Regering en Engie ondertekenen akkoord, twee kerncentrales 10 jaar langer open: “België blijft nucleair land”

Het akkoord zorgt ervoor dat België “een land blijft dat de nucleaire elektriciteitsproductie kan garanderen de komende tien jaar”, aldus premier De Croo na ondertekening van de tekst met Engie. “Het zorgt ervoor dat de kennis van nucleaire energie in ons land verankerd kan blijven.”

Het kernkabinet keurde dinsdagnacht het akkoord met Engie goed over de levensduurverlenging van kerncentrales Doel 4 en Tihange 3. Met het akkoord in de kern werd volgens de premier de “laatste grote stap” gezet voor de energiestrategie van het land en om de bevoorradingszekerheid van het land te verzekeren.

Voor de overeenkomst belegde de regering meer dan dertig vergaderingen met de top van Engie. Het leidde uiteindelijk tot een akkoord van meer dan duizend pagina’s, dixit de premier. Er is sprake van acht contracten, maar ook drie wetteksten en één koninklijk besluit.

In de loop van de dag vindt een ministerraad plaats om het licht op groen te zetten, zodat de wetteksten naar de Raad van State en nadien naar het parlement kunnen gaan. De contracten gaan naar de Europese Commissie.

De Croo wees erop dat de horde van de levensduurverlenging een van de belangrijke werken van zijn regeringsequipe is, in antwoord op de uitdagingen van de pandemie, Oekraïnecrisis en hausse van de energieprijzen. Kort samengevat: “België blijft een nucleair land”, aldus de regeringsleider.

Naast de levensduurverlenging van Doel 4 en Tihange 3, gaat het ook over beslissingen over uitbreiding van hernieuwbare energie, dixit De Croo. “De combinatie van de levensduurverlenging en de forse uitbreiding van de offshore windmolens, levert een complete en evenwichtige strategie op.” Het laat volgens de premier toe om “versneld te defossiliseren”.

Van der Straeten onderstreepte dat de Vivaldi-regering een energiebeleid op poten heeft gezet. De energiecrisis leerde voor de minister dat we het energiebeleid opnieuw in eigen handen moeten nemen, en dat de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen “ons kwetsbaar heeft gemaakt”. “Er was heel lang geen of weinig energiebeleid in ons land, zei Van der Straeten. “Dat is nu definitief veranderd. Het is deze regering die opnieuw energie in eigen handen neemt, niet alleen vandaag, maar ook voor de komende decennia.”

Volgens minister Van der Straeten ligt ons land op koers om de bevoorradingszekerheid te garanderen vanaf de winter van 2025-26. “Maar er is ook een akkoord over drie keer meer windmolens op zee en voor een vertienvoudiging van de batterijcapaciteit, om die elektriciteit ook te kunnen opslaan”, lichtte ze toe in ‘De Ochtend’ op Radio1.

Een gevolg van de deal is de oprichting van Hedera. Dat is een openbare instelling die moet instaan voor het financieel beheer van de nucleaire passiva en voor de controle op de uitgaven. Daaronder valt onder meer de 15 miljard euro die de regering is overeengekomen met Engie-Electrabel voor de berging van het nucleair afval in de deal over de verlenging van de kerncentrales Doel 4 en Tihange 3.

Onder die nucleaire passiva vallen ook de toekomstige verplichtingen rond de financiering van de ontmanteling van de nucleaire sites BP1 (de voormalige Eurochemic-site) en BP2 (de voormalige afvalverwerkingsdivisie van het Studiecentrum voor Kernenergie). Ook de toekomstige financiering van een kwart van de ontmanteling van de BR3-reactor, de eerste drukwaterreactor in Europa, valt hieronder. In totaal zal 6 miljard euro nodig zijn om deze sites te saneren.

De nucleaire afvalbeheerder Niras maakt zich volgens ‘De Tijd’ zorgen dat hij te weinig middelen zal hebben voor de sanering van twee van die “nucleaire kerkhoven” en vreest voor veiligheidsproblemen. Volgens minister Van der Straeten is er vandaag geen enkel probleem met de veiligheid. Het gaat om sites waar indertijd geen geld voor is betaald en waarvoor dus 6 miljard uit de begroting moet komen. Dat geld moet dus ook in Hedera terechtkomen, om eenzelfde langetermijnfinanciering te garanderen.

Vicepremier David Clarinval (MR) reageerde op X verheugd op het akkoord. “We hebben de mogelijkheid voorzien om SMR’s (kleine modulaire reactoren) te installeren in België. En we nemen geen enkele maatregel die de verlenging van andere centrales in de toekomst zal beletten”, aldus Clarinval. Van der Straeten meldde dat de wet op de kernuitstap wordt aangepast aan de levensduurverlenging van Doel 4 en Tihange 3. Het is een volgende regering die moet beslissen of ze daar nog eens tien jaar wil bijdoen, liet ze verstaan.

Engie Electrabel-CEO Thierry Saegeman onderstreepte woensdag de impact op de werkgelegenheid. De levensduurverlenging garandeert het voortbestaan van zowat 4.000 directe en indirecte banen en de creatie van 200 nieuwe jobs. Na het princiepsakkoord eerder dit jaar was het een “huzarenstukje” om alles snel in teksten te gieten. Het akkoord is “een absolute mijlpaal.”

Op middellange termijn wijzigt dit akkoord niets aan de financiële vooruitzichten van de groep. In het akkoord met de federale regering zijn beide partijen overeengekomen “om alles in het werk te stellen om de nucleaire eenheden van Doel 4 en Tihange 3 tegen november 2025 opnieuw op te starten”, stelt Engie. De verbintenis om een Flexible Long-Term Operation (LTO) uit te voeren, zou 1,6 tot 2 miljard euro kosten.

Daarnaast wordt ook een juridische structuur voor de twee verlengde nucleaire eenheden opgericht, die voor de helft in handen is van de Belgische staat en de andere helft in handen van Engie. De definitieve tekst bevat ook de technische en operationele voorwaarden voor het opnieuw opstarten van de twee eenheden vanaf november 2025, met volledige garanties voor nucleaire veiligheid, zegt Engie.

De exploitatie van de twee reactoren, samen met de lopende ontmantelingswerkzaamheden aan de andere eenheden, zal ongeveer 4.000 banen (direct, indirect en afgeleid) in stand houden en zal de aanwerving van 200 extra werknemers in de komende maanden met zich meebrengen.

De vergoeding van de elektriciteitsproductie zal gebaseerd zijn op de reële kostprijs van de verlenging van de nucleaire eenheden. “Deze kosten zijn nog niet bekend, maar zullen worden geraamd op basis van de nucleaire veiligheidsvereisten die zijn vastgesteld door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). Er zal dus een initiële prijs worden vastgesteld in 2025, die in 2028 zal worden geactualiseerd op basis van het bekende bedrag van de definitieve kosten van de verlenging, om de periode tot 2035 te dekken”, legt Engie uit.

Voor de toekomstige verwerking van het nucleair afval van de Belgische kerncentrales betaalt Engie een forfaitair bedrag van 15 miljard, in twee schijven.