Waarom steunt de overheid papieren pers?

De federale ministerraad heeft nog eens een Belgisch compromis opgeleverd. Het lost niets op, maar iedereen gaat akkoord en dat is goed. Dé vraag is toch waarom alleen papieren media zo een heilzaam effect op de democratie lijken te hebben.

Iedereen kent ondertussen het verhaal. Bpost krijgt al jaren geld van de federale overheid om de papieren kranten en tijdschriften te bussen, terwijl Media een bevoegdheid is van de gemeenschappen. Bpost krijgt daar al jaren te veel geld voor. Onderzoekswerk van Kamerlid Michaël Freilich (N-VA) bracht aan het licht dat de grote krantenuitgevers onderling illegale prijsafspraken gemaakt hadden. Zo werd de krantenbedeling duurder dan in onze buurlanden. Iedereen wint! Behalve de belastingbetaler.

Toen moest er wel een nieuwe aanbesteding volgen. Tot ontsteltenis van de PS in de federale regering, won niet bpost die aanbesteding. Dat gebeurt natuurlijk wanneer je zo een aanbesteding niet op maat kan maken.

Dus gaat de aanbesteding niet door! Dat noemen ze transparante politiek. De regels zijn er alleen als ze ons politiek goed uitkomen. Na nog wat getouwtrek is daar het compromis. Bpost mag toch nog een half jaar die kranten en tijdschriften rondbrengen voor 75 miljoen euro. Een heel hoog bedrag als je weet dat de deal voor dit jaar 125 miljoen euro is voor één jaar… Vraag is of de andere bedrijven (PPP en Proximy) die meedongen naar de krantenconcessie dit zomaar aanvaarden.

Compensatie

Bovenop die dure toegeving aan de PS en bpost krijgen de uitgevers van kranten en tijdschriften 34 miljoen per jaar als compensatie voor de duurdere bezorging van papieren media in dunbevolkte gebieden. 75 procent daarvan gaat naar… Franstalige uitgevers. Hoe toevallig! Ook DPG Media en Mediahuis, Vlaams-Europese uitgeversbedrijven die vele miljoenen winst maken, krijgen enkele miljoenen totaal onnodige fiscale korting.

Wie denkt dat de verzuiling voorbij is: ook de zuilen delen in de gulheid van de federale overheid. Van Greenpeace tot Natuurpunt en allerlei zuilen-vzw’s, krijgen geld van de overheid om hun blaadjes gratis in de bus te laten steken. Omwille van de democratische meerwaarde uiteraard.

Ach wees gerust, het dooft uit in 2027. Dat zullen we wel zien in 2027. De druk vanuit de Franstalige media zal heel groot zijn om die deal te verlengen. En er zal altijd wel een partij in de regering zitten die de druk van een vzw meeneemt naar de beslissing. Het is in België altijd makkelijk een koterij te installeren; ze afbreken blijkt een pak moeilijker.

Diversiteit

Dit hele verhaal is symptomatisch voor het mediabeleid in België en Vlaanderen. Het is de lobbycratie ten top. Politici laten zich helemaal leiden door de belangen van grote mediagroepen. Diezelfde groepen die met hun ‘consolidatie’ de diversiteit in de media hebben opgedoekt. Onder het motto van het beschermen van onze markt tegen grote buitenlandse spelers, krijgen deze groepen nog meer steun. Federaal én Vlaams.

Dit beleid maakt het kleinere, nieuwe spelers, zoals Doorbraak, moeilijk om een plaats op de markt te veroveren. Was er een politieke visie geweest op pers, dan had de mededingingsautoriteit de mediagroepen al lang verplicht om te splitsen. Diversiteit en concurrentie zijn ook goed in een medialandschap.

Eigenlijk is de fundamentele vraag waarom de overheid geld uitgeeft om papieren media te bussen. Hebben alleen papieren media dan een heilzame werking op de democratie? Is dat misschien op basis van wetenschappelijk onderzoek?

Wij werken voort, ondanks het ongelijke speelveld.