Ze waren de sterren op het bal, nu dondert ene na andere cryptokoning keihard van de apenrots

Vorige week sloot cryptobeurs Binance, het grootste handelsplatform voor cryptomunten ter wereld, een schikking van meer dan vier miljard dollar met het Amerikaanse ministerie van Justitie. Dat was een van de hoogste schikkingen ooit voor een bedrijf, volgens de rechter. En voor oprichter en grootaandeelhouder Changpeng Zhao dreigt gevangenisstraf.

Binance werd beschuldigd van het faciliteren van witwassen en terrorismefinanciering. Klanten konden ongehinderd geld via Binance doorsluizen naar onder andere terroristische organisaties als Hamas en IS. Ook drugsgeld en de financiering van kinderporno liepen ongehinderd via Binance. Het zou gaan om minstens 1,1 miljoen transacties met een waarde van meer dan 898 miljoen dollar. “Binance werd deels de grootste cryptobeurs ter wereld vanwege de misdaden die het beging - nu betaalt het een van de grootste bedrijfsboetes in de geschiedenis van de Verenigde Staten”, aldus procureur-generaal Merrick Garland.

Enkele weken geleden werd Sam Bankman-Fried, de oprichter van de failliete cryptobeurs FTX, schuldig bevonden aan oplichting. De ex-CEO bleek geld van klanten te gebruiken voor riskante investeringen in cryptomunten. Dat gebeurde zonder dat die klanten dat wisten of toestemming hadden gegeven. Toen de koers van die munten instortte, raakten de klanten al hun geld kwijt – geschat wordt zo’n acht tot negen miljard euro.

Bankman Fried hield zijn onschuld vol in de rechtbank, terwijl zijn voormalige collega’s, waaronder zijn ex-vriendin, alle schuld bij hem neerlegden. Omdat hij geen schikking trof, is er voor hem geen kans op strafvermindering. Bankman Fried kan tientallen jaren gevangenisstraf krijgen.

Zhao op zijn beurt pleitte wel schuldig. Hij kondigde ook aan dat hij terugtreedt als topman van Binance. Door de deal kijkt hij aan tegen een gevangenisstraf van maximaal 18 maanden.

Een jaar geleden waren Zhao en Bankman Fried nog de sterren op het bal. Beroemdheden en politici verdrongen zich voor een selfie met de cryptokoningen, maar nu donderen ze keihard van hun voetstuk. De veroordelingen komen niet uit de lucht vallen. De Amerikaanse autoriteiten richten zich nadrukkelijk op de sector van cryptomunten, juist vanwege de risico’s op witwassen en terrorismefinanciering in de nauwelijks gereguleerde sector.

Het kostte Justitie jaren om Zhao en Binance te pakken te krijgen. Het bedrijf claimde geen hoofdkantoor te hebben en had dus geen vestigingsplaats. Bovendien verhuisde Zhao verschillende keren van woonplaats, het laatste adres was in de Verenigde Arabische Emiraten.

Justitie in de VS wist te bewijzen dat het platform zaken deed met Amerikanen en daarom aan de Amerikaanse regels ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering moest voldoen. En dat deed het bedrijf op geen enkele wijze.

Kenners wijten de misstanden aan de enorme geldzucht van Zhao. Zijn enige doel was zo snel mogelijk rijk worden, daarom was omzet belangrijker dan klantencontrole. Een doel dat overigens aardig geslaagd leek, vorig jaar was hij 100 miljard dollar waard. Dat was pas zes jaar na de oprichting van Binance.

De val van Zhao zal Bankman Fried genoegen hebben gedaan. Zhao speelde een belangrijke rol in de ondergang van FTX. Via Binance lekte een rapport uit dat vraagtekens plaatste bij de financiële gezondheid van FTX. En toen Zhao aankondigde FTX over te nemen, maar er later van af zag vanwege de financiële toestand van FTX, was het lot van FTX bezegeld.

En nu komt binnenkort een derde valsspeler voor de rechter. Do Kwon. De Koreaan was al ruim een jaar op de vlucht. Hij werd onlangs opgepakt in Montenegro, toen hij met een vals paspoort het land probeerde te verlaten. Kwon is de man achter de Terra-munt, een zogenaamde stablecoin. Investeerders werden opgezadeld met een verlies van bijna 40 miljard dollar door die crash.

Kwon wordt nu door de Amerikaanse en Koreaanse autoriteiten vervolgd voor oplichting en fraude. Het is aan de Montenegrijnse minister van justitie om te bepalen aan welk land hij wordt uitgeleverd. De kans is groot dat Kwon straks de derde verdachte is in de Amerikaanse rechtbank.

De kans is ook groot dat het niet bij deze drie blijft. De cryptosector krijgt met steeds meer regelgeving en controle te maken. De tijd dat alles mocht en oplichters vrijuit gingen, nadert zijn einde. De Amerikanen zitten er bovenop en de Europese Unie komt met wetgeving om de consument te beschermen tegen crypto-oplichters. Ook een land als China treedt hard op tegen de uitwassen van de cryptowereld.

KIJK OOK. UITGELEGD. Wat zijn crypto’s en hoe werken ze?