Oekraïens leger wil half miljoen soldaten mobiliseren: ‘Van eerste lichting zijn er niet veel over, moeten we erkennen’

Oekraïense mannen in Duitsland en andere Europese landen zijn gewaarschuwd. Als het aan de Oekraïense minister van Defensie Roestem Oemjerov ligt, melden mannen in de leeftijdsgroep van 25 tot en met 60 jaar zich volgend jaar bij rekruteringscentra om in het leger te dienen.

Oemjerov hoopt dat ze ‘vrijwillig’ komen opdagen, maar hij sluit sancties niet uit als zijn landgenoten zich niet in groten getale melden. “Wij kijken nog wat er zal gebeuren als ze niet vrijwillig komen”, aldus de bewindsman in een interview met Europese media.

Het Oekraïense leger, dat al 666 dagen strijdt tegen een Russische overmacht, wordt geplaagd door een tegenvallend offensief en oplopende wapentekorten. Het wordt bovendien steeds problematischer voor de generaals om voor een continue aanvoer van voldoende soldaten te zorgen. Daarom, zo werd dinsdag bekend, heeft de legertop president Volodymyr Zelensky verzocht om zo’n 500.000 extra Oekraïners te mobiliseren.

Nog niet eerder werd zo’n vergaande stap voorgesteld. Het tekent het groeiende personeelsprobleem van het leger, dat langs een ruim duizend kilometer lang front dag in dag uit strijd moet leveren. Kiev geeft geen cijfers over de militaire verliezen, maar volgens schattingen van de Amerikaanse regering zijn er al zo’n 70.000 Oekraïense soldaten gesneuveld. Nog eens 100.000 à 120.000 militairen raakten gewond. Inclusief de Territoriale Defensiemacht, die geheel uit vrijwilligers bestaat, telt de Oekraïense krijgsmacht nu zo'n 1,1 miljoen militairen.

Dienstplicht ontduiken

Al deze militairen moeten worden vervangen. Ook is er een continue stroom van nieuwe soldaten nodig om de uitgeputte manschappen aan het front af te kunnen lossen. Aan het begin van de oorlog had Kiev geen moeite om de militaire gelederen gevuld te krijgen. Er waren immers genoeg Oekraïners die zich uit vaderlandsliefde vrijwillig meldden om de Russische invasiemacht te tegen te houden.

Wat ook hielp om het leger overeind te houden, waren het verbod voor volwassen mannen om het land te verlaten plus de dienstplicht, die tot voor kort gold voor mannen tussen de 27 en 60 jaar. In de zomer besloot het parlement al de leeftijd te verlagen naar 25 jaar, een teken dat de rekrutering niet volgens wens verloopt. Potentiële soldaten proberen steeds vaker om onder de dienstplicht uit te komen.

Er duiken constant berichten op dat mannen in rekruteringscentra met geld zwaaien om niet in dienst te hoeven. “Er moet hierover een eerlijk gesprek worden gevoerd”, zo zei Kyrylo Boedanov, de baas van de militaire inlichtingendienst GOeR, op een bijeenkomst. “Een aanzienlijk aantal mensen blijkt niet bereid hun land te verdedigen.” Het is reden voor de autoriteiten om harder op te treden tegen mannen die onder de dienstplicht proberen uit te komen.

Negeren

De harde aanpak leidt ook tot excessen. Activisten en advocaten maken steeds vaker melding van mannen die door soldaten met geweld op straat worden aangehouden of in rekruteringscentra worden vastgehouden. In november waren er meer dan tweehonderd uitspraken van rechters over klachten van burgers over hun behandeling.

Volgens Boedanov ontkomt Kiev niet aan een grote mobilisatie gezien de grote aantallen soldaten die het leger nodig heeft. Hij wees erop dat iedereen die bereid was om te vechten in de eerste helft van 2022 al het leger diende. “Van hen zijn er niet veel overgebleven, moeten we erkennen.”

Zelensky moet nu een besluit nemen over het verzoek van de legerleiding. De legertop negeren, zeker nu het offensief niet naar wens verloopt, is geen optie. Maar hij weet ook dat hij zich niet populair zal maken als hij honderdduizenden burgers laat oproepen. “Dit is een fors aantal”, zei Zelensky dinsdag zichtbaar geschokt. Hij wil meer argumenten van de legertop horen voordat hij tot zo’n ingrijpende maatregel overgaat.