“De backoffice van de Kamer is compleet niet meer van deze tijd.” Zo vat Vooruit-fractieleider Joris Vandenbroucke de audit samen die het Rekenhof in het federaal parlement heeft uitgevoerd. Die audit is er gekomen na de heisa over de pensioenextra’s die enkele ambtenaren en ex-voorzitters Siegfried Bracke en Herman De Croo kregen. Die waren onwettig, maar toch gingen in de Kamer jarenlang geen alarmbellen af.

Een nieuw rapport van het Rekenhof maakt duidelijk dat dit geen toeval was. Het onderzocht zowel het financieel beheer als de aankoopprocedures en het personeelsbeleid. Telkens blijken daarin te weinig controlemechanismen te zitten. Zo moet elke factuur in theorie twee goedkeuringen krijgen, maar dat blijkt in de praktijk lang niet zo te zijn. Ook heeft de Kamer veertien bankrekeningen, maar het is niet duidelijk waarvoor die allemaal zijn bedoeld. Opvallend is ook dat er geen duidelijke functieomschrijvingen zijn voor al het personeel, waardoor sommige medewerkers in de praktijk zichzelf controleren. Ook de communicatie tussen het politieke bestuur en de administratie verlooft stroef. Zo hebben de diensten uitgaven gedaan die het (politieke) bestuurscomité eigenlijk had moeten goedkeuren.

Vertrouwen

“De Kamer heeft ook nog steeds geen dubbele boekhouding”, zegt Vandenbroucke. “Nochtans is het net de Kamer die aan alle Belgische vzw’s oplegt om zo’n dubbele boekhouding te voeren, maar zelf past ze dat dus niet toe.” Ook PVDA-fractieleidster Sofie Merckx ziet die dubbele standaard. “Politici zeggen wat anderen moeten doen, maar in de Kamer zelf passen ze dat niet toe.”

“Politici zeggen wat anderen moeten doen, maar in de Kamer zelf passen ze dat niet toe”

Sofie Merckx

Fractieleider PVDA

Met deze audit is het de eerste keer sinds het ontstaan van de Kamer in 1831 dat er een externe doorlichting gebeurde. In een mededeling zeggen de Kamerdiensten, bij monde van griffier Jan Deltour, “niet verrast” te zijn door de resultaten. Zij waren eerder ook al begonnen aan een actieplan voor betere bedrijfsvoering en aan een ontwerp van personeelsplannen. Ze gaan nu de 105 aanbevelingen van het Rekenhof als leidraad nemen. Dat is een hele lijst van concrete punten, gaande van de opvolging van overheidsopdrachten tot een duidelijke definiëring van bevoegdheden.

Geen tijd voor controle

Gesjoemel of fraude heeft het Rekenhof niet vastgesteld in haar onderzoek. De audit ging ook niet over de pensioenextra’s, aangezien dat onderwerp is van een gerechtelijk onderzoek. Maar de tekorten in de bedrijfsvoering zijn problematisch genoeg. Voor N-VA-Kamerlid Sander Loones komt hierdoor zelfs de democratische controle in gevaar. Zo schrijft het Rekenhof dat de rekeningen van de Kamer te laat aan de parlementsleden worden voorgelegd, waardoor die geen tijd hebben voor een grondige controle.

“We leven in onzekere tijden”, aldus Loones. “Net nu moeten de democratische instellingen zekerheid kunnen bieden. Dat kan enkel wanneer ze scherp staan en professioneel beheerd worden. Ze moeten transparantie garanderen en grondig gecontroleerd worden.” Vlaams Belang deelt die kritiek, en wil meteen ook een stap verder gaan. Fractieleidster Barbara Pas vraagt dat er ook een doorlichting komt van het statuut van de parlementsleden. Daarop is al langer kritiek, onder meer over de hoge onkostenvergoeding. Of dat er ook echt komt, is nog niet duidelijk.