Bewoners Knokke-Heist voelen zich in de steek gelaten: ‘Het wantrouwen zit diep’

“De uitzending heeft dezelfde repercussie in Knokke-Heist als Godvergeten.” En: “Het is ingeslagen als een bom.” Zomaar wat reacties van buurtbewoners op de Pano-reportage deze week, waarin aan het licht komt hoe politiek en vastgoed in de kustgemeente zich verstrengelden.

“Heel Heist heeft de reportage gekeken”, zegt Laurence Van Everbroeck, terwijl ze de deur van haar kapperszaak opent. Ze is een van de gedupeerden die aan het woord kwamen. “De beerput is nu open”, reageert ze op de vraag wat voor impact de uitzending heeft, waaruit onder andere schade aan woningen door bouwwerken en pogingen tot onteigening naar voren kwam.

De uitzending was ontluisterend. Het onderzoek richtte zich specifiek op het geplande golfhotel van Leisure Property Invest, een onderdeel van de Ghelamco-vastgoedonderneming van Paul Gheysens. De plannen voor het golfhotel hebben geleid tot spanningen tussen vastgoedontwikkelaars en lokale bewoners, met beschuldigingen van intimidatie en machtsvertoon door Gheysens en druk om grond te verkopen. De vastgoedmagnaat heeft inmiddels in een reactie aan de Gazet van Antwerpen laten weten dat hij de reportage “schandalig” vindt en dat ze voorkomt uit jaloezie.

‘Man en paard benoemd’

Het is in Knokke-Heist al langer onrustig. Uit een vernietigend rapport van Audit Vlaanderen bleek dat er mogelijk sprake was van belangenverstrengeling tussen lokale bestuurders en vastgoedpromotoren. Schepen van Stedenbouw Kris Demeyere (Gemeentebelangen) stapte in augustus op nadat zijn naam werd genoemd in enkele dubieuze vastgoedtransacties. Ook burgemeester en partijgenoot Piet De Groote vertrok, en werd opgevolgd door Jan Morbee.

Maar wat er precies aan de hand was, daar kon niemand in Heist de vinger op leggen. “In het vroegere vissersdorp heerst al apathie tegen het rijke Knokke, tegen het geld en de beleggingen. Er was veel ongenoegen, maar ik kende de details niet en er waren geen bewijzen”, reageert een buurtbewoner die liever niet met zijn naam in de krant wil. Hij is geschrokken van de uitzending waarin “man en paard benoemd zijn”.

Viviane Ghyoot van café New London is niet verbaasd, na alle verhalen die ze al aan de toog heeft gehoord. Maar in de reportage zag ze pas hoe al deze ervaringen aan elkaar verbonden zijn. Voor haar staat één ding als een paal boven water: er is geen rekening gehouden met de inwoners van de kustplaats. “Mensen voelen zich in de steek gelaten, en het wantrouwen in het lokale bestuur zit diep.” Ook deze vrijdagnamiddag maakt het onderwerp ‘vastgoed’ de tongen los in het café, waar de kerstboom al opgetuigd is.

New Londen grenst aan het Maes en Boereboomplein. Vroeger was er een grote parking, nu verrijst hier een nieuw ‘Community House’ van dertien verdiepingen. De bouwplaats ligt er op deze koude decemberdag verlaten bij. Niet iedereen staat te springen om het nieuwbouwproject. Volgens actiecomité Stop de Torens, dat zich verzet tegen hoogbouw in de kustplaats, tasten dit soort projecten de eigenheid van Knokke-Heist aan.

Maar omwonenden hebben andere problemen aan hun hoofd. Want toen de graafwerkzaamheden in 2022 startten, begon de schade aan hun huizen. Een rondje door de buurt brengt dit al snel in beeld: in verschillende huizen zitten grote barsten en scheuren.

Zakken vullen

Kapster Laurence Van Everbroeck woont met haar zes kinderen aan het plein en runt haar bedrijf op de begane grond van het pand. Vorig jaar september voelde ze haar huis voor het eerst bewegen. Haar ramen kunnen niet goed meer dicht en ze heeft grote waterschade in de kelder. De werkzaamheden hebben ook invloed op haar bedrijf: klanten geraken lastig tot haar deur en haar inkomsten dalen.

Van Everbroeck heeft in oktober om tafel gezeten met drie verzekeraars, maar dat heeft tot nu toe nog geen schadevergoeding opgeleverd. Meer nog: ze zegt dat ze afgeschilderd werd als iemand die een slaatje wilde slaan uit de situatie. “Maar ik wil alleen mijn oude huis terug, ik zie mijn huis zieker worden. Ik probeer positief te blijven, maar ik heb er al flink doorheen gezeten. Wat komt hierna? Dat we breken en dan onze huizen laten opkopen?”

Ze vond het dan ook pijnlijk om naar de reportage te kijken. “Het was schrijnend, mensonterend. Geld en macht gaan hand in hand. Je ziet hoe het politieke systeem in elkaar zit. Wij sukkelen aan, zij vullen hun zakken.” Bewoners hopen dan ook dat het lokaal bestuur nu in actie komt.

Er zal flink wat gelijmd moeten worden tussen de politiek, vastgoedsector en de lokale gemeenschappen in Knokke-Heist. Minister van Binnenlands Bestuur Gwendolyn Rutten (Open Vld) heeft om extra onderzoek gevraagd, net als de oppositie in de badplaats.

Oud-burgemeester De Groote heeft “met gemende gevoelens” naar de uitzending gekeken. “Ik ben 2,5 uur geïnterviewd, er is aan fragmentatie gedaan. Ik heb totaal niets te verbergen.” Over de situatie aan het Maes en Boerenboomplein zegt hij “slapeloze nachten” te hebben gehad. “Er zijn meerdere vergaderingen gehouden en er is een noodfonds opgericht voor dringende schadeherstellingen voor gas en elektriciteit. Ik hoop dat aannemer Artes-Depret en de verzekeraars hun verantwoordelijkheid nemen.”

Burgemeester Morbee was vrijdag niet bereikbaar voor een reactie.