plusartikels
natuur
Uw schattige kat is een ramp voor de biodiversiteit
© getty
Katten eten wereldwijd meer dan 2.000 diersoorten, waaronder honderden die bedreigd of kwetsbaar zijn. Hun eetlust heeft een aanzienlijke impact op de biodiversiteit, stelt een studie die gepubliceerd werd in het vakblad Nature Communications.
De huiskat (Felis catus) heeft sinds haar domesticatie 9.000 jaar geleden over de hele wereld harten veroverd. Maar dat is een slechte zaak voor de biodiversiteit en in het bijzonder voor kwetsbare diersoorten. Het was een nieuwe studie die de kat de bel aanbond. De onderzoekers spreken over ‘een van de meest problematische invasieve soorten ter wereld’.
‘Onze studie werpt licht op de roofzuchtige gewoonten van een van ’s werelds meest succesvolle en wijdverspreide invasieve roofdieren’, schreven de onderzoekers van Auburn University onder leiding van Christopher Lepczyk.
Het dieet van katten die de wijde wereld in trekken bestaat voor 90 procent uit vogels, reptielen en kleine zoogdieren. In totaal verorberen buitenkatten 981 verschillende vogelsoorten, 463 reptielen en 431 zoogdieren. Ze voeden zich daarnaast met 119 soorten insecten en 57 amfibieën. Ongeveer 17 procent van de soorten die de kat verorbert, staan op de rode lijst van de Internationale unie voor natuurbehoud (IUCN). Op die lijst staan dieren die (bijna) bedreigd, kwetsbaar, ernstig bedreigd of uitgestorven zijn.
De kat van de vuurtorenwachter
Het probleem stelt zich vooral op eilanden. Daar behoort 25 procent van de prooien van katten tot een kwetsbare of bedreigde soort, terwijl dat aandeel op de continenten slechts 8,62 procent is. Een tragische illustratie daarvan is te vinden op Stephens Island, een klein eiland nabij Nieuw-Zeeland. In 1894 nam een vuurtorenwachter daar zijn intrek samen met Tibbles, de huiskat die af en toe een dood vogeltje meebracht.
Toen de vuurtorenwachter de lijkjes nader onderzocht, bleek het te gaan om de bedreigde stephens-eilandrotswinterkoning (Xenicus lyalli). De zangvogel, die niet kon vliegen en dus een makkelijke prooi vormde, was een jaar later uitgestorven.
In Nieuw-Zeeland is de pluizige viervoeter al langer voer voor discussie. Zo was er controverse rond jachtwedstrijden waarin kinderen aangemoedigd werden om wilde katten af te knallen. Gareth Morgan, een Nieuw-Zeelandse topeconoom, riep zelfs op om de dieren uit te roeien.
In lockdown
In Nederland werd al gedebatteerd over het ophokken van katten. Vier jaar geleden schreven de Nederlandse juristen Arie Trouwborst en Han Somsen dat katten een ‘bloedbad’ aanrichten en ‘bij de grootste uitroeiers’ ter wereld zijn. De huisdieren zouden in Nederland elk jaar naar schatting 140 miljoen dieren doden.
‘Dat is niet alleen schadelijk, maar ook illegaal’, zeiden de rechtswetenschappers toen. Zij pleiten ervoor om katten binnen te houden. ‘Door de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn is het verplicht om bepaalde soorten en hun leefgebieden te beschermen, en mogelijke bedreigingen te beperken. Een kat zonder toezicht laten rondlopen is feitelijk al verboden.’
In het Duitse stadje Walldorf, in Baden-Württemberg, werd de daad bij het woord gevoegd. Katten moeten er in lockdown van mei tot augustus, zodat de zeldzame ‘Haubenlerche’ of kuifleeuwerik in alle rust kan broeden. Baasjes riskeren een boete als hun kat buiten gevat wordt. Als de kat een kuifleeuwerik doodt, kan die boete oplopen tot 50.000 euro.
