80 jaar geleden brandde het luchtschip "Hindenburg" uit

Vandaag is het 80 jaar geleden dat het Duitse luchtschip Hindenburg brandend neerstortte in Lakehurst, nabij de Amerikaanse stad New York. Er kwamen 35 mensen om, maar de ramp was ook een klap voor het naziregime in Duitsland. Toevallig werd de landing van de Hindenburg gefilmd en dat leverde erg dramatische beelden op. De ramp met de Hindenburg betekende het einde van de grote luchtschepen.
AP1937

De LZ129 Hindenburg was een jaar oud en was met een lengte van 240 meter het grootste luchtschip dat ooit gebouwd werd. Het schip had al een paar keer de Atlantische Oceaan overgestoken zonder problemen. Commandant Max Pruss was een erg ervaren gezagvoerder die eerder het bevel had gevoerd over dat andere beroemde luchtschip "Graf von Zeppelin".

Op 6 mei 1937 kwam de Hindenburg met een vertraging van tien uur aan in New York. Aan boord waren 97 mensen. Het luchtschip bleef een tijdje boven de Empire State Building hangen en daarop besloot commandant Pruss om het tuig aan de grond te zetten op de normale landingsplaats Lakehurst.

De ankerkabels werden losgelaten, maar plots sloeg een gloed van achteraan onder het schip, waarna de ene gascel na de andere ontplofte. Op nauwelijks 32 seconden stortte de Hindenburg brandend neer. Toch vielen er slechts 35 doden, het ging om 13 passagiers en 22 bemanningsleden en één persoon van het grondpersoneel.

De anderen -onder hen commandant Pruss- konden ontkomen, maar raakten wel zwaargewond. De ramp werd live op de radio verslagen door de journalist Herbert Morrison die toevallig aanwezig was en de ramp werd toevallig ook gefilmd.

1937 AP

Ongeluk of complot?

Volgens onderzoekers zou de ramp veroorzaakt zijn doordat het luchtschip te korte bochten maakte en een gascel gescheurd raakte. Toen een kabel dan achteraan de landingsmast raakte, zou er statische elektriciteit zijn vrijgekomen die het gas dan liet ontploffen. Daarop ontploften alle zestien grote gascellen met waterstof de één na de ander.

Het naziregime in Duitsland zag dat anders en vermoedde een complot om Berlijn imagoschade te laten oplopen. De zeppelins en zeker de erg indrukwekkende Hindenburg werden door Hitler als ambassadeurs beschouwd. Hoe dan ook betekende de ramp met de Hindenburg het einde van de grote luchtschepen.

Nochtans had de ramp vermeden kunnen worden. Zo wist men al lang dat het erg brandbare waterstofgas te gevaarlijk was. Er waren dan ook erg strikte beperkingen op roken in een zeppelin, al was het niet helemaal verboden. Duitsland wou het waterstofgas dan ook vervangen door het niet brandbaar helium, maar daarover bestond een dispuut met de VS dat de grootste leverancier was. De VS kregen het verwijt dat ze geen helium wilden leveren, maar anderzijds was Duitsland ook niet bereid om de hogere prijs voor heliumgas te betalen.

Van oorlog tot luxecuirsevaart en goederentransport

Sinds de Franse gebroeders Montgolfière in de 18e eeuw met een heteluchtballon waren opgestegen, groeide de fascinatie voor ballonnen en in het verlengde daarvan ook voor bestuurbare luchtschepen.

In 1900 liet de Duitse graaf Ferdinand von Zeppelin het eerste sigaarvormig luchtschip met een metalen geraamte en motoren rondzweven boven het Konstanzmeer. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden honderden van die zeppelins gebruikt voor luchtverkenning, maar ook voor het gooien van bommen, onder meer op Londen. Zeppelins waren echter zeer kwetsbaar, zeker toen vliegtuigen het luchtruim gingen beheersen.

Na de oorlog kregen ze andere toepassingen. In 1925 vloog de Noorse ontdekkingsreiziger Roald Amundsen met het luchtschip "Norge" over de noordpool. Zeppelins werden echter vooral gebruikt voor luxevaarten voor de betere klasse. Zo maakte de "Graf von Zeppelin" in 1929 een eerste wereldreis.

De ramp met de Hindenburg betekende echter het einde van de grote luchtschepen, die vervangen werden door passagiersvliegtuigen. Toch blijven zeppelins nog altijd in gebruik, onder meer het gebruik van goederen en voor wetenschappelijk onderzoek.

AP1937

Meest gelezen