RSV-vaccin voor zwangere vrouw én prik voor baby in 2024 beschikbaar: beide middelen worden aangeraden, maar niet terugbetaald
In de loop van 2024 komen er twee nieuwe preventieve middelen tegen RSV op de markt: een vaccin voor zwangere vrouwen en een inenting voor baby's. De Hoge Gezondheidsraad raadt het gebruik van beide middelen aan, maar het wordt niet verplicht. De prijs is nog niet bekend, maar beide middelen worden voorlopig niet terugbetaald.
Het RSV of voluit "respiratoir syncytieel virus" is de belangrijkste oorzaak van lagere luchtweginfecties bij baby’s jonger dan één jaar. Wereldwijd is het ook de grootste doodsoorzaak bij kindjes jonger dan één jaar.
Tegen hun tweede verjaardag is naar schatting 95 procent van de kindjes in ons land al eens besmet geweest met het virus. Veel baby's worden erg ziek en belanden hierdoor in het ziekenhuis. De meeste infecties doen zich voor tijdens de winter, tussen oktober en maart.
De Hoge Gezondheidsraad beveelt daarom twee nieuwe preventiemiddelen aan tegen RSV. Die komen in 2024 op de markt: één voor de moeders in spe en één voor hun baby. Beide middelen zijn veilig en efficiënt, maar worden niet verplicht. De Hoge Gezondheidsraad raadt beide prikken wel aan, zodra ze beschikbaar zijn.
Vaccin voor zwangere vrouwen
In eerste instantie komt er een vaccin voor moeders, dat tijdens de zwangerschap moet worden toegediend. Wellicht is dat vaccin in de loop van januari beschikbaar, of later in het huidige winterseizoen. Voor vrouwen die vóór eind maart 2024 een kind krijgen, wordt het middel al aangeraden zodra het verkrijgbaar is.
Het vaccin is in augustus goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). De bedoeling is dat zwangere vrouwen één prik krijgen, bij voorkeur tussen 28 en 36 weken zwangerschap. Het nieuwe RSV-vaccin wordt best niet tegelijk toegediend met het vaccin tegen kinkhoest, om het effect van dat vaccin niet te ondermijnen.
Met het nieuwe RSV-vaccin zou de baby vanaf de geboorte tot een leeftijd van 6 maanden beschermd zijn tegen RSV. Het risico op een ernstige infectie zou dalen met 69 procent en het risico op ziekenhuisopname met 57 procent.
Inenting voor baby's
Daarnaast komt er een nieuw middel op de markt voor baby's, op basis van een zogenoemd "monoklonaal antilichaam". Het middel is in de loop van 2024 verkrijgbaar op de Belgische markt. Voor alle baby's jonger dan één jaar wordt deze prik aangeraden en ook voor kindjes tussen één en twee jaar oud met een hoger risico op ernstige infecties.
Monoklonale antilichamen zijn antistoffen die aangemaakt zijn door immuuncellen die gekloond zijn van één oudercel. Die cellen zijn dus identiek aan elkaar. In het laboratorium laat men de immuuncellen antilichamen produceren, die ook allemaal identiek zijn. Ze werken zoals natuurlijke antilichamen.
Deze inenting is in 2022 goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Eén prik bij baby's na de geboorte verlaagt het risico op RSV-infectie gedurende 5 maanden met 75 procent en het risico op ziekenhuisopname met 79 procent.
Voorlopig geen terugbetaling
Moeders die zichzelf of hun baby willen laten inenten, kunnen de prik voor zichzelf of hun kindje op voorschrift verkrijgen bij de apotheek. De toediening gebeurt dan door de huisarts of gynaecoloog.
De nieuwe RSV-middelen worden niet verplicht, dus ouders beslissen zelf of ze er gebruik van maken. Beide middelen zijn tegen het winterseizoen 2024-2025 zeker beschikbaar, voorlopig zonder terugbetaling.
Volgens het RIZIV heeft Sanofi, het bedrijf dat het middel voor baby's op de markt brengt, wél al een aanvraag tot terugbetaling ingediend. Voor het vaccin voor zwangere vrouwen is dat nog niet gebeurd. Die aanvraag moet gebeuren door het farmabedrijf zelf bij het RIZIV.
Momenteel bestaat er al een preventief middel tegen RSV: Synagis. Dat is erg duur, en het vaccin moet bovendien vijf maanden op rij worden ingespoten. Daarom wordt het enkel gebruikt bij patiënten met veel kans op complicaties, als ze RSV zouden oplopen. Voor patiënten van 60 jaar en ouder met een verminderde immuniteit bestaat ook het vaccin Arexvy.