Crisisjeugdhulp slaakt noodkreet: "We kunnen de vraag amper bijhouden"
Zelfs in de crisisjeugdhulp dreigen er wachtlijsten te ontstaan. "De vraag is veel groter dan het aanbod. We doen wat we kunnen, maar door de lange wachtlijsten in de reguliere zorg komen er steeds meer crisisvragen bij", klinkt het in het Radio 1-programma "Zijn er nog vragen?".
Nog nooit waren er meer kinderen en jongeren die een beroep moesten doen op crisishulp. Het aantal aanvragen steeg de afgelopen 2 jaar met 28%, dat bleek eerder deze week al uit een rapport van het Agentschap Opgroeien.
Eén van de verklaringen voor de stijging is de toenemende lengte van de wachtlijsten in de reguliere jeugdhulpverlening. "Overal is het maanden wachten op hulp. Daardoor gaan mensen van crisis in crisis en neemt bij ons de druk ook toe. Maar ook ons aanbod is niet eindeloos," vertelt Hermine Callewaert van het crisismeldpunt Minderjarigen bij het CAW Noord-West-Vlaanderen.
BEKIJK - Het volledige gesprek in "Zijn er nog vragen?" op Radio 1:
Crisisjeugdhulp - het woord zegt het zelf - is er voor kinderen en jongeren in een crisissituatie. Vaak is het een huisarts, CLB-medewerker of psycholoog die een aanvraag doet.
"Dat is het makkelijkste, omdat zij de situatie van het gezin al kennen en ons kunnen helpen om zicht te krijgen op welke hulp we moeten inzetten," aldus Callewaert. "Het type hulpvragen is zeer breed. Soms krijgen we telefoon van de spoeddienst die net een jongere hebben opgenomen na een zelfmoordpoging, soms van een huisarts die ziet dat een kind zich in een onveilige thuissituatie bevindt, of van een psycholoog die volledig vast zit met een cliënt. Maar het gebeurt ook dat ouders ons zelf contacteren."
Wie met vragen zit over zelfdoding kan terecht op de Zelfmoordlijn, op het gratis nummer 1813, of op zelfmoordlijn1813.be. Nood aan een gesprek? Dan kan u 24/7 terecht bij Tele-Onthaal op het nummer 106. U kan ook chatten via www.tele-onthaal.be. Jongeren kunnen terecht bij Awel op telefoonnummer 102, of via chat op awel.be.
Van crisis naar wachtlijst naar crisis
Voor al die verschillende problemen probeert crisisjeugdhulp de juiste oplossing te vinden. "Via een eerste telefoongesprek proberen we zicht te krijgen op de situatie. Vaak is een consult of advies al genoeg, maar in andere gevallen gaan we over tot zogenaamde dispatching. In dat geval zetten we gerichte crisishulp in", licht Callewaert toe.
"Er zijn dan verschillende mogelijkheden: een interventie aan huis, een behandeling van 4 weken, een opname in de kinder- en jeugdpsychiatrie of in het geval van een verontrustende en onveilige thuissituatie gaan we over tot een dreigende uithuisplaatsing."
Ook al zijn de wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg gigantisch, het is niet de bedoeling dat mensen proberen om via crisishulp vroeger geholpen te worden. "We proberen zoveel mogelijk crisishulp te vermijden. Is het nodig, dan zetten we uiteraard alles op alles. Maar het blijft crisishulp: we kunnen maximaal 4 weken hulp bieden en nadien moet je verder via de normale weg."
We hebben één medewerker extra gekregen. Dat is positief, maar het beste is om ervoor te zorgen dat er minder crisisvragen bij ons terechtkomen
Die normale weg gaat doorgaans langs wachtlijsten, waardoor veel mensen opnieuw in crisis komen en er een vicieuze cirkel ontstaat. "Het is nu zelfs al zo ver gekomen dat ook wij soms met een wachtlijst moeten werken", zucht Callewaert.
Er wacht de politiek dus een grote uitdaging. "We hebben één medewerker extra gekregen. Dat is positief, maar het beste is om ervoor te zorgen dat er minder crisisvragen bij ons terechtkomen. We gaan preventiever moeten werken, en iets moeten doen aan de wachtlijsten. Het zal niet simpel zijn, maar we hopen dat dit gehoord wordt."
"Zonder crisishulp was mijn dochter er misschien niet meer geweest"
Martine Lefevre maakte van dichtbij mee hoe belangrijk een vlotte toegang tot crisishulp is. "Vier jaar geleden liep mijn toen 16-jarige dochter weg van huis met suïcidale gedachten. De politie vond haar terug en via de huisarts zijn we bij crisishulp terechtgekomen. Ik had er nog nooit van gehoord, maar ben heel erg blij dat ze op ons pad gekomen zijn. Vier weken lang kwam er een psycholoog aan huis. Daar heeft mijn dochter enorm veel aan gehad, ook vandaag nog."
Die 4 weken crisishulp bleken niet genoeg voor Martine's dochter. "Een maand is niet genoeg om er uit te geraken als je zo diep zit. Daarna is het opnieuw zoeken naar een oplossing. De wachtlijsten zijn enorm en financieel gezien is het ook niet evident om twee keer per week bij een psycholoog te gaan."
"Ze voelde zich een tijdje veel beter, maar na anderhalf jaar op de wachtlijst is ze opnieuw weggelopen en heeft de politie haar gevonden op de balustrade van een brug. We konden gelukkig opnieuw terecht bij crisishulp, bij dezelfde hulpverlener. Nu gaat het beter met haar, ze is erdoor. En het ironische is: begin dit jaar pas kregen we eindelijk telefoon met de vraag of die psycholoog nog nodig was."
Ook Martine gelooft in preventie als oplossing. "Ik denk dat het begint op school. Voelt iemand zich niet goed, vraag dan wat er echt scheelt in plaats van hem meteen naar huis te sturen. Er worden te weinig signalen opgepikt. En als ouder heb je soms niet alle antwoorden."
BELUISTER - Hermine Callewaert en Martine Lefevre in "Zijn er nog vragen?"