Uw vraag aan de nieuwsombudsman: "Moest het nieuws over Thibaut Courtois vooraan in "VRT NWS journaal”?"
We zijn intussen wel wat gewend in onze mailbox, zeker met de oorlog tussen Israël en Gaza weten we wat we over ons heen kunnen krijgen. En toch moesten we alweer naar adem happen na een lawine aan boze reacties over het bericht dat doelman Thibaut Courtois niet naar het EK-voetbal gaat met de Rode Duivels. Het zat uitgebreid vooraan in het "VRT NWS journaal” van dinsdag 19 december. Tot ergernis van velen.
“Verontwaardigd, woedend was ik. Hoofdpunt in het journaal, gedurende 10 minuten. Over een doelman? Die niet meedoet? Is de chef nieuws met vakantie? Ten hoogste een puntje in het sportjournaal waard. BBC zie ik niet zo blunderen...”
“Dit moet mij toch van het hart dat de hele heisa rond Courtois als opening van het Journaal gebruikt wordt in een periode van oorlogen, hongersnood en andere ellende in onze wereld. Ik denk dat dit echt zwaar overdreven is, trouwens de gigantische aandacht die aan voetbal besteed wordt is onbegrijpelijk, buiten alle proporties tegenover andere sporten”.
“Graag vernam ik welke afwegingen ertoe geleid hebben dat het VRT Nieuwsjournaal van 19 januari 2023, uitzending van 19u, twaalf minuten of 24 procent van de totale uitzendtijd, gewijd heeft aan de heer Courtois. Enige duiding bij de keuze van dit eerste nieuwsitem dat tergend lang uitgesponnen werd, lijkt mij aangewezen.”
Voor- en tegenstanders
Als sportnieuws vooraan in het “VRT NWS journaal” zit, komen er steevast klachten over binnen. We hebben het eerder al gezegd: sportnieuws kan ook gewoon “nieuws” zijn en kan dus vooraan komen te zitten in een journaal. De redactie is daarin autonoom. Een schending van het redactiestatuut is dit niet. Daarin staat geen enkele regel over welke onderwerpen aan bod moeten of mogen komen in een journaal.
De redactie weet uit onderzoek dat er voor- en tegenstanders zijn van sportnieuws in het journaal. We vernemen dat er vooraf gediscussieerd is of dit de opener zou worden of niet. Uiteindelijk is beslist om dit wel te doen. De redactie wijst op de populariteit van de Rode Duivels en de maatschappelijke impact die zij hebben. Courtois is een van de beste keepers ter wereld en kan voor de Duivels het verschil maken tussen winst of verlies. Bovendien had de redactie het nieuws over de niet-deelname van Courtois als één van de eerste. Het nieuws is trouwens ook internationaal opgepikt.
Beter opsplitsen
Wat ook veel mensen stoorde, was de duur van het item. Meer dan 10 minuten, dat werkte sommigen danig op de zenuwen. Maar nogmaals: het redactiestatuut zegt nergens dat het niet mag.
De redactie erkent dat het geheel vrij uitgebreid was. Achteraf gezien was het beter geweest om het op te splitsen, simpelweg omdat je dan toch wat meer doseert. Het nieuws over het afzeggen eerst en allerhande reacties van supporters en de jeugdclub in Bilzen bijvoorbeeld, later. Maar nogmaals, de redactie beslist dat autonoom.
Veel kijkers bleven kijken
Het zijn natuurlijk vooral de vele boze reacties die onze mailbox vullen. Wie tevreden was met dit journaal horen we niet. Even meegeven dat het “VRT NWS journaal” van dinsdag hoge ogen gooide qua kijkcijfers: meer dan 50 procent marktaandeel en meer dan 960.000 kijkers. Wat ook opvalt: de curve blijft doorheen het journaal op hoog niveau. Of anders gezegd: bijna alle mensen die keken, bleven kijken. Ter info, een “standaardjournaal” van VRT NWS haalt een marktaandeel dat schommelt rond de 48 procent.
Was er geen ander groot nieuws?
Was er dan geen ander groot nieuws? Toch wel. De uitbarsting van de vulkaan in IJsland was zeker ook een goede opener geweest en dat zat ook verderop in het journaal. Ook de vrees voor een uitbreiding van de oorlog in Oekraïne kwam minutenlang aan bod, net als het welzijn bij jongeren.
Je zou elk journaal kunnen beginnen met het belangrijkste wereldnieuws vooraan en dan het minder belangrijke nieuws achteraan, maar zo wordt een journaal niet opgebouwd. Er is altijd een mix van wat belang heeft en wat belang wekt.
Een eindredacteur maakt graag een journaal dat verschilt van eerdere journaals. Hij of zij gaat daarbij vaak op zoek naar een “ongewone” opener, eentje die toch wat verrassing oproept bij de kijker. Zo komt het dus dat minder groot wereldnieuws toch vooraan zit. Maar laten we wel wezen: voetbal blijft voor velen een van de belangrijkste bijzaken.