LEES OOK. Eurocommissaris onder indruk van gezinsverpleging: “Wat in Geel gebeurt, is uniek”

De bevolking van het Kempense stadje Geel vindt het al zeven eeuwen – zevenhonderd jaar – de normaalste zaak om mensen met psychische problemen in hun midden op te nemen. Zij maken er integraal deel uit van het maatschappelijke leven. Maar het gaat nog verder: doodnormale gezinnen stellen hun huis open zodat deze ‘gasten’ in warme familiale omstandigheden kunnen leven, wonen en werken. Die pleeggezinnen en patiënten krijgen daarbij medische en praktische ondersteuning van het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum (OPZ) Geel. “Die drie schakels van gastgezinnen, de stad en het OPZ Geel maken van Geel de Barmhartige Stede”, zegt Bert Boeckx van OPZ Geel. “Het zijn ook die drie partners die met steun van de Vlaamse overheid het dossier van de gezinsverpleging bij Unesco hebben ingediend.”

LEES OOK. Willy en Chris hebben al vijftig jaar pleeggasten in huis: “Gekregen als huwelijkscadeau”

Bij Unesco-Werelderfgoed denk je spontaan aan de piramides in Egypte of de site van Machu Picchu in Peru. Maar naast gebouwen zijn er ook Unesco-lijsten met immaterieel erfgoed, noem het maar de typische volkscultuur. De Unesco-conventie in Botswana heeft woensdag de Geelse gezinsverpleging opgenomen in het Register van Goede Borgingspraktijken. Daarmee wil de organisatie goede praktijken in de omgang met immaterieel erfgoed zichtbaar maken en die wereldwijd als inspirerend voorbeeld inzetten.

Inspiratie voor wereld

“Het was een hele uitdaging om in het dossier in één alinea uit te leggen wat onze gezinsverpleging precies inhoudt, zodat een Unesco-lid uit bijvoorbeeld Zimbabwe het ook helder begrijpt”, zegt Boeckx. “Wij vinden dat na al die eeuwen normaal, maar dat is voor de rest van de wereld niet zo. Het is nu juist de bedoeling van het Unesco-register dat we dit systeem internationaal uitdragen. Geel inspireerde in de negentiende eeuw al tot zowat 180 gelijkaardige initiatieven elders in de wereld, maar de meeste daarvan bestaan jammer genoeg niet meer. We hopen dat deze erkenning tot een nieuwe boom van internationale samenwerkingen kan leiden.”

De pleeggezinnen zelf zijn bijzonder verheugd met de internationale erkenning. “Hierdoor krijgt zorgen voor elkaar de waardering die het verdient”, zegt Greet Vandeperre, die als voorzitter van de Gezinsverplegingsraad de gezinnen vertegenwoordigt. “Het Geelse zorgmodel bestaat erin om er dag in, dag uit te zijn voor elkaar, zonder dat dat gezien wordt als een opgave. Integendeel, we zijn ons er zelfs van bewust dat het een meerwaarde kan zijn in ieders leven. Want pleeggezin zijn is een win-win situatie, voor de patiënt én het gezin. Deze erkenning komt ook op een heel goed moment. Het is geen geheim dat het aantal pleeggezinnen in de voorbije decennia heel sterk is afgenomen. We krijgen nu de kans om de gezinsverpleging positief in beeld te brengen en we hopen dat vele gezinnen hierdoor zin krijgen om hun huis open te stellen voor kwetsbare mensen.”

Hele gemeenschap

Janna Lefevere van erfgoedcel Stuifzand sprak woensdag in naam van de Geelse gemeenschap de Unesco-conventie in Botswana toe. Ze benadrukt dat de eeuwenlange traditie van de gezinsverpleging in Geel maar kan bestaan omdat de hele bevolking daarvan doordrongen is. “In Geel gebeurt er zoveel om het verhaal van de gezinsverpleging door te geven en een inclusief zorgklimaat te creëren. Denk maar aan Dimpnadagen (vijfjaarlijks evenement met de Dimpna-Ommegang en een groots totaalspektakel, red.), het Gasthuismuseum of het bezoekerscentrum van het OPZ, maar vooral ook de vele Geelse organisaties waarvan mensen met een psychische kwetsbaarheid lid zijn of ondernemers die een inclusieve reflex hebben in hun personeelsbeleid… Ik ben echt blij dat Geel, of misschien beter de Gelenaren, deze erkenning krijgen van Unesco.”

LEES OOK. Gelenaars tonen hart voor gezinsverpleging

“Als burgemeester van een stad die de Gezinsverpleging in haar DNA heeft, ben ik bijzonder trots om deze Unesco-erkenning te mogen ontvangen”, vertelt burgemeester Vera Celis (N-VA) van Geel. “Generaties inclusieve zorg die zoveel Geelse gezinnen hebben gegeven, krijgen de erkenning die ze verdienen. Buitengewoon fantastisch is dat.”