Stiptheid van treinen zakt naar absoluut dieptepunt

Uit de stiptheidscijfers op de opendatawebsite van spoorweginfrastructuurbeheerder Infrabel blijkt dat de voorbije maand amper 80,8 procent van de treinen in België op tijd reed. Dat betekent dat 19,2 procent, of bijna één op de vijf treinen, met minstens zes minuten vertraging reed. 

De stiptheid van het binnenlandse treinverkeer wordt gemeten in het eindstation en - als de trein door de Brusselse Noord-Zuidverbinding rijdt - in het eerste station van die Noord-Zuidverbinding op zijn traject. Als de trein 6 minuten of meer vertraging heeft, wordt hij als niet-stipt beschouwd. 

De cijfers van november zijn een absoluut dieptepunt sinds de eerste Infrabelmetingen in 2016. Ook in vergelijking met de cijfers van oktober - toen reed 85,5 procent van de treinen stipt - is een forse daling te merken. "Dit is dramatisch slecht", zegt Peter Meukens, de voorzitter van reizigersorganisatie TreinTramBus.  

"De realiteit voor de reiziger is erger dan deze cijfers laten uitschijnen, want afgeschafte treinen, treinen met een vertraging van minder dan zes minuten, of met een verkort traject zijn niet meegeteld", klinkt het.

Volgens Meukens moeten de NMBS en Infrabel de "exploitatie van het treinaanbod stabieler" maken. "Op tijd vertrekken en minder spoorwijzigingen. Ook het tekort aan rijdbaar materieel moet aangepakt worden. Met voldoende wagons aan het perron hoeft niet iedereen via een klein aantal deuren in te stappen. Daardoor verloopt alles al een pak vlotter", zegt hij.

Er zijn factoren waar Infrabel en de NMBS geen controle over hebben, zoals ongevallen, persoonsaanrijdingen, spoorlopers en schade aan het materieel of de bovenleiding. Dat geeft ook Meukens toe.

Volgens de NMBS was de impact van "derden" in november "zeer uitgesproken": die categorie was verantwoordelijk voor 51 procent van de vertragingen en voor 56 procent van het aantal afgeschafte treinen.

Ook storm Ciara van twee november had een grote impact op de stiptheid. "Alleen al door die storm is de stiptheid met 2 procent gezakt", benadrukt Thomas Baeken, woordvoerder van Infrabel. De storm was die dag verantwoordelijk voor in totaal 45.000 minuten vertraging van de treinen en 1.383 afgeschafte treinen.

Het spoornet staat volgens NMBS-woordvoerder Bart Crols overal in Europa onder druk. "België is daarbij geen uitzondering. En we worden geconfronteerd met een fors gestegen aantal spoorlopers en een aantal persoonsaanrijdingen dat verdubbeld is sinds 2019. Dat zorgt voor impact op het hele net en dat zie je ook in de maand november", aldus Crols.

Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) erkent dat de stiptheidscijfers van het treinverkeer "niet naar behoren zijn". Volgens hem zijn er "veel oorzaken, zowel interne als externe". "We moeten die één voor één aanpakken. Ik heb aan de twee overheidsbedrijven NMBS en Infrabel gevraagd om daar prioriteit aan te geven", zegt hij. 

Volgens Gilkinet betalen de spoorwegen "de prijs voor de beheerskeuzes van vorige regeringen en het gebrek aan investeringen in het spoornetwerk en het rollend materieel". 

"Al drie jaar werken we eraan de achterstand in te halen", zegt de vicepremier van Ecolo. "De visie en de plannen zijn duidelijk, de nodige middelen zijn uitgetrokken en het zal enige tijd duren om deze veranderingen door te voeren, ondanks de moeilijkheden die we dagelijks ondervinden, maar dit is zeker niet het moment om van strategie te veranderen."