Eerst Biden op bezoek, nu Xi: waarom is Vietnam zo'n belangrijke partner voor zowel de VS als China?
De Chinese president Xi Jinping is in Vietnam aangekomen voor een staatsbezoek, om de banden met het Zuid-Aziatische land te versterken. Het bezoek komt drie maanden na dat van Amerikaans president Joe Biden, die het partnerschap met het Westen wilde verzekeren. Twee wereldleiders op zo'n korte tijd: waarom is Vietnam zo belangrijk voor China en de Verenigde Staten?
De Chinese president Xi Jinping is deze ochtend met zijn vliegtuig geland in Hanoi, de hoofdstad van Vietnam. Daarmee begint hij aan een staatsbezoek van twee dagen, waarmee hij de banden tussen Vietnam en China naar een nieuw hoogtepunt wil brengen. Het vorige bezoek was al van 2017 geleden.
Vandaag en morgen staan er enkele belangrijke ontmoetingen op Xi's agenda, onder meer met de premier, de president en de secretaris-generaal van de Communistische Partij. Daarnaast zou Xi ook nieuwe investeringen aankondigen om de treinlijnen tussen Vietnam en China te verbeteren. Zo kunnen China en Vietnam makkelijker naar elkaar importeren en exporteren.
Voor Xi is het bezoek vooral het uitgelezen moment om Vietnam dichter naar China toe te trekken. Drie maanden geleden kregen de Vietnamezen nog de Amerikaanse president Joe Biden over de vloer. Toen sloten Amerika en Vietnam het "Comprehensive Strategic Partnership", met akkoorden op vlak van economie, wetenschap en technologie.
Xi wil vermijden dat Vietnam te ver afdrijft naar de Amerikaanse zijde. Na de berichten over de Amerikaans-Vietnamese akkoorden reageerde de Chinese president dat "de toekomst van Azië in de handen van Aziaten moet liggen".
Het belang van Vietnam
De twee wereldmachten willen Vietnam duidelijk niet in elkaars handen laten vallen. Daar hebben ze meerdere argumenten voor.
Vietnam is voor zowel de Verenigde Staten als voor China een cruciale handelspartner. China heeft al meer dan 24 miljard euro in Vietnam geïnvesteerd. De beide landen werken samen aan zo'n 4.000 projecten. Ook de VS en Vietnam hebben sterke economische banden. Zo importeerden de Verenigde Staten meer dan 118 miljard euro aan producten uit Vietnam.
Ook zeldzame aardmetalen spelen een belangrijke rol in het verhaal. De Vietnamese bodem is rijk aan stoffen zoals grafiet, germanium en thallium. Die zijn noodzakelijk voor innovatieve technologie, zoals de elektrische auto. Naar schatting zou het zo'n 20 miljoen ton aan zeldzame aardmetalen bezitten, waardoor Vietnam na China de grootste voorraad aan aardmetalen bezit.
Momenteel heeft China praktisch een monopolie op de wereldhandel in aardmetalen. Bijna 63 procent van alle opgegraven aardmetalen komt uit China, waardoor andere landen grotendeels van China afhankelijk zijn. De Verenigde Staten hopen dat de concurrentie van Vietnam het Chinese monopolie kan doorbreken.
Daarnaast plaatst Vietnam zich in de halfgeleiderindustrie ook steeds meer op de voorgrond. Traditioneel heeft Taiwan telkens een belangrijke rol gespeeld in de productie en export van halfgeleiders, maar de spanningen met China brengen de industrie in gevaar. China ziet Taiwan namelijk als een opstandige provincie, die het koste wat het kost opnieuw aan het Chinese vasteland wil toevoegen.
Met het "Comprehensive Strategic Partnership" willen de Verenigde Staten de halfgeleiderinfrastructuur in Vietnam verder uitbouwen. Op die manier zijn de Amerikanen verzekerd van een vaste instroom aan halfgeleiders.
"Bamboe-diplomatie"
De spanningen tussen de Verenigde Staten en China lopen al jaren hoog op. Denk aan de beruchte handelsoorlog van oud-president Donald Trump, of aan de Chinese spionageballon die het Amerikaanse leger boven South Carolina neerschoot.
Vietnam bevindt zich dus tussen twee vuren. Het onderhoudt met beide landen goede relaties. Daarvoor hanteert Vietnam een "bamboe-diplomatie", verwijzend naar de buigbare takken met sterke wortels.
Kijk naar de spanningen in de Zuid-Chinese Zee. China legt met de zogenoemde "negenpuntenlijn" beslag op een groot deel van de zee, iets wat onder meer Vietnam en de Filipijnen niet erkennen. De laatste jaren gedraagt China zich steeds assertiever in het gebied. Zo kwam het onlangs nog tot een aanvaring tussen de Chinese kustwacht en een Filipijns schip.
Tijdens het bezoek van Biden vaardigden de Verenigde Staten en Vietnam een gezamenlijk statement uit "tegen het gebruik van geweld in het gebied". Zo probeert Vietnam de regionale geschillen aan de kaak te stellen, zonder de economische banden met China in gevaar te brengen.
In een geschreven reactie gaf president Xi alvast aan dat hij uitkeek naar de gesprekken met Vietnam. Hij benadrukte dat Vietnam als diplomatieke buurman altijd een prioriteit zal zijn voor China. Dat is ook de boodschap die de overheid aan de eigen bevolking probeert over te brengen. Zo kopt de Chinese staatskrant The China Daily dat het bezoek aan Vietnam "de gekoesterde vriendschap" tussen de twee landen nog meer in de verf zet.
