Opnieuw duizenden mensen op straat tegen verkiezingsuitslag in Servië: "Druk op regering blijft heel hoog"
In Servië hebben betogers van de oppositie opnieuw geprotesteerd tegen de uitslag van de parlementsverkiezingen op 17 december. Bij die verkiezingen kwam de Servische Progressieve Partij (SNS), de rechts-nationalistische partij van president president Aleksandar Vucic, als grote winnaar uit de bus. Volgens de oppositie is de verkiezingsuitslag vervalst.
Betogers van de oppositie in Servië kwamen dit weekend op straat om te protesteren tegen de uitslag van de parlementsverkiezingen. Zondagavond bekogelden honderden betogers het stadhuis van Belgrado en probeerden ze het stadhuis binnen te dringen. De politie gebruikte traangas en tientallen betogers werden opgepakt.
Ook gisterenavond zijn opnieuw mensen op straat gekomen, al verliep het wel een stuk rustiger, zegt correspondent Marcel van der Steen in “De ochtend” op Radio 1. “De druk op de regering blijft heel hoog. Er is onrust in het hele land, maar de protesten zijn vooral in de hoofdstad Belgrado.”
BELUISTER - Het gesprek met Marcel van der Steen in "De ochtend" op Radio 1
Gewelddadig protest tegen beweerde verkiezingsfraude in Servië
Het protest tegen de verkiezingsuitslag komt van “Servië tegen geweld”, een alliantie van de liberale oppositie in het land. Die partij zag nog maar een paar maanden geleden het licht, na massale protestacties tegen de regering-Vucic. Aanleiding voor die protestacties waren twee schietpartijen waarbij 18 mensen om het leven kwamen.
Op 3 mei doodde een 13-jarige negen medescholieren en een bewaker in een school in Belgrado. Minder dan 48 uur later schoot een jongeman acht mensen dood in twee dorpen nabij de hoofdstad. Er brak groot protest uit en de regering en president Vucic werden verantwoordelijk gehouden voor het geweld in het land.
“Juist in Belgrado was er kans dat die nieuwe oppositiepartij wel eens de winnaar zou kunnen zijn”, legt van der Steen uit. “Het is vooral daar dat mensen zich bestolen voelen van hun stem omdat er fraude zou zijn.”
"Bosnische Serviërs hebben in Belgrado gestemd"
De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) wees na de verkiezingen al op een reeks “onregelmatigheden”, zoals kopen van stemmen, intimidatie van kiezers en misbruik van publieke middelen.
Ook het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken sprak zich uit over de verkiezingen en wees erop dat ook waarnemers van het Europees Parlement en de Raad van Europa onregelmatigheden hadden vastgesteld.
Volgens correspondent van der Steen zijn er wel degelijk aanwijzingen dat er tijdens de verkiezingen onregelmatigheden zijn gebeurd. Zo zouden tienduizenden Bosnische Serviërs hun stem hebben uitgebracht in de Servische hoofdstad Belgrado. Bosnische Serviërs wonen in de Servische Republiek, een van de twee entiteiten die samen de staat Bosnië-Herzegovina vormen.
“Bosnische Serviërs mogen altijd hun stem uitbrengen, maar normaal gezien doen ze dat in eigen stembureaus. Nu zijn ze naar Belgrado gebracht om te stemmen, zodat hun stem daar zou meetellen en de weegschaal zou overhellen naar de kant van de partij van Vucic.”
Rusland spreekt van “destabilisatie” door het Westen
De rechts-nationalistische partij van president Vucic blijft ontkennen dat de autoriteiten de verkiezingsuitslag hebben vervalst. Vucic insinueert dat de onrust vanuit het buitenland is aangewakkerd.
Dat is ook de retoriek die vanuit Rusland te horen is. Zo spreekt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken van “het collectieve Westen dat de situatie in het land probeert te destabiliseren”.
“Die twee invloeden, het Westen en het Oosten, worden in Servië uitgespeeld”, bevestigt van der Steen. "Zo is president Vucic na het protest dit weekend meteen in gesprek gegaan met de Russische ambassadeur in Servië."
“De premier van Servië, Ana Brnabić, van dezelfde partij als president Vucic, gaf daarvoor als reden dat de Russische geheime dienst informatie had dat het protest van zondagavond uit de hand zou lopen. Er wordt aan die kant hevig geframed dat de Westerse organisaties en overheden achter het protest zouden zitten.”
Kandidaat-lidstaat voor de Europese Unie
Rusland is al langer een belangrijke bondgenoot van Servië, maar tegelijk is Servië al sinds 2012 een kandidaat-lidstaat van de EU. "Aan de ene kant zegt Servië dat ze bij de Europese Unie willen, want dat zou goed zijn voor hen. Maar tegelijk voelen ze zich verbonden met Rusland, en willen ze de boycot tegen Rusland na de inval in Oekraïne niet steunen."
De oppositie, die nu protesteert tegen de verkiezingsuitslag, wil juist opschuiven richting de Europese Unie. Maar, zo weet van der Steen, bij de Servische bevolking is er wel verdeeldheid. "De steun om lid te worden van de EU neemt af, en de afkeer van Westerse organisaties, zoals de NAVO, is toegenomen."