De fusie deed de emoties in Borsbeek de voorbije maanden bij momenten fors oplopen. Een nieuw burgercollectief tegen de fusieplannen werd opgericht, en er werd een volksraadpleging georganiseerd waarbij uiteindelijk 77 procent van de stemmers tegen de fusie gekant bleken. Het gemeentebestuur van N-VA en Iedereen Borsbeek hield echter voet bij stuk, en verklaarde dat een fusie een financiële noodzaak is én dat Antwerpen de enige mogelijke partner bleek.

Burgemeester Dis Van Berckelaer verklaarde net als verschillende schepenen en raadsleden van de meerderheid dat er veel toenaderingspogingen zijn geweest met andere gemeenten, maar zonder resultaat. “Het viel steeds op een koude steen”, zegt Van Berckelaer. “We konden kiezen: verder morrelen in de marge, of gaan voor wat we willen: beterschap voor de Borsbekenaar, onze eigenheid bewaren en dicht bij de burger blijven. Als district kan dat.”

Zo krijgen de gemeentelijke diensten van Borsbeek onderdak bij de stad Antwerpen. Instanties zoals een districtshuis, het Tirolerhof, de bibliotheek, de politie en de brandweer blijven aanwezig in Borsbeek, en er zullen een aantal straten sneller heraangelegd worden.

Of zoals partijgenoot Geert Van de Laar het samenvatte: “We zouden een fusie niet voorstellen als het niet zou moeten. Naast de voordelen heb ik trouwens liever dit dan Branstegem of Wommelbeek te worden.”

Commotie

Er was bijzonder veel volk aanwezig om de gemeenteraad te volgen. De raadszaal liep helemaal vol, toeschouwers stonden tot in de gang. Dat ging gepaard met enige commotie: zo was Burgerbeweging Burgers voor Borsbeek aanwezig met een symbolische doodskist. Jos Spaepen van Burgers voor Borsbeek moest zelfs uit de zaal verwijderd worden, omdat hij de gemeenteraad verstoorde.

Vlaams Belang, de enige oppositiepartij in de Borsbeekse gemeenteraad, hield ook tijdens de zitting nog vol dat er onvoldoende inspanningen zouden zijn geleverd om partners te vinden bij de buurgemeenten. “De Borsbekenaar wordt hier te kijk gezet”, vond Chris Grietens. “Geen enkel huidig district is ooit beter geworden van een fusie met de stad Antwerpen. Antwerpen krijgt trouwens 50 miljoen euro, Borsbeek krijgt daar 4,2 miljoen euro van, of 250 euro per inwoner. Bij een fusie met een andere gemeente zou dat 500 euro zijn.”

Bij N-VA waren alle raadsleden voor, maar bij Iedereen Borsbeek, de partij van burgemeester Dis Van Berckelaer, was er minder eensgezindheid. Peter Van Hoof en voormalig schepen An Coemans onthielden zich. “Ik weet dat Borsbeek niet autonoom meer kan bestaan. Maar wat met de zin uit het bestuursakkoord van 2019 dat een fusie met Antwerpen uitgesloten is? Zo’n akkoord heeft geen juridische kracht, maar we komen afspraken die er in staan niet na. In de transitienota staan eveneens veel afspraken en beloften die niet juridisch afdwingbaar zijn. Ik ben er niet gerust in”, gaf Coemans aan.

Uiteindelijk stemde naast de twee Vlaams Belang-gemeenteraadsleden nog een lid van de meerderheid tegen en onthielden twee anderen zich, maar een ruime meerderheid van 16 stemde voor.

Antwerpen zet licht op groen: “Het beste van twee werelden”

Eerder op de avond had de Antwerpse gemeenteraad de fusie al goedgekeurd. Dat was geen verrassing, al had Vlaams Belang-gemeenteraadslid Filip Dewinter wel begrip voor de vrees bij de bewoners van Borsbeek. “Zij liggen er wakker van dat hun dorp zal verdwijnen in de grootstad Antwerpen”, klonk het. “Ze zijn bang voor het verdwijnen van de toegankelijke dienstverlening. Bovendien zal de verstedelijking als een inktvlek zich uitbreiden naar Borsbeek. Dit dorp zal worden geconfronteerd met grootstedelijke problemen, zoals verloedering, immigratie en asielzoekers.”

Dewinter verwees ook naar het referendum in Borsbeek. “Er is geen draagvlak. Toch wordt deze fusie er doorgeduwd. U geeft de mensen de illusie van inspraak te hebben. Als u het vertrouwen van de mensen in de politici en de democratie wil herstellen, dan is dit de slechtste manier om dit te doen.” Ook PVDA-fractieleider Peter Mertens sprak zich uit tegen de fusie. Het stoorde ook hem dat er niet werd geluisterd naar de Borsbekenaren en de uitslag van de volksraadpleging.

Oppositiepartij Groen onthield zich bij de stemming. Groen-fractieleidster Ilse van Dienderen trok het debat open naar de loketwerking en de werking van de districten. “Wij geloven in de districten, maar stellen vast dat die nog steeds stiefmoederlijk worden behandeld”, zei Van Dienderen. “Zo moet dit bestuursniveau meer budgetten krijgen. Antwerpen maakt heel wat beloftes aan Borsbeek. Alleen zijn die nog niet becijferd. Bovendien zijn het beloftes die niet aan de andere districten zijn gedaan. Er ontstaat zo een scheeftrekking tussen de verschillende districten.”

Uiteindelijk werd de fusie goedgekeurd met 29 ja-stemmen, 5 stemmen tegen, en 8 onthoudingen. Meerderheidspartij N-VA en Vooruit, CD&V keurden de fusie goed. Oppositiepartijen Vlaams Belang en PVDA stemden tegen, Groen en Open VLD onthielden zich.