Vlaanderen trekt versneld 5,4 miljoen euro uit voor waterwerken rond IJzer en Demer
De Vlaamse regering versnelt de waterwerken aan de IJzervallei. Het maakt daarvoor 4,4 miljoen euro vrij. Daarnaast voorziet het ook 1 miljoen euro voor werken aan de Demervallei. Dat geld moet twee problemen tegelijk oplossen: wateroverlast bij zware regenval en droogte wanneer het lang niet regent. Het geld komt vanuit de Europese pot van emissierechten.
Vorige maand drukten de overstromingen in de Westhoek de Vlaamse regering nog maar eens met de neus op de feiten. Op verschillende plekken in Vlaanderen is er niet genoeg plaats voor water.
Vlaams minister-president Jan Jambon en minister van Omgeving Zuhal Demir (beiden N-VA) kondigen daarom vandaag aan dat er versneld 5.358.000 euro vrijgemaakt wordt voor waterwerken. Dat geld wordt verdeeld over de IJzervallei (4,358 miljoen euro) en de Demervallei (1 miljoen euro). Het geld komt uit het Vlaams Klimaatfonds. Dat wordt op zijn beurt gespijsd met Europees geld uit de veiling van uitstootrechten.
Het geld moet al vanaf volgend jaar inzetbaar zijn voor concrete projecten die binnen de drie jaar afgerond moeten zijn.
"Deze financiering is hard nodig", zegt Demir. "De middelen zullen efficiënt ingezet worden om zo snel mogelijk de schop in de grond te steken, om de broodnodige realisaties uit te voeren." Nog volgens Demir zouden die werkzaamheden zonder deze nieuwe fondsen tot twee jaar langer duren.
Overstromingsgebied
Het gaat om projecten in de regio's Haspengouw en Hageland en rond het IJzerbekken. Die werden in (respectievelijk) de zomer van 2021 en november van dit jaar getroffen door zware overstromingen. Daar zal meer overstromingsgebied voorzien worden en zullen de meanders van de waterlopen hersteld worden. Zo krijgt het water bij hevige neerslag meer plaats om in te sijpelen. Op die manier wordt er ook meer water gebufferd voor droge periodes.
De Vlaamse delen van Haspengouw en Hageland strekken zich uit over Vlaams-Brabant en Limburg. Daar zal gewerkt worden rond het afstroomgebied van de Grote en Kleine Gete en de Melsterbeek, de Begijnenbeek, de Velpe en de Herk en Mombeek.
In het IJzerbekken, in West-Vlaanderen, worden onder andere de oevers van de Poperingevaart en de Grote Beverdijkvaart onder handen genomen, en wordt er gewerkt aan de Bollaertbeek.
Vorige week besliste de Vlaamse regering al 80 miljoen euro vrij te maken om de Westhoek weerbaarder te maken tegen overstromingen, binnen het kader van het zogenaamde "Weerbare Westhoek"-plan. Deze 5 miljoen euro komt daar nog bovenop.
"Juiste richting"
Het nieuw vrijgemaakte geld is zeer welkom, zegt hydroloog Patrick Willems (KU Leuven). Hij adviseert de Vlaamse regering ook over de Blue Deal, het gamma van waterwerken dat heel Vlaanderen weerbaarder moet maken tegen wateroverlast en droogte.
"Het Demerbekken en het IJzerbekken zijn beide gebieden die zowel zeer kwetsbaar zijn voor overstroming als voor droogte, omdat water er te sterk gedraineerd wordt en te weinig opwaarts vastgehouden wordt", legt Willems uit.
"De maatregelen gaan bovendien in de juiste richting: projecten die de sponsfunctie van het landschap herstellen en ruimte geven aan het water. Daar is echt wel nood aan. Wanneer er veel neerslag valt, heb je twee mogelijkheden. Je kan het snel afvoeren naar zee, maar die capaciteit is beperkt. De andere optie is het vasthouden in riviervalleien. Op die manier herstel je wetlands (natte en drassige gebieden, red.) en dat is dan weer goed voor droge periodes."
De Westhoek en het Demerbekken mogen dan wel extra kwetsbaar zijn, heel Vlaanderen heeft eigenlijk met gelijkaardige problemen te kampen. Net daarom rolde de Vlaamse regering sinds 2020 de Blue Deal uit. Die wordt geprezen door hydrologen én natuurverenigingen, al is het ook duidelijk dat er nog veel werk aan de winkel is. Voorlopig is er 500 miljoen euro voorzien voor de Blue Deal. Om heel Vlaanderen waterbestendig te maken, is er de volgende decennia een veelvoud van dat bedrag nodig.