Honderden jonge architecten luiden de alarmbel: "Beginners verdienen vaak nog geen 1.700 euro, dat is veel te weinig"

"Architectuursector in crisis!": die alarmerende woorden staan helemaal bovenaan de brief die jonge architecten richten aan hun eigen beroepsvereniging, de Orde van Architecten. Ze kaarten daarin een aantal problemen aan die de sector teisteren. De lijst is lang: de werkdruk is te hoog, de lonen voor starters zijn te laag, en veel architecten worden tegen wil en dank in een statuut van schijnzelfstandigheid gedwongen.

Voor jonge architect Alexander De Mont was de maat vol, zeker omdat hij vond dat de Orde van Architecten de problemen niet genoeg ter harte nam. Daarom verenigde hij zich met enkele medearchitecten en stelde hij de bewuste petitie op. "Bijna 700 collega's zetten hun handtekening, en vandaag diende ik de brief in bij de Orde van Architecten", vertelt hij in "De wereld vandaag" op Radio 1. 

Eén van de grootste frustraties in de brief is dat starters te weinig loon krijgen. Dat blijkt volgens De Mont uit een online bevraging via het Instagramaccount Dear Architects. "51 procent van de beginnende architecten geven er aan met minder dan 1.700 euro netto per maand te moeten rondkomen", vertelt De Mont. "Dat is veel te weinig."

Ook freelance architect Enver Peeters getuigde al over de lage verloning in de podcast "Snapt ge mij nu?": "Mensen denken misschien dat wij even veel verdienen als dokters of advocaten, maar dat klopt niet. Gemiddeld genomen komt het bruto uurloon van een freelance architect overeen met zijn leeftijd."

"Ik ben bijvoorbeeld 26, dus dat komt neer op 26 euro bruto per uur, waar netto ongeveer de helft van overblijft. Extraatjes zijn er niet: geen maaltijdcheques, geen vakantiegeld, geen dertiende maand... Ik hou dus niet veel over op het einde van de maand."

Ook de schimmige statuten van schijnzelfstandigheid en de hoge werkdruk bij stagiairs zijn belangrijke aandachtspunten in de petitie. De hele loopbaan van architecten moet onder de loep worden genomen, want zo kan het niet verder, zegt De Mont: "De uitstroom van jonge architecten is gigantisch. Maar 16 procent van de beginners verwacht dit beroep uit te oefenen tot aan zijn pensioen. Dat is dramatisch. Nergens in Europa is dat cijfers zo laag."

De problemen zijn niet nieuw, en wat de jonge architecten ook tegen de borst stuit, is dat de Orde van Architecten te weinig actie onderneemt om ze aan te pakken. "Ik noemde hen eerder al de enige beroepsvereniging die niet opkomt voor de rechten van de beroepsgroep die ze vertegenwoordigt", vertelt De Mont. "De voorbije decennia heeft de Orde zich veel te afzijdig gehouden."

Volgens de petitie zetelen er bovendien te weinig jonge en diverse profielen in de beroepsvereniging, en is er "een verontrustende gebrek aan voeling met de praktijk". De ondertekenaars eisen dan ook dat de werking van de Orde zelf onder de loep wordt genomen. 

Vandaag diende De Mont de kritische brief in bij de Orde, en tot zijn verbazing werd die verrassend goed onthaald. "Ik heb het gevoel dat er deze keer écht geluisterd is."

"We hebben dan ook niet alleen de problemen aangekaart, maar ook een aantal oplossingen aangereikt. Zo willen we een breed overleg organiseren met de hele sector, van stagiairs tot bouwmeesters. Pas als we met alle schakels in de keten de problemen in kaart brengen, kunnen we tot structurele oplossingen komen. En vandaag heb ik van de Orde garanties gekregen dat ze met onze voorstellen aan de slag zullen gaan", zegt De Mont. "Er is verandering op til."