We kijken elkaar minder in de ogen, en dat is spijtig om verschillende redenen

Wie iemand recht in de ogen kijkt, is betrouwbaarder, sympathieker en komt slimmer over. Tijdens een gesprek de ogen van je partner vasthouden, is zelfs een vorm van beleefdheid. Maar iemand recht aankijken, zorgt ook voor angst. Het is vermoeiend en je stelt je kwetsbaar op, alsof je gedachten zomaar te grabbel liggen. Maak je te weinig oogcontact, dan kom je verlegen of beledigend over. Te veel oogcontact maakt je een creep.

Over de gevolgen van oogcontact is al veel geschreven. Maar of we iemand nu écht veel of weinig in de ogen kijken tijdens een gesprek, werd nooit eerder bestudeerd. Daarom voerden experimenteel psycholoog Florence Mayrand en haar team aan de McGill University in Canada de allereerste studie uit naar wederzijds oogcontact tijdens gesprekken.

In het eerste deel van hun onderzoek keken de onderzoekers naar de oogpatronen van zo’n dertig mensen. Die deelden ze op in paren, allemaal tussen 18 en 24 jaar oud. Elke deelnemer droeg een mobiele eye-tracking-bril met een camera aan de voorzijde, waarmee zijn of haar gezichtsveld werd geregistreerd. Tijdens het gesprek focuste het team op hoe vaak de deelnemers naar elkaars mond en ogen keken.

Tijdens het tweede deel registreerden ze opnieuw de blik van elk individu. Alleen focusten ze nu op de reactie van de personen, wanneer hun gesprekspartner tijdens hun babbeltje in verschillende richtingen keek.

“We ontdekten dat direct oog-in-oog-contact zeldzaam is tijdens een gesprek. Dat is verrassend, want de tijd dat we elkaar recht in de ogen kijken, zelfs al is het maar een paar seconden, is een belangrijke factor voor het sociaal gedrag dat daarop volgt”, aldus Mayrand.

Tijdens het tweede deel van de studie merkten de onderzoekers dat elke deelnemer meer weg dan rechtstreeks naar het gezicht van de partner keek. “Als paren elkaar rechtstreeks in de ogen keken in het eerste deel, volgde de deelnemer wel vaker de blik van hun partner in het tweede deel.”

Keek het paar elkaar aan, dan gebeurde dat meer via niet-wederzijds kijken in plaats van gezamenlijk. “Slechts 12 procent van de interactieduur keken de twee mensen naar elkaars gezicht. Vooral de oog- en mondgebieden waren populair. Van die 12 procent, keek maar 3,5 procent elkaar recht in de ogen tijdens de babbel.”

We kijken elkaar dus maar zelden écht aan tijdens een gesprek, terwijl oogcontact wel een must is voor je sociaal gedrag. En dan vooral voor de gesprekken die je voert, zo blijkt uit onderzoek aan het Dartmouth College in het Duitse Hanover. “In het verleden dacht men dat oogcontact tot een synchroon, vlot gesprek leidt”, zegt Thalia Wheatley, professor neuropsychologie aan Dartmouth.

“Maar het is niet zo simpel. We maken pas oogcontact als onze pupillen in sync zijn, maar precies dat moment geeft ons ruimte om opnieuw weg te kijken. Daardoor heb je tijd om nieuwe gedachten te vormen, en weet je wat je vervolgens kunt zeggen. Hoe vaker dat gebeurt, des te levendiger en aangenamer het gesprek.”

Wanneer ben je een dramaqueen en wat zijn de échte gevolgen? “Je drang naar drama werkt op een manier verslavend” (+)

Zeg niet single, maar ‘self-partnered’: “Niet alle vrijgezellen zijn op zoek naar onbezonnen plezier”

EXCLUSIEF. Succesauteur Thomas Erikson over mensen die ons ergeren: “Vooral onze tegenpolen vreten energie” (+)