Sarah Vandeursen maakt docureeks "Sarah in Wokeland": "Er kan meer dan ooit en er hoeft misschien niet zo veel"

De term "woke" duikt met de regelmaat van de klok op, en vaak in een negatieve betekenis, heeft televisiemaker Sarah Vandeursen gemerkt. "Er wordt dikwijls met de ogen gerold als het woord valt. Een definitie is er moeilijk op te kleven, want het is voor iedereen heel persoonlijk wat het inhoudt. Het hangt onder meer af van het feit of je voor of tegen bepaalde maatschappelijke evoluties bent."

In essentie draait "woke" om meer verschillende mensen een stem geven, en meer rekening houden met machtsverhoudingen en groepen die vroeger werden gediscrimineerd, zegt Vandeursen.

"Het basisidee achter "woke" is goed en simpel en eigenlijk is iedereen het daarmee eens. Maar er wordt heel veel onder die noemer gegooid. Daardoor is er verwarring ontstaan, die ik kan begrijpen. En het mooie waar het ooit voor stond, is jammer genoeg compleet overschaduwd."

De term "woke" wordt vaak geassocieerd met bepaalde zaken anders moeten doen, of sommige dingen niet meer mogen doen. "Als ik met mijn programma iets wil proberen, dan is het aantonen dat dit best goed meevalt. Er kan misschien zelfs meer dan ooit, en misschien hoeft er ook niet zo veel als we denken."

In de eerste aflevering van de reeks buigt Vandeursen zich specifiek over ons taalgebruik: welke woorden we wel of net niet gebruiken. Ze legt zelf een taaltest af, waarbij ze ook wel eens in de mist gaat.

"Ik wist niet dat het woord "andersvalide" bijvoorbeeld niet meer ok is. Maar we worden ook niet verplicht om met z'n allen de term "persoon met een handicap" te gebruiken. Het is eerder een richtlijn om voor jezelf te weten wat nu het meest correcte woord is in een bepaalde context. Je gaat in dit geval niet extreem hard uit de bocht als je je zou vergissen."

Vandeursen heeft ook kritiek op de manier waarop de pers het woord "woke" graag en vaak gebruikt om reactie uit te lokken. "Zo is er in volle komkommertijd heel hard ingegaan op de naam van busmaatschappij 'De Zigeuner', die niet meer ok zou zijn. Zulke zaken moeten we ook wat relativeren."

In de tweede aflevering focust Vandeursen op de relatie tussen "woke" en humor. Mag er nog wel met alles gelachen worden? "Ook dat valt best heel goed mee", zegt ze daarover.

"Daarover heeft iedereen een eigen mening, maar de vrijheid hebben om met zaken te mogen lachen is zeker niet slecht. Humor heeft een belangrijke functie, qua verwerking bij zware thema's. Het zorgt voor ontlading en een zekere luchtigheid in onze maatschappij, wat uiteraard enorm belangrijk is."

In de derde en laatste aflevering ten slotte gaat Vandeursen met verschillende mensen op zoek naar verbinding rond "woke", en begrip voor verschillende standpunten hierrond.