Direct naar artikelinhoud
InterviewEllen Fierens

Deels vegetarisch, deels vlees: zal ‘hybride vlees’ de markt veroveren?

Bio-ingenieur Ellen Fierens: ‘Het combineren van vlees met vleesvervangers in een gehaktbal of worst lijkt misschien eenvoudig, maar dat is het niet.’Beeld KU Leuven / Shutterstock

Het is deels vegetarisch, maar ook deels vlees: met dat concept waagt de Nederlandse scale-up Olijck zich aan ‘hybride vlees’. Het is klimaatvriendelijker en calorie-armer, maar heeft de consument er wel trek in? Bio-ingenieur Ellen Fierens experimenteerde ermee bij Flanders Food, een innovatiecluster van de Vlaamse voedingsindustrie.

Wat is hybride vlees precies?

Fierens: “Het is een gedrocht van een naam, maar het betekent dat een deel van het vlees in het product vervangen is door een andere component. Dat kan gaan om oesterzwammen, erwten of andere groenten, of om een opgezuiverd eiwit uit die plantaardige bronnen, dat je toevoegt aan dat vlees. Dat hoeft geen verdeling te zijn van 50 procent vlees en 50 procent andere eiwitten.

“Het combineren van vlees met vleesvervangers in een gehaktbal of worst lijkt misschien eenvoudig, maar dat is het niet. Je combineert twee bronnen van eiwitten uit heel verschillende werelden en je probeert ze te laten samensmelten. Dat is een probleem waarin zowel de vleesindustrie als de sector rond vegetarische producten zich nog niet verdiept had.

“Het grote voordeel van een hybride vleesproduct, is dat de meeste smaak nog uit de vleescomponenten komt. Veel consumenten vinden dat vegetarische alternatieven nog onvoldoende op vlees lijken. Dat is met hybride producten wel eenvoudiger.”

Het Nederlandse Olijck, dat nu met zaken als Meat-You-Halfway en Seaveggies komt, is niet de eerste op deze markt?

“Zeker niet. Het concept bestaat al lang, maar de manier waarop het in de markt gezet wordt, evolueert mee met de consument. Een twintigtal jaren geleden kwam hybride vlees voor het eerst ter sprake in een context van gezondheid. Mensen wilden minder vlees consumeren, omdat overconsumptie gelinkt wordt met welvaartsziekten, zoals hart- en vaatziekten. Nu is het verhaal meer op duurzaamheid georiënteerd.

“Sopraco heeft in ons land al hybride vlees op de markt gebracht en er zijn een aantal supermarkten die het verkopen. We hebben zelf een onderzoek gedaan met ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek) en Duitse partners. Daaruit kwam ‘Meat the Champion’ voort, dat intussen in de supermarkt ligt.”

Wat leerden jullie uit dat onderzoek?

“Voor dat project ontwikkelden we dus ons eigen hybride vlees, maar we onderzochten ook hoe de consument ernaar kijkt. Uit focusgroepen met flexitariërs bleek dat het belangrijk is dat het plantaardige onderdeel past bij vlees.

“Als je kijkt naar de verpakkingen van wat nu op de markt is, dan zie je dat er vaak wordt gewerkt met een beeld van een oesterzwam, omdat dat een herkenbare component is voor de consument. Eiwitten uit pompoen vonden mensen in onze focusgroep minder aanvaardbaar, omdat dat te ver ligt van een vleesgerecht. Erwten vonden ze nog oké, maar dan stelden ze daar wel vragen bij over de kleur, hoewel eiwit uit erwten helemaal niet groen is. Als ik nu zie dat Olijck met zaken als zeewier wil werken, dan verwacht ik dat dat ook vragen zal oproepen.

“Voor de supermarktklant is zo’n hybride product iets complex, dat hij niet van oudsher kent. Je vergroot die complexiteit nogmaals door er iets als zeewier bij te zetten, waar veel consumenten nog niet mee vertrouwd zijn.”

Kunt u inschatten of de consument wel zin heeft in zo’n product?

“Dat hybride vlees nog niet zo bekend is, toont dat de doorbraak niet geweldig vlot verloopt. Toch geloof ik dat het een plaats kan hebben in de winkelrekken. Het is een goede piste is om te bewandelen in de westerse wereld, waarin veel mensen nog te veel vlees consumeren. Het succes zal afhangen van de manier waarop het gemarket wordt en de communicatie die erbij komt.

“In ontwikkelingslanden bestaat dit hybridevlees al jaren, maar met een andere rol. Waar veel mensen zich geen vlees kunnen veroorloven, terwijl het wel belangrijk is in hun voedingspatroon, kunnen deze producten vlees toegankelijker maken. In Aziatische vestigingen van McDonald’s staat de hybride hamburger intussen al even op de menukaart.”