“Het is met groot verdriet dat de familie van Tom Wilkinson aankondigt dat hij op 30 december plotseling overleden is in zijn eigen huis. Zijn familie was bij hem, en vraagt om privacy”, bevestigt zijn manager het overlijden in een statement.

De Britse acteur Tom Wilkinson was vanaf midden jaren zeventig een bekend gezicht op de Britse tv en in het theater. Maar het duurde tot 1997, toen bijna vijftig was, dat hij ook buiten Groot-Brittannië bekend werd. In The Full Monty speelde hij toen de werkloze Gerald, die wanhopig probeert de schijn op te houden maar voor het geld besluit mee te doen met de stripact van de mannen die in de fabriek onder hem stonden.

Wilkinson had toen al een gedegen reputatie als een van die karakteracteurs die zich net zo gemakkelijk in een kostuumdrama handhaaft als in sociaal-realistische films of gevoelige drama’s. Na The Full Monty deed hij dat voornamelijk nog in film, en buiten het Verenigd Koninkrijk. Hij was de meedogenloze woekeraar in Shakespeare in Love, de auteur in de raamvertelling van The Grand Budapest Hotel, de arts die het ‘geheugenwisbedrijf’ uit Eternal Sunshine of the Spotless Mind leidde. In The Best Exotic Marigold Hotel was hij de gepensioneerde rechter die voor zijn dood zijn jeugdliefde gaat opzoeken.

In de keuze van projecten ging hij af op zijn buikgevoel en op scenario’s - hij studeerde Engelse en Amerikaanse literatuur. De rol in The Full Monty werd hem aangeboden tegelijk met een hoofdrol in een televisieserie. Een vriend die hij belde om advies, drong aan dat hij die laatste zou nemen. “Ik sloeg zijn raad in de wind, gelukkig, want die serie werd een ongelooflijke flop.” De film, gemaakt met een miniem budget, werd tot ieders verbazing een grote hit en was lang de succesvolste Britse film.

Wilkinson trok weer de Atlantische Oceaan over; hij had als tiener vijf jaar in Canada gewoond, waar zijn ouders naartoe verhuisden toen ze hun boerderij moesten verkopen. In Hollywood speelde hij in Rush Hour met Jackie Chan, The patriot met Mel Gibson en Heath Ledger, of Batman Begins van Christopher Nolan. Maar hij speelde ook de huisarts wiens rustige gezinsleven in een storm belandt uit In the Bedroom.

Die rol leverde hem een Oscarnominatie op. “Ik hoopte dat de film zou bewijzen dat ik de hoofdrol in een film kan dragen, en een Amerikaanse hoofdrol bovendien. En hij deed beide.” Zes jaar later werd Wilkinson nog eens voor een Oscar genomineerd, dit keer voor de beste bijrol, in de gerechtsfilm Michael Clayton tegenover George Clooney.

Wilkinson vertelde dat hij zijn roeping pas vond toen hij op zijn achttiende werd aangesteld als regisseur van een schoolopvoering: “Eindelijk iets dat ik kon doen.” Na de universiteit studeerde hij aan de toneelschool Rada. Hij ontmoette zijn vrouw Diana Hardcastle op de set van een serie. Ze trouwden in 1988 en hadden twee dochters. Wilkinson was thuis met zijn familie toen hij op 30 december plots overleed. Hij werd 75.