Hogere lonen, minder bushaltes en etensresten verplicht bij gft: dit verandert voor jou vanaf 1 januari 2024

Zo'n half miljoen bedienden die werken onder paritair comité 200, zien hun loon op 1 januari met 1,48 procent stijgen. Het gaat over werknemers van onder meer uitzendkantoren, uitgevers, ICT-bedrijven en callcenters. Later in januari stijgen ook de lonen van het personeel in de horecasector, de voedingsindustrie, de transportsector en de logistiek. Daar gaat het om een stijging van 1,83 procent.

De loonstijging is het gevolg van de automatische loonindexering - die we enkel in België en Luxemburg kennen - en waarbij de lonen worden aangepast aan de levensduurte, zodat onze koopkracht gevrijwaard blijft. Wanneer de lonen precies stijgen en hoeveel die stijging exact bedraagt, verschilt per sector. Sommige sectoren indexeren op een vaste datum, sommige sectoren elke maand of elk kwartaal en weer anderen volgens de spilindex, zoals voor ambtenaren. 

De loonstijging ligt heel wat lager dan in januari 2023. Toen steeg het loon van bedienden onder paritair comité 200 bijvoorbeeld met 11,09 procent. Die forse loonstijging was onder andere het gevolg van de sterk toegenomen gasprijzen en prijzen van andere grondstoffen door de oorlog in Oekraïne.

Het minimumpensioen voor werknemers gaat op 1 januari met 2,08 procent omhoog. Concreet ontvangen werknemers met een loopbaan van 45 jaar in 2024 1.619 euro netto per maand. Voor een gezinspensioen gaat het om 2.172 euro. De werknemerspensioenen die hoger zijn dan de minima en die zijn ingegaan in 2019 stijgen met 2 procent. Daar gaat het om een automatische jaarlijkse welvaartsaanpassing van de pensioenen die 5 jaar geleden zijn ingegaan. Voor de overheidspensioenen verandert er op 1 januari niets. 

Ook het vakantiegeld van gepensioneerden gaat met 2,55 procent omhoog in 2024. In combinatie met de verwachte indexering van 2 procent in april gaat het om een stijging van 29,14 euro bruto. Bij gezinspensioenen gaat het om 36,43 euro extra. Gepensioneerden zullen dat bedrag in mei op hun rekening zien verschijnen. 

Zo'n 65.000 federale ambtenaren krijgen vanaf 1 januari maaltijdcheques. Die beslissing nam de regering al in 2022, maar treedt vanaf 2024 effectief in werking. De waarde van de cheques werd vastgelegd op 6 euro. 

De maaltijdcheques worden uiterlijk op de laatste werkdag van de maand die volgt op de kalendermaand waarvoor ze verschuldigd zijn ter beschikking gesteld. De eerste “betaling”moet dus eind februari 2024 gebeuren.

Wie tijdelijk werkloos is, ontvangt vanaf 1 januari nog maar 60 in plaats van 65 procent van zijn loon. De besparing geldt voor alle stelsels van tijdelijke werkloosheid, behalve overmacht. De federale regering wil de 34 miljoen euro die zo zou vrijkomen, gebruiken om de begroting in evenwicht te krijgen. Werkgevers vangen een deel van die besparing op: zij moeten een vergoeding van vijf euro per dag betalen aan tijdelijk werkloze werknemers die minder dan 4.000 euro bruto per maand verdienen. 

Papieren ecocheques zijn vanaf 1 januari 2024 niet meer geldig. De laatste papieren cheques werden uitgereikt in juni 2021. Sindsdien verstrekken werkgever enkel nog digitale ecocheques. 

Ecocheques zijn cheques die werknemers kunnen ontvangen van hun werkgever om ecologisch verantwoorde producten en diensten te kopen, zoals een fiets, biologische voeding of energievriendelijke elektro. De ecocheques krijg je bovenop je loon en je moet hier geen belastingen of sociale lasten op betalen. 

Klop jij extra uren bovenop je gemiddelde arbeidsduur? Twee tijdelijke maatregelen maken het mogelijk om daar ook in 2024 meer loon aan over te houden.

• In principe worden de eerste 130 klassieke overuren die je als werknemer presteert minder belast. In 2021 werd dit aantal verhoogd tot 180. Initieel zou de maatregel van kracht blijven tot 2023, maar intussen werd de termijn opgetrokken tot midden 2025. 
• Ook kan je meer vrijwillige overuren presteren. Bovenop de 100 vrijwillige overuren kan je nog eens 120 "relance-overuren" kloppen. Die uren zijn vrijgesteld van sociale bijdragen en belastingen. Dat betekent: bruto = netto. De maatregel werd ingevoerd tijdens de coronacrisis en blijft van kracht tot midden 2025. 

Op zoek naar een bijverdienste? Dan heb je in het nieuwe jaar meer opties. Vanaf 1 januari kunnen gepensioneerden en werknemers die minsten vier vijfde werken bijverdienen in 12 extra sectoren, waaronder kinderopvang en onderwijs. Voorheen was flexwerk al mogelijk in 10 sectoren, waarvan horeca en supermarkten de populairste waren. Samen met de uitbreiding komt er een inkomstenplafond van 12.000 euro per jaar. Op die flex-inkomsten betaal je geen belastingen of sociale bijdragen. 

Nog nieuw is dat voor flexi-jobbers hetzelfde barema zal gelden als voor gewone werknemers uit de sector. Tot vorig jaar lag het minimumloon voor alle flex-werkers vast op 11.81 euro per uur. Nu zal dat dus per sector verschillen. De horeca, waar momenteel de helft van alle flexi-jobbers aan de slag is, vormt een uitzondering op die regel. Daar blijft het uurloon van 11.81 euro wel behouden. 

In 2023 waren er meer dan 120.000 flexi-jobbers aan de slag. Een jaar eerder waren er dat nog iets minder dan 100.000, blijkt uit cijfers van de RSZ.

De distributienettarieven voor elektriciteit en aardgas stijgen in 2024 gemiddeld met 8 procent. Voor een gezin met een elektriciteitsverbruik van 3.500 kWh per jaar en een gemiddelde maandpiek van 4,28 kW, stijgt de distributiefactuur volgend jaar tot 364 euro, inclusief btw. Dat is 27 euro meer dan in 2023. De distributiefactuur bij een aardgasverbruik van 17.000 kWh per jaar, stijgt volgend jaar tot 245 euro, of 18 euro meer dan in 2023. De distributienettarieven zijn de vergoeding voor het transport van stroom en aardgas naar je thuis of bedrijf. 

De deur-aan-deurverkoop van energiecontracten wordt vanaf 1 januari aan banden gelegd. Concreet kunnen verkopers enkel nog een vrijblijvend energiecontract aanbieden aan de deur. Daarnaast komt er een verplichte bedenktijd van minstens drie dagen. Tijdens die bedenktijd kan het aanbod bovendien niet worden gewijzigd.

De verstrenging moet ertoe leiden dat de klant niet langer onder druk gezet kan worden en rustig kan nadenken over het voorstel van de leverancier. "Deze verkopen worden vaak, terecht, gezien als oneerlijke klantenwerving", aldus federaal minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS). "Er zijn veel voorbeelden van zulke verkopen, vaak op de grens van misleiding."

Heb jij een digitale meter voor elektriciteit en aardgas? Dan kan je vanaf 2024 kiezen voor een maandelijkse facturatie. Sinds 2022 was zo'n maandelijkse afrekening al mogelijk bij grote energieleveranciers, zoals Engie en Luminus. Nu kunnen ook klanten van kleinere leveranciers daarvoor opteren. 

Bij een maandelijkse afrekening betaal je voor exact datgene wat je de voorbije maand hebt verbruikt tegen het tarief dat op dat moment geldt. Aan het einde van het contractjaar zal je dus nooit te weinig of te veel hebben betaald. Dat in tegenstelling tot een jaarafrekening, waarbij je elke maand eenzelfde voorschot betaalt en op het einde van het jaar het verschil bijpast. Omdat verbruik seizoensgebonden is, zullen huishoudens die kiezen voor een maandelijkse afrekening waarschijnlijk dieper in hun buidel moeten tasten tijdens de wintermaanden, en veel lagere bedragen betalen tijdens de zomermaanden.

Vanaf 1 januari stijgt het sociaal tarief voor elektriciteit met 9,3 procent en voor aardgas met 9,6 procent. Dat blijkt uit berekeningen van de federale energieregulator CREG. Het enkelvoudig tarief voor elektriciteit stijgt van 21,568 cent per kilowattuur (inclusief btw) naar 23,441 cent. Het sociaal tarief voor aardgas zal dan 5,371 cent per kilowattuur bedragen, inclusief btw. Nu is dat nog 4,902 cent.

Het sociaal tarief geldt voor personen of huishoudens die een uitkering of tegemoetkoming ontvangen of in sociale huisvesting wonen. Het sociaal tarief is geen vast tarief, maar het is wel zeer voordelig tegenover de gewone prijzen en is bij elke leverancier hetzelfde. 

Aan de ziekte-uitkering is een kleine aanpassing: uitkeringen die hoger zijn dan het minimum en die zijn ingegaan in 2019 stijgen met 2 procent. Die verhoging komt bovenop de automatische indexering en de koppeling van de sociale uitkeringen aan het inkomen in België. 

Eindelijk vakantie en dan word je ziek. Herkenbaar? In het verleden was je die vakantiedagen onherroepelijk kwijt. Het Europese Hof van Justitie oordeelde echter dat zo'n systeem oneerlijk is: "Een vakantie dient om te ontspannen en niet om uit te zieken." Wie nu ziek wordt of een ongeval heeft tijdens zijn verlof, krijgt de verloren vakantiedagen terug. Die kunnen dan op een later moment (maar uiterlijk 24 maanden na het vakantiejaar) worden opgenomen.

Wel zijn er enkele verplichtingen verbonden aan de nieuwe regeling. Bij ziekte of een ongeval tijdens je vakantieperiode, dien je je werkgever meteen op de hoogte te stellen. Ook moet je je verblijfplaats doorgeven, zodat je werkgever de mogelijkheid heeft om een controlearts te sturen. Daarnaast is het verplicht om zo snel mogelijk een doktersattest te bezorgen aan je werkgever.

Wie langdurig ziek is, wordt vanaf 2024 strenger opgevolgd door de ziekenfondsen. Het gaat onder meer om drie verplichte fysieke afspraken met een arts van de mutualiteit in het eerste ziektejaar. Wie de verplichte afspraken niet nakomt, loopt het risico zijn ziekte-uitkering te verliezen. Die strengere regels gelden voor wie vanaf 1 januari uitvalt door langdurige ziekte. Voor zij die al eerder onder de groep van langdurig zieken vielen, zijn de nieuwe regels vanaf juli 2024 van kracht.

De eerste weken krijg je als zieke werknemer een gewaarborgd loon van je werkgever. Bij bedienden gaat het om 4 weken, bij arbeiders om 2. Ben je na deze periode nog steeds ziek, dan val je terug op een uitkering van het ziekenfonds, die 60 procent van je brutoloon bedraagt.

Vandaag zijn zowat 500.000 mensen al voor meer dan een jaar afwezig door ziekte, blijkt uit cijfers van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV). Het gaat om een verdubbeling tegenover 10 jaar geleden.

Op 1 januari wordt de inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT) voor personen met een beperking verhoogd met 2,68 procent. Alleenstaanden zullen nu maandelijks 1.295 euro ontvangen. Iemand die samenwoont, krijgt voortaan 863 euro. Die verhoging komt bovenop de automatische indexering en de koppeling van de sociale uitkeringen aan het inkomen in België.

Het gaat om de laatste verhoging in een rij van vier. Enkele jaren geleden besliste de regering om de IVT in totaal met 10,75 procent te laten stijgen, en die verhoging in vier stappen uit te voeren. De eerste verhoging van 2,68 procent kwam er op 1 januari 2021. De laatste wordt dus vandaag doorgevoerd. Zo'n 140.000 Belgen ontvangen een IVT.

Op 1 januari gaan de taksen op tabak opnieuw de hoogte in. Wie een pakje sigaretten koopt, zal daar gemiddeld 2 euro meer voor betalen dan vorig jaar. De prijsverhoging is een van de maatregelen die de federale regering goedkeurde in de strijd tegen roken. De laatste jaren steeg de prijs al fors. De prijs van een pakje met 20 sigaretten is in vier jaar tijd met 59 procent gestegen en die van roltabak met meer dan 90 procent tegenover 2020.

Vapen wordt in 2024 tot de helft duurder. Vanaf 1 januari heft de overheid een accijns op e-vloeistoffen van 15 eurocent per milliliter. Voor een flesje van 50 ml, dat vorig jaar nog 15 euro kostte, betaal je nu 22.50 euro.

Vanaf 1 januari wordt alle kankermedicatie voor kinderen terugbetaald. Voor 54 medicijnen was dat tot nu toe nog niet het geval. Daardoor konden de kosten voor de ouders van jonge kankerpatiënten oplopen tot tienduizenden euro's.

Concreet ging het om een kwart van de jonge kankerpatiënten, of zo'n 100 kinderen, dat geen recht had op de terugbetaling van hun medicijnen. Omdat er weinig kankermedicatie voor kinderen bestaat, schrijven kinderoncologen medicatie voor die ontwikkeld en goedgekeurd is voor volwassenen, maar die ook voor kinderen werkt. Lange tijd werd deze volwassenenmedicatie echter niet terugbetaald aan jonge patiënten. 

De erelonen van tandartsen stijgen op 1 januari met 6,05 procent, maar ook de terugbetaling stijgt. Bij een geconventioneerde tandarts zullen patiënten, net als in 2023, nog steeds 7 euro uit eigen zak moeten betalen voor een behandeling. Ook voor wie een verhoogde tegemoetkoming geniet, verandert er niets. Een tandarts die niet-geconventioneerd is, kan extra kosten nog altijd doorrekenen aan de klant, maar ook daar stijgt de terugbetaling.

73 procent van de tandartsbezoeken gebeurt bij niet-gecoventioneerde tandartsen, blijkt uit cijfers van het InterMutualistisch Agentschap. De overige 27 procent van de tandcontroles vinden plaats bij een geconventioneerde tandarts.

De tijdelijk verlaagde btw op de installatie van zonnepanelen en zonneboilers gaat vanaf 1 januari opnieuw van 6 naar 21 procent voor woningen jonger dan 10 jaar. Voor warmtepompen wordt de verlaagde btw van 6 procent met een jaar verlengd. De federale regering voerde het tijdelijk verlaagde tarief in om de energieafhankelijkheid van fossiele brandstoffen af te bouwen en de transitie richting duurzame energie te versnellen. Voor woningen ouder dan 10 jaar blijft het verlaagde btw-tarief gelden. 

Ook stopt in 2024 de Vlaamse premie voor wie zonnepanelen installeert. Oorspronkelijk was de premie voorzien tot 2025. Om de oversubsidiëring van hernieuwbare energie aan banden te leggen, werd de premie in 2023 al gehalveerd tot maximaal 750 euro, aldus Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA). Nu gaat de maatregel dus volledig op de schop. 

Wie een nieuwe woning koopt in Vlaanderen kan niet langer van de meeneembaarheid van verkooprecht of registratiebelasting genieten. Meeneembaarheid betekent dat je het verkooprecht of registratiebelasting die je op een vorige woning hebt betaald, kan aftrekken van het verkooprecht dat je op een volgende woning moet betalen. Zo konden Vlamingen tot wel 14.500 euro besparen. 

De afschaffing van de meeneembaarheid van verkooprecht heeft te maken met de eerder doorgevoerde verlaging van het verkooprecht in Vlaanderen. Die hervorming kwam er in combinatie met de afschaffing van de belastingvermindering of fiscaal voordeel bij aanschaf van de woning. Tot nu toe hadden kopers nog de keuze tussen het nieuwe, lagere tarief van 3 procent (of 1 procent bij ingrijpende energetische renovatie) zonder meeneembaarheid, of het vorige tarief van 6 procent (of 5 procent bij ingrijpende energetische renovatie) in combinatie met de meeneembaarheid.

Vanaf 1 januari moeten alle appartementsgebouwen in Vlaanderen over een energieprestatiecertificaat (EPC) voor de gemeenschappelijke delen beschikken. De verplichting geldt al even voor grote en middelgrote appartementsblokken, maar nu moeten ook kleine appartementsgebouwen aan de maatregel voldoen. Eigenaars die tegen 1 januari niet over een geldig EPC beschikken, krijgen een boete opgelegd van 500 tot 5.000 euro. 

Ook alle grote niet-residentiële gebouweenheden van publieke gebouwen en overheidsgebouwen moeten in 2024 over een EPC beschikken. Bovendien moeten de publieke gebouweenheden dat EPC op een zichtbare plaats hangen.

Vanaf 1 januari 2024 geldt in heel het land een permanent verlaagd btw-tarief van 6 procent bij de sloop en heropbouw van een woning. Maar wel op voorwaarde dat de bouwheer een persoon is, het gaat om de enige en eigen woning gedurende minstens vijf jaar en de bewoonbare oppervlakte niet groter is dan 200 m². De btw-verlaging was tijdens de coronacrisis als relancemaatregel tijdelijk uitgebreid van de 32 centrumsteden naar heel België. De federale regering heeft de maatregel met de begrotingsopmaak in het najaar van 2023 nu verankerd.

Als je een sloop-en heropbouwwoning koopt via een sleutel-op-de-deur-contract of via een bouwpromotor betaal je vanaf 2024 opnieuw 21 procent btw. Wel geldt er een overgangsmaatregel: bouwprojecten waarvan de vergunning voor 1 juli 2023 is aangevraagd, kunnen in 2024 nog genieten van de lagere btw-regel.

De Vlaamse regering past de huurprijzen voor sociale woningen aan. Of het gaat om een prijsstijging dan wel -daling, hangt af van de verhuurmaatschappij. Wie oorspronkelijk huurde via een sociaal verhuurkantoor (13.000 huurders) betaalt vanaf 1 januari 50 euro minder. Wie via een sociale huisvestingsmaatschappij (150.000 huurders) huurt, betaalt 6 euro meer.

Minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) wil met deze maatregel het prijsverschil tussen woningen van sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren wegwerken. Het prijsverschil is het gevolg van een verschillende berekeningswijze: bij de sociale huisvestingsmaatschappijen wordt rekening gehouden met inkomen, gezin en de kwaliteit van de woning, wat leidde tot een sociale korting. Bij de sociale verhuurkantoren - waarbij de woonmaatschappij woningen van de private markt verhuurde - wordt de prijs bepaald in overleg met de eigenaar, waarna die een huursubsidie kreeg afhankelijk van het inkomen.

De gemiddelde sociale huurder in Vlaanderen betaalt elke maand 341 euro, de mediaan ligt op 284 euro.

In Vlaanderen verdwijnt het fiscaal voordeel bij aankoop van een tweede woonst. Wie een tweede woning aankocht, kon voorheen genieten van een belastingvermindering op de hypothecaire lening. Jaarlijks kan je daardoor zo'n 700 euro besparen. 

In Vlaanderen werd de belastingvermindering voor de eerste woning  - de geïntegreerde woonbonus en daarvoor de woonbonus - enkele jaren geleden al afgeschaft. In Wallonië blijft er nog wel een belastingvoordeel bestaan via de ‘cheque habitat’ voor de leningsuitgaven voor de eigen woning.

De dossierkosten voor een hypothecaire lening mogen vanaf 1 januari nog maximaal 350 euro bedragen. Dossierkosten of administratieve kosten zijn kosten die je worden aangerekend door je bank om de administratieve kant van je lening in orde te brengen. Voordien lag het plafond op 500 euro, zoals in 2017 vastgelegd door de federale regering.

De prijs van dienstencheques is al jaren gebetonneerd: 9 euro per uur, wat na fiscale aftrek zakt tot 7,2 euro per uur. Aan die door de overheid bepaalde prijs verandert voorlopig niets. Wat wél verandert, is de klantenbijdrage die de bedrijven aanrekenen bovenop de prijs van de cheques zelf. Die is bedoeld voor bijvoorbeeld opleidingen voor het huishoudpersoneel of om de administratiekosten te dekken. 

Ongeveer een derde van de bedrijven rekenden zo'n klantenbijdrage nog niet aan, maar dat wordt almaar zeldzamer. Het gros van de bedrijven doet dat wel en gaat nu over tot een forse verhoging, soms van twee tot drie keer meer.

Het Vlaamse wegennet waarvoor eigenaars van vrachtwagens een kilometerheffing betalen, wordt vanaf 1 januari met 686 kilometer uitgebreid. Onder meer haventerreinen en verschillende sluiproutes worden aan het netwerk van tolwegen toegevoegd. In Vlaanderen en Brussel worden de tarieven in juli geïndexeerd, in Wallonië is er nu al een prijsstijging van zo'n 4 procent. Vrachtwagens die geen schadelijke stoffen uitstoten, de zogenoemde zero-emissie voertuigen (ZEV's), betalen tijdelijk geen of een verminderde kilometerheffing. Het Vlaams wegennet telt door deze nieuwe maatregel net geen 2.500 betalende kilometers. 

Sinds 1 april 2016 geldt in ons land een tolverplichting voor vrachtwagens van meer dan 3,5 ton. De registratie gebeurt met een zogenoemde OBU (on-board unit), een toestel in de cabine dat het aantal gereden kilometers vastlegt. Alle vrachtwagens, binnen- en buitenlandse, moeten op alle Belgische wegen hun OBU altijd inschakelen. Het tarief hangt af van het gewest waar de weg ligt, de emissienorm en het soort vrachtwagen - hoe vervuilender en hoe zwaarder, hoe duurder. De kilometerheffing bracht in 2023 een recordbedrag van 565 miljoen euro op. Dat is 21 miljoen meer dan in 2022. 

Vanaf 6 januari wijzigt De Lijn haar aanbod grondig. De vervoersmaatschappij schrapt zo'n 3.000 haltes, of 17 procent van het totale aantal. Ook veranderen de routes en namen van heel wat lijnen. Bussen zullen minder door wijken rijden en meer hoofdwegen nemen, zodat ze sneller op hun bestemming zijn, en vaker kunnen rijden. Waar minder of geen reguliere bussen (meer) rijden, moeten reizigers zelf een rit aanvragen. Wat er precies voor jou verandert, lees je op de website van De Lijn.

Goed nieuws voor wie met de fiets naar het werk gaat. Vanaf 1 januari stijgt de vrijgestelde fietsvergoeding van 27 naar 35 cent per kilometer. De vrijgestelde fietsvergoeding is dat deel van de fietsvergoeding waar je geen belastingen en socialezekerheidsbijdragen op betaalt. De verhoging telt zowel voor mensen die zich met een klassieke fiets, een elektrische fiets of een speedpedelec tussen woonst en werk verplaatsen.

Wel wordt er een maximumbedrag ingesteld. De verhoogde fietsvergoeding mag op jaarbasis maximaal 2.500 euro bedragen. Dat plafond komt overeen met een maximale afstand van 7142 kilometer per jaar of een woon-werkafstand van 17 kilometer voor een enkele rit die 210 dagen per jaar wordt afgelegd. Is je fietsvergoeding hoger? Dan betaal je wel sociale en fiscale lasten op het deel van je vergoeding dat boven het plafond ligt.

Of jij ook aanspraak maakt op de verhoogde vrijgestelde fietsvergoeding, hangt af van de regels die gelden in jouw sector of bedrijf. Als die regels voorheen al rekening hielden met de fiscaal vrijgestelde fietsvergoeding, dan is je werkgever verplicht om vanaf 1 januari het verhoogde bedrag te betalen. Je werkgever kan er ook vrijwillig voor kiezen om de fietsvergoeding te verhogen.

Particulieren, maar ook vzw's en deelaanbieders die in 2024 een elektrische auto inschrijven, kunnen een premie aanvragen voor de aankoop. Voor een nieuwe wagen kan men in 2024 rekenen op een premie van 5.000 euro en voor een tweedehands voertuig 3.000 euro. Wel belangrijk is dat de premie wordt aangevraagd ten laatste 90 dagen na de ondertekening van de verkoopovereenkomst. De premie moet mensen over de streep trekken die de prijs van een elektrische auto te hoog vinden. Daarom kan de premie wel enkel aangevraagd worden voor wagens die, inclusief btw, minder dan 40.000 euro kosten. Zowel in 2025 als 2026 daalt de premie met 1.000 euro voor nieuwe wagens en met 500 euro voor tweedehandswagens. 

Wanneer de uitbetaling van die premie er exact komt, is nog onduidelijk. De maatregel werd namelijk in september 2023 bekend gemaakt, maar de Raad van State moet nog een positief advies verlenen. Het (digitale) loket waar je de premie kan aanvragen, zal ten vroegste opengaan op 8 januari 2024. Je kan je dan al aanmelden. De aanvraagprocedure zelf wordt later opgestart, nadat de maatregel definitief is afgeklopt door de Vlaamse regering. 

Opgelet: de premie is enkel geldig voor volledig elektrische wagens. Plug-inhybrides komen niet in aanmerking.

Wie een nieuwe auto of bestelwagen aankoopt, betaalt vanaf 1 januari een milieubijdrage van 10 euro. Met die bijdrage wordt de toekomstige recyclage van het voertuig bekostigd.

In ons land wordt al 97,6 procent van een auto gerecycleerd. België is daarmee een van de Europese koplopers. De opkomst van elektrische voertuigen en complexere technologieën brengt wel nieuwe recyclage-uitdagingen met zich mee.

Een ritje met een Blue-bike wordt vanaf 1 januari duurder. Concreet stijgt de prijs van 1,5 naar 2,5 euro voor de eerste 24 uur bij locaties waar de derde-betalersregeling van toepassing is. In de praktijk gaat het om het merendeel van de locaties, klinkt het bij Blue-bike. De stijging komt er, omdat de tegemoetkoming van de Vlaamse overheid wegvalt. 

Blue-bike is een fietsdeeldienst waarmee op meer dan 120 locaties in België - maar vooral in Vlaanderen - de bekende blauwe fietsen kunnen worden geleend, overwegend in de buurt van stations. Hoofdaandeelhouder van Blue-Mobility, het bedrijf achter de fietsen, is De Lijn.

Vanaf 1 januari 2024 moet voedselafval verplicht bij het gft-afval of op de composthoop. In Vlaanderen belandt er jaarlijks 224.024 ton, of zo'n 34 kilo per Vlaming, bij het afval, blijkt uit cijfers van de openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). Het merendeel van dat voedsel gaat rechtstreeks het restafval in. Zo gaat het verloren, terwijl het anders nog kan gebruikt worden om compost of biogas van te maken.

Klanten van Proximus kunnen in het nieuwe jaar een prijsstijging verwachten. De telecomoperator verhoogt op 1 januari de prijs van de populaire Flex-packs, die internet, televisie en een mobiel abonnement bundelen, met 3 euro per maand. In ruil krijgen klanten extra mobiele data. Losse internetabonnementen worden 2 tot 3 euro duurder, afhankelijk van het product. Ook de tv-opties stijgen met enkele euro's. 

Elke onderneming met een omzet van minstens 750 miljoen euro betaalt vanaf 2024 minimaal 15 procent vennootschapsbelasting in ons land. België is een van de eerste landen die de minimumbelasting voor multinationals in zijn nationale wet verankert. Met die minimumbelasting wil minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) meer fiscale rechtvaardigheid bekomen. Ook vormt het een nieuw wapen in de strijd tegen belastingparadijzen, aldus de minister.

In 2024 komt er een einde aan 20 jaar fiscale amnestie. Vanaf 1 januari moeten fiscale zondaars die hun zwart geld willen regulariseren zelf een aangifte doen bij het parket. Dat bepaalt dan welk bedrag aan achterstallige belastingen en boetes betaald moeten worden om fiscale en strafrechtelijke immuniteit te bekomen.

Voorheen konden eigenaars van zwart geld hun kapitaal regulariseren door de zogenoemde eenmalige bevrijdende aangifte. Na betaling van een boete, kreeg de 'fiscale zondaar' dan fiscale en strafrechtelijke immuniteit. Die boete kon oplopen tot 25 procent voor niet-verjaarde inkomsten en tot 40 procent voor verjaarde inkomsten.

Elke artiest kan vanaf 1 januari een digitaal dossier indienen om te worden erkend als kunstwerker. Vanaf 2024 bestaat er in België namelijk een kunstwerkcommissie, die de bevoegdheid krijgt om kunstwerkattesten uit te reiken. Zo'n attest biedt een kunstwerker volledige toegang tot de sociale zekerheid. Het attest is vijf jaar geldig en geldt voor zowel kunstenaars, als voor wie technische of ondersteunende activiteiten met artistieke impact uitoefent.

De kunstwerkcommissie is voor de helft samengesteld uit vertegenwoordigers van de kunstensector en voor de andere helft uit experten sociale zekerheid van de administraties en sociale partners. Ze zal ondersteuning krijgen van een expertisecentrum. 

Op 1 januari trekt Bpost de prijzen van postzegels opnieuw op. De non-priorzegel kost vanaf januari per stuk 1,46 euro in plaats van 1,39  euro, of 1,43 euro per stuk bij aankoop van een vel van 10. De priorzegel zal 2,27 euro per stuk kosten in plaats van 2,17 euro, of 2,24 per stuk bij aankoop van een vel van 10. 

Ook pakjes versturen wordt duurder. Al zegt Bpost dat er manieren bestaan om minder te betalen, zoals een verzendetiket online afdrukken en betalen of pakjes versturen via een van de 3.000 afhaalpunten van bpost.

De rekenmethode om de Nutri-Score van een product te bepalen, wordt vanaf 1 januari strenger. Daarvoor wordt gesteund op de recentste voedingsaanbevelingen. Concreet veranderen verschillende producten van categorie en komen minder producten in de meest gezonde categorie A terecht. In het totaal zullen 40 procent van alle producten impact ondervinden van de nieuwe rekenmethode.

De Nutri-Score geeft via het etiket aan hoe gezond een voedingsmiddel is, gebaseerd op de hoeveelheid aanwezige calorieën, totale suikers, verzadigd vet, zout, eiwit, vezels, fruit, groente en noten. De nieuwe rekenmethode geldt voor alle producten die vanaf 1 januari 2024 worden geproduceerd. Voor bestaande producten krijgen producenten twee jaar de tijd om de etiketten aan te passen.

In 2024 moeten er 5.000 plaatsen bijkomen in de kinderopvang. Van die 5.000 plaatsen zijn er zeker 3.000 met de basissubsidie. De overige 2.000 zijn inkomensgerelateerde plaatsen - gezinnen betalen een prijs op basis van hun inkomen - en gaan gepaard met hogere subsidies. 

Op 1 januari start ook de overgangsperiode om het aantal kinderen per begeleider naar beneden te brengen. Opvanginitiatieven krijgen drie jaar de tijd om aan de nieuwe begeleider-kindratio in de verschillende leeftijdsgroepen te voldoen.

Daarnaast wordt de ouderbijdrage vanaf 2024 met 4 procent geïndexeerd. Voorheen lag de ouderbijdrage tussen 6 en 33,31 euro per dag. Dat wordt nu opgetrokken naar 6,24 euro en 34,64 euro per dag.