Belgisch onderzoeksschip Belgica vaart maar een derde van de tijd door budgettekort
Het nieuwe Belgische onderzoeksschip Belgica zal volgend jaar maar een derde van de tijd varen, omdat er niet genoeg budget is. Er zal daardoor ook geen enkele expeditie naar de Noordpool kunnen doorgaan in 2024. Dat blijkt uit mailverkeer dat VRT NWS kon inkijken. Het nieuws is bevestigd door de bevoegde staatssecretaris Thomas Dermine (PS). De Belgica werd 2 jaar geleden gebouwd en kostte 54 miljoen euro.
"De droom van elke Belgische wetenschapper", zo werd het nieuwste onderzoeksschip van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en de marine genoemd bij de eerste ingebruikname twee jaar geleden. De Belgica is een drijvend laboratorium van 71 meter lang, ontworpen om van de poolgebieden tot aan de evenaar te varen, en dat 300 dagen per jaar.
Maar nu blijkt dat er niet genoeg budget wordt voorzien om het schip lang de zee op te sturen. Uit een mail die bezorgde wetenschappers ons bezorgden, blijkt dat de Belgica volgend jaar maar 128 dagen zal kunnen uitvaren, minder dan een derde dan voorzien.
De naam RV Belgica is niet toevallig gekozen en verwijst naar de Belgica van Belgische ontdekkingsreiziger Adrien de Gerlache. Dat is het legendarische onderzoeksschip waarmee hij als eerste ooit een wetenschappelijke expeditie leidde naar Antarctica, intussen 126 jaar geleden. Daarna volgden nog een heleboel expedities van de Gerlache met zijn Belgica om delen van de Noordelijke IJszee te verkennen.
Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine (PS) bevestigt het nieuws in een schriftelijke reactie. "In 2024 is budget voorzien voor 128 vaardagen. Er worden verschillende pistes bekeken om het aantal dagen op te trekken, om zo te voldoen aan de grote vraag en de investering volledig te laten renderen", klinkt het.
"Er is enorm veel vraag uit de wetenschappelijke wereld naar samenwerking en dat is schitterend. De Belgica moet zo veel mogelijk expedities kunnen uitvoeren."
Door het beperkte aantal vaardagen, zal er volgend jaar ook geen enkele expeditie naar de Noordpool kunnen doorgaan. Teleurstellend, zegt Jasper Pillen, ondervoorzitter van Open VLD en schepen in Brugge, de thuisbasis van de Belgica.
"Als je een schip bouwt van 54 miljoen euro, met absolute toptechnologie aan boord, en je laat dat maar een derde van de tijd varen, dan is dat kortzichtig en ruim onvoldoende."
"Het gaat over enkele miljoenen, dat is veel geld, maar in de totale pot van de federale overheid valt dat eigenlijk wel goed mee", zegt Pillen. "De Noordpool is echt een belangrijk gebied: geostrategisch, militair, maar ook wetenschappelijk. We moeten de Belgica zo veel mogelijk laten varen en dus moet er extra geld worden vrijgemaakt."
Uit het mailverkeer blijkt nog dat de overheid nog 1,89 miljoen euro extra probeert vrij te krijgen om de Belgica volgend jaar toch 210 dagen te kunnen laten uitvaren. Het kabinet van Dermine laat nog weten dat er voor 2023 al een half miljoen euro extra is uitgetrokken bovenop het voorziene budget.