De boeren ontvangen wel een hogere prijs voor hun producten, maar die extra inkomsten worden teniet gedaan door de hogere kosten die ze moeten maken om aan de voorwaarden van het label te voldoen.

“We importeren wereldwijd veel voedingsproducten, zoals fruit, koffie en cacaobonen, maar als consumenten weten we eigenlijk niet veel over de regulering rond duurzaamheid of arbeidsomstandigheden in de landen van herkomst”, vertelt doctoraatsonderzoeker Eva Boonaert (KU Leuven). “Tegelijk bestaat er meer bewustwording over de sociale en ecologische omstandigheden waarin boeren wereldwijd werken: dat bewijzen de 339 labels die er wereldwijd momenteel bestaan.”

Om na te gaan of die labels ook effect hebben op de inkomsten van boeren, bestudeerden de onderzoekers drie van de belangrijkste labels en certificeringen in Peru: het Fairtrade-label, het Organic-label (het biolabel in ons land) en het GlobalGAP-certificaat, dat zich richt op duurzame landbouwtechnieken en voedselveiligheid. Boonaert focuste daarbij specifiek op kleinschalige boeren in Peru, en voerde ruim twintig interviews uit met boeren, boerenorganisaties en andere stakeholders uit de sector. Het onderzoek analyseerde daarnaast informatie uit een nationale landbouwenquête uit de periode 2015-2019.

Uit de studie bleek dat boeren die met de labels werken, weliswaar een hogere prijs krijgen voor hun gecertificeerde producten, maar dat deze winst teniet wordt gedaan door de extra kosten die ze maken. De boeren moeten bijvoorbeeld rekening houden met hogere arbeidskosten of maken gebruik van duurdere grondstoffen. “Het werd een nuloperatie”, verduidelijkt Boonaert.

Volgens Boonaert heeft het wel nog zin om producten met een ecolabel te kopen, ook al blijken de boeren er economisch gezien niet beter van te worden. “Eerdere onderzoeken tonen dat ecolabels eerder succesvol zijn in het realiseren van een positieve ecologische impact dan een sociaaleconomische”, zegt Boonaert. “Tegelijk kan je een belangrijk signaal geven aan de markt. Hoe meer mensen producten met een ecolabel kopen, hoe groter de markt wordt en hoe groter de impact kan zijn.”

Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Food policy.