Seksuologe Ina Van Ransbeeck: ‘Ik kwam tot het besef dat de onbereikbare partners je nergens zullen brengen’

Ik ontmoet Ina Van Ransbeeck (29), de vaste huisseksuoloog van Flair, in Gent. Ze straalt, inmiddels zit ze in een fijne relatie, verbouwt ze haar huis en verwacht ze haar eerste kindje. Maar het ging Van Ransbeeck niet altijd voor de wind. Toen ze alleen was, vroeg ze zich na een liefdesbreuk af of ze de liefde ooit nog zou tegenkomen. Ze verdiepte zich in boeken over de liefde en hechtingsstoornissen.

Haar boek, Jouw tijd komt nog wel, is een bundeling van inzichten waar ze zelf iets aan gehad zou hebben als single op weg naar een lief bij wie ze zich nu fijn en gelukkig voelt.

“Als je de leeftijd van 25 passeert, merk je dat er veel levensvragen en levenskeuzes op je afkomen”, zegt ze. “Wil ik een gezin? Wil ik een baby? Zal ik ooit een soulmate vinden? Welke invloed heeft mijn verleden op mijn relatiekeuzes? Hoe kan ik als single mijn seksleven vormgeven? En waar zal ik in godsnaam mijn grote liefde vinden? Ondertussen zijn er veel mensen in je omgeving die aan dat gezinsleven beginnen. Ik begon me af te vragen hoe het kwam dat ik maar niet verliefd werd? Of hoe het kwam dat ik wel verliefd werd, maar dat die ander niet wilde? Waarom lukte het mijn vrienden wel om relaties aan te knopen, en mij niet?”

Wat lukte er juist niet?

“Ik leefde heel lang vanuit het naïeve en onrealistische idee dat iemand me vanaf de eerste ontmoeting meteen van mijn sokken moest blazen. In het verleden had ik meteen intense gevoelens bij ex-partners, dus ik dacht dat die intensiteit bij de liefde hoorde. Als iemand niet meteen de passie kon oproepen, hoefde het voor mij niet. Nu weet ik dat de vonken van het begin ook de vlammen zijn die het snelst kunnen uitdoven.

“Misschien was ik vroeger iemand die mensen te weinig kansen gaf. Liefde is geen checklist van dingen die je kan afvinken. Door mijn hoge verwachtingen was ik de hele tijd aan het overdenken: is dit wel iemand waar ik me de rest van mijn leven mee samen zie? In een leven komen er meerdere ware liefdes op je pad. Het belangrijkste is dat het contact op dit moment goed voelt. Over de toekomst heb je sowieso geen controle. Ook al gaat het nu goed, je weet niet wat er binnen tien jaar gaat gebeuren. Ik was alleen maar op zoek naar meer en beter, achteraf bekeken was dat niet zo realistisch. Dit probleem sluit ook aan bij mijn hoofdstuk over kieskeurigheid. We zijn kieskeuriger geworden door een overaanbod aan profielen. Dankzij datingapps zijn we veel mobieler geworden en komen we met veel meer mensen in contact. Vroeger was het eenvoudiger, je trouwde met iemand uit je dorp. Het is fijn om nu meer keuze te hebben, maar je kan jezelf ook gek maken met het idee dat er altijd nog iemand specialer of interessanter is.”

Hoe hebt u de klik gemaakt om niet meteen een instant-verliefdheid te eisen?

“Mijn huidige relatie is vanuit een vriendschap gegroeid. Ik voelde wel dat hij meer wilde. Ik kon er niet in meegaan omdat ik een constante druk ervoer tijdens het daten. Wat als ik niet hetzelfde voelde? Er veranderde iets toen we met gemeenschappelijke vrienden op vakantie gingen. Ik gaf me over en kon plezier beleven zonder de constante bevraging over wat er tussen ons was. Om die reden spoor ik mensen aan om de druk van het daten los te laten. We willen te veel controle over de connecties die we aangaan. Je hebt één keer seks met iemand, en je krijgt al het gevoel dat je je moet verantwoorden. Verwacht die persoon nu iets meer van mij? Gaat dit de romantische kant op? Wil ik met hem een toekomst opbouwen? Hoe kan je na één date weten of iemand de liefde van je leven is? Ik denk dat we mensen te snel aan de kant laten liggen of buitensluiten omdat we te snel antwoorden willen. Dat is jammer.”

Had u tijdens het daten last van genderstereotypen? Van een vrouw wordt nog meer
verwacht dat ze‘hard to get is en een man achter zich laat jagen.

“Dat vind ik belachelijk. Als je als vrouw op iemand wil afstappen of een bericht wil sturen, doe het gewoon. Heeft die persoon geen interesse? Dan weet je het meteen. Het is beter om het snel te weten dan maanden met hem in je hoofd te zitten. Waarom zou je als vrouw niet op een andere man of vrouw kunnen afstappen? Ik vind het ook belachelijk dat een vrouw op een man zou wachten tot hij haar ten huwelijk vraagt. Dat kan toch net zo goed omgekeerd?

“Tijdens het schrijven aan mijn boek kwam ik ook nog op andere genderstereotypen binnen het daten. Van single mannen wordt vaak gedacht dat ze de tijd van hun leven hebben. Ze hebben zogezegd seks waar en wanneer ze maar willen. Ik deed een onderzoek bij honderd alleenstaande mannen, en die aanname blijkt niet te kloppen. Net zoals vrouwen zijn er veel mannen die graag onenightstands hebben en van casual seks houden. Maar er zijn evenveel mannen die zich eenzaam voelen en hunkeren naar het vinden van een partner. Er zijn ook veel mannen die het serieus willen aanpakken.

“Langs de andere kant blijkt dat vrouwen wel intensiever op zoek gaan naar een partner. Mannen hangen hun identiteit nog vaker op aan status en de job die ze hebben. Vrouwen hangen hun identiteit sterker op aan de relaties die ze hebben met mensen.”

U wijdt ook een hoofdstuk aan verschillende hechtingsstijlen.

“Mensen met verlatingsangst en bindingsangst trekken elkaar vaak aan. Mensen met bindingsangst trekken zich terug als de ander te dichtbij komt. Mensen met verlatingsangst hebben de neiging zich vast te klampen aan de ander. Als je niet oppast kom je al snel terecht in een kat-en-muisspelletje. Tijdens mijn periode als single had ik één van de leukste dates van mijn leven. We zaten van half zeven ’s avonds tot twee uur ’s nachts op café. De instant klik was er. Hij gaf de indruk dat hij me fantastisch vond, en ik liet ook blijken dat dit wederzijds was. Elke keer als ik daarna toenadering zocht, wees hij me af. Er is nooit een tweede afspraak gekomen. Ik heb eerder bindingsangst, ik vond het fijn om op iemand te vallen die onbereikbaar was. Toch voelde ik ook dat bepaalde profielen voor mij mogelijk een destructieve uitwerking hebben. Het is goed om je bewust te zijn van je hechtingsstijl. Wat heb je aan iemand die je constant aantrekt en afstoot? Ik kwam tot het besef dat de onbereikbare partners je nergens zullen brengen.”

Wat zijn de valkuilen voor iemand met verlatingsangst?

“Mensen met verlatingsangst kunnen hun lat mogelijk te laag leggen omdat ze koste wat het kost een partner willen. Ze kiezen voor iemand die niet per se goed bij hen past, om een gevoel van eenzaamheid tegen te gaan. Dat kan ook niet de bedoeling zijn. Het kan goed zijn om op een afstand naar een persoon te kijken. Wat maakt me gelukkig aan die persoon, en wat ongelukkig?
Het is trouwens niet per se zo dat twee onveilig gehechten geen mooie relatie kunnen starten, maar dan moet je wel bereid zijn om aan jezelf te werken. Als het iemand is die weinig wil investeren, is het beter om een lijn te trekken. Stel jezelf ook de vraag of je verliefd bent of verliefd bent op het idee om verliefd te zijn. Het is oké om nog even alleen te zijn. Probeer je leven niet te hard te vergelijken met dat van anderen. Je vrienden vinden je niet minder de moeite waard omdat je op de zoveelste housewarming weer geen partner meeneemt. Het is niet omdat je vrienden al twee kinderen hebben, dat jij ze ook moet hebben of willen. Het hoeft niet vandaag te gebeuren.”

Tijdens de winter- en kerstperiode zullen er nochtans vele singles zijn die geconfronteerd worden met het alleen-zijn.

“Klopt. Je bent single, je komt om vijf uur thuis van je werk, het is donker en er is niemand om je verhaal mee te delen of je aan te verwarmen in de zetel. Ik geef singles de tip om zelf het initiatief te nemen om plannen te maken. Denk niet: mijn vriendin zal wel geen tijd voor me hebben omdat ze een gezin heeft. Misschien heeft ze juist nood om even weg van de kinderen te zijn. Durf het initiatief te nemen. Maak plannen. Ook in het daten raad ik aan om risico’s te blijven nemen. Het is niet omdat die ene date mislukte, dat de volgende ook zal tegenvallen. Blijf proberen. Je hebt niets te verliezen.”

Welk boek heeft u het meest geholpen tijdens uw single periode?

“Ik heb veel gehad aan Liefdesbang van Hannah Cuppen. Zij schrijft ook over hechtingsstijlen. Het hielp me om niet alleen mezelf, maar ook de ander te begrijpen. Als een man me weken lang niets stuurde voelde ik woede en frustratie. Dankzij het boek kon ik bepaalde dynamieken beter plaatsen. Zo leerde ik dat ik me soms als een bindingsangstige gedroeg, maar net zo goed als een verlatingsangstige. Je hechtingsstijl kan verschillen van relatie tot relatie. Op den duur werd al dat aantrekken en afstoten zo frustrerend dat ik ermee wilde ophouden.”

Ik word soms zenuwachtig van al die labels. Door al dat psychologiseren wordt iedereen zo hyperbewust van hoe ze in het daten staan. Dat kan ook een rem zijn.

“Je hoeft zeker niet op date één te melden dat je bindingsangst hebt. Het overanalyseren kan er inderdaad voor zorgen dat we geen rust meer hebben in ons hoofd. De theorie is goed, maar daarna moet je de druk loslaten en niet te veel controle willen over je connecties. Het is supervermoeiend om na één date al bezig te zijn met waar de ontmoeting naartoe zal gaan.

“Mensen bouwen soms een muur rondom zich omdat ze gekwetst zijn en het niet nog eens willen meemaken. De valkuil is dat je je nooit meer openstelt voor mensen die wel het beste met je voorhebben en die je helemaal niet willen kwetsen.”

Wie bang is om gekwetst te worden, heeft de drang om alles te benoemen tijdens het daten. Een gevaar voor de passie?

“Tijdens het daten had ik vaak het gevoel dat ik me moest verantwoorden. Mannen waren vaak bang dat ik na de eerste date al een vaste relatie verwachtte. Het is niet omdat ik iemand tof vind, dat ik al weet waar het naartoe gaat. Sommige mensen dekken zich in en definiëren het contact meteen als casual of friends with benefits. Ook die labels kunnen ons beperken en ons onzeker maken. Op den duur overdenk je alles, en ben je al bang om iemand een lief of enthousiast berichtje te sturen. Het is niet omdat je iemand wil meevragen op een weekend naar de Ardennen dat je ermee wil trouwen. Het is alsof je verdacht bent als je te veel wilt, dat je er ‘stiekem’ wel meer in zal zien. Soms weet je het zelf niet, en dan is het jammer dat er meteen lijnen worden getrokken. Daten wordt vermoeiend als je alles na de eerste date al moet weten.”

Het daten klinkt nu wel als een helletocht.

“Ja, single zijn is soms kut, en je kan je heel eenzaam voelen. Probeer de periode te benutten om aan jezelf te werken, jezelf te leren kennen en jezelf graag te zien. Als je aan je zelfvertrouwen werkt, kan het helpen om je makkelijker open te stellen in connecties met anderen.”

Maar het is u dus wel gelukt om de passie toe te laten. U heeft nu een leuke relatie.

“In het begin van onze ontmoeting twijfelde ik veel. Soms denk je: ‘Als hij de ware was, had je het al lang geweten.’ Niet dus. Ik was constant aan het evalueren en analyseren. Tot ik mezelf toeliet om te voelen. Na een tijdje merkte ik dat ik me veilig voelde bij hem, dat hij betrouwbaar was. Het maakte ook niet uit hoeveel berichten ik al dan niet stuurde. Ik moest niets overdenken, ik moest me niet verantwoorden. Hij was ook geduldig. Hij kon mee surfen op mijn tempo. Als hij niet zoveel geduld met me had gehad, waren we misschien nooit samen geweest. Er was vertrouwen om wat we hadden, te laten groeien. Zijn geduld trok me aan. Misschien is dat de betekenis van liefde, dat alles eenvoudig kan zijn. Op een gegeven moment keek ik naar hem en dacht: ik zie je graag.”

Ina Van Ransbeeck, ‘Jouw tijd komt nog wel - Wat je zelf kunt doen wanneer de liefde op zich laat wachten’, Borgerhoff & Lamberigts, 192p., 22,99 euro.