Renaat Berckmoes en Duco Sickinghe (Fortino): ‘Ons vak als investeerder is vragen stellen’

De Belgische investeringsmaatschappij Fortino bestaat dit jaar tien jaar. Met die ervaring en kennis maken oprichter Duco Sickinghe en CEO Renaat Berckmoes een stand van zaken op van private equity en durfkapitaal in België en Europa.

Tegelijk met zijn tiende verjaardag lanceert Fortino een nieuw fonds, waarmee het 377 miljoen euro heeft opgehaald om te investeren in Europese softwarebedrijven. “We hebben durfkapitaalfondsen, die mikken op heel jonge bedrijven, en private-equityfondsen, die investeren in bedrijven die al enkele jaren op de teller hebben”, verklaart Duco Sickinghe, de oprichter van Fortino en de voormalige CEO van Telenet. De CEO van Fortino is Renaat Berckmoes, die tien jaar geleden financieel directeur van Telenet was en mee de overstap maakte.

Fortino investeert vooral in zakelijke software. “Die markt komt het dichtst in de buurt van de kabelbusiness”, duidt Sickinge. “Het zakenmodel van b2b-software kenden we door en door. We wisten exact waar we naar moesten kijken om de dynamiek van een bedrijf te doorgronden. Maar in het begin hebben we bewust geld van anderen geweerd, tot we wisten wat onze niche zou zijn”, voegt Renaat Berckmoes eraan toe. Die niche is intussen uitgegroeid tot vier fondsen, waarmee het meer dan 800 miljoen euro heeft opgehaald.

Heeft Fortino kunnen profiteren van de haussemarkt in durfkapitaal en private equity?

RENAAT BERCKMOES. “Voor durfkapitaal is dat absoluut waar. Daar hebben we de gouden jaren tussen 2017 en 2021 meegemaakt met heel hoge waarderingen. Voor private equity was het beeld veel genuanceerder. Daar spreek je over meer mature bedrijven en is er veel meer concurrentie van andere investeerders. De waarderingen zijn daardoor nooit zo door het dak gegaan als bij durfkapitaal, maar ze zijn ook niet geïmplodeerd in het jongste anderhalf jaar. En omdat we ons richten op zakelijke software, hebben we meegesurft op de golf van de cloud, een van de belangrijkste technologie-ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar.”

Kun je als investeerder top zijn, als je zowel op durfkapitaal als op private equity mikt?

DUCO SICKINGHE. “Je moet ons bekijken als een investeerder in softwarebedrijven. Daar zijn kleine en grote ondernemingen bij, maar in essentie gaat het om hetzelfde. Bovendien leren die jonge en meer mature bedrijven veel van elkaar.”

BERCKMOES. “De start-ups leren van de grotere bedrijven veel over structuur, organisatie en hoe ze naar doelstellingen toe kunnen werken. De wat oudere bedrijven leren veel over nieuwe technologie, zoals artificiële intelligentie. Die kruisbestuiving is fantastisch.”

Fortino organiseert inspiratiedagen voor zijn bedrijven. Wat moeten we ons daarbij voorstellen?

BERCKMOES. “We vragen altijd een of twee inspirerende sprekers, die komen vertellen over concrete ervaringen die relevant zijn voor onze ondernemers en waar ze wat van kunnen opsteken.”

SICKINGHE. “Het meest waardevolle aan die dagen zijn de gesprekken in de wandelgangen of tijdens de koffiepauzes en de lunch. Daar zie je ondernemers dingen checken bij elkaar en ervaringen uitwisselen.”

Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor het type bedrijven waarin u investeert?

BERCKMOES. “Voor start-ups is dat ongetwijfeld geld vinden. Drie jaar geleden was dat geen probleem, nu moet je ver boven het maaiveld uitsteken om nog geld te vinden. Alleen de topbedrijven vinden nog investeerders, vaak veel, waardoor de waarderingen voor hen nog hoog blijven. Alle anderen hebben een probleem.”

SICKINGHE. “Het is winner takes all.”

Is dat een gezonde situatie?

BERCKMOES. “De waarderingen van softwarebedrijven in een heel vroeg stadium waren astronomisch hoog, dus het is goed dat er een correctie is gekomen. De lucht is wat uit de markt en de beste zullen overleven. Bij private equity heb je die excessen niet gehad, omdat die bedrijven al cashflows genereerden en daardoor meer realistische waarderingen kregen.”

Bent u daarom opgeschoven richting private equity? In de begindagen was Fortino toch een pure start-upinvesteerder?

SICKINGHE. “Dat hebben de media er in het begin van gemaakt. Toen we begonnen met investeren, zaten daar heel veel start-ups bij, gewoon omdat we toen een kleiner budget hadden. Wij hebben onze portefeuilles ook moeten laten groeien.”

BERCKMOES. “We zagen de deals steeds groter worden, waardoor we een eerste private-equityfonds hebben opgericht. Voor de risico­spreiding is het ook aan te raden in verschillende groottes van bedrijven te investeren.”

De cloud heeft als technologische ontwikkeling veel impact gehad. Welke technologieën zullen dat in de toekomst hebben?

SICKINGHE. “Vandaag is software een belangrijke productiviteitstool. Het helpt mensen beter hun werk te doen. In de toekomst zal die software via AI-toepassingen steeds meer het volledige werk doen en zal de mens dat alleen nog moeten valideren. Software zal veel autonomer werken.”

BERCKMOES. “Een andere impactvolle technologie is de blockchain. Iedereen associeert dat met crypto, maar het is veel meer dan dat. Het is een andere manier van denken.”

Hoe doet Europa het in technologische ontwikkelingen?

BERCKMOES. “Europa doet niet onder voor regio’s als de Verenigde Staten of China. Alleen hebben zij een veel grotere thuismarkt, waardoor hun bedrijven vaker en makkelijker heel groot kunnen worden. De Europese Unie heeft een eengemaakte markt, maar het is geen uniforme markt. Er zijn veel verschillen tussen de landen. Kapitaal is er genoeg in Europa om die ontwikkelingen te financieren.”

En België?

BERCKMOES. “In software is België klein. Nederland is een veel grotere softwarehub. Swift en Euroclear hebben hun hoofdzetel in België, maar ondertussen zijn in Nederland Adyen en Mollie opgestaan. Ondanks onze historisch sterke positie in internationaal betaalverkeer hebben we toch dingen gemist. Maar het Belgische ecosysteem rond start-ups is sterk gegroeid en verbeterd.”

Wat zijn de voornaamste lessen geweest in de tien jaar dat Fortino bestaat?

SICKINGHE. “Dat we er goed aan gedaan hebben ons van in het begin te laten reguleren door een licentie aan te vragen. Dat dwingt je alle zaken op orde te hebben en het garandeert een zekere kwaliteit. Daarnaast wilden we als onderneming financieel gezond zijn, met een stevige balans. Die twee zaken zijn voor een investeringsmaatschappij cruciaal om goed werk te leveren, en ze zorgen voor een goede reputatie. En die is dan weer van wezenlijk belang voor onze bedrijven en investeerders.”

Hoe haal je in België een fonds van zoveel geld op? Gaat dat vooral met mondreclame?

BERCKMOES. “Bij een eerste fonds wel. Tien jaar geleden hadden we de luxe dat iedereen Duco kende. Anders was het moeilijker geweest. Maar zodra je een volgend fonds ophaalt, kijkt iedereen naar de prestaties van eerdere fondsen. Dat is dan het enige dat telt.”

SICKINGHE. “Als je niet presteert, geven ze je geen geld om voor hen te investeren.”

Over welk niveau spreken we?

SICKINGHE. “In onze business moet je over de looptijd van een fonds toch 20 procent rendement per jaar neerzetten, als je een beetje van tel wilt blijven.”