen, was niet rolstoeltoegankelijk en was de verdommenis in verbouwd. De nieuwe uitbreiding spreekt meer de taal van dat gebouw.

“In de Sint-Annakerk in Gent kan je wat mij betreft een supermarkt en een koffiebar bouwen, maar je gaat toch de Antwerpse kathedraal niet verbouwen?”

Huts wil zijn gigantische kunstcollectie aan het publiek tonen. Daarvoor moet hij die toren aanpassen, toch?

“We appreciëren het mecenaat van Huts, maar dat men hem zijn kunsttempel laat bouwen aan de kaaien of de dokken, waar hij zeker ook grond heeft. Het is niet omdat hij een tentoonstellingsruimte nodig heeft, en toevallig ook net de Boerentoren heeft gekocht, dat hem dat ook het recht geeft om een dergelijke betekenisloze, agressieve ingreep te doen met een beschermd monument. Je mag ook in een natuurgebied geen parking aanleggen, ook niet als je bedoelingen nobel zijn.”

Als dat zo helder is, dan krijgt hij hier toch nooit de juiste vergunningen voor? Bedoelen jullie dan dat Huts met zijn connecties meer kan?

“Ik weet niet of democratisch gezag nog impact heeft op deze door geld aangestuurde maatschappij. Huts heeft aanzienlijk economisch gewicht en een voet in de deur bij de haven, dus moet men waakzaam zijn dat hij niet zomaar wat kan. De economische waarde van een belangrijke stakeholder mag geen excuus zijn om waardevolle elementen in het patrimonium te grabbel te gooien.

“Deze brief is dus een oproep aan de overheden: zeg nu eens wat jullie hiermee gaan doen.”