Maandelijkse afrekening vanaf deze maand bij álle energieleveranciers mogelijk: voor wie is dat een slim idee?

Bij dit type afrekening betaal je exact voor wat je de voorbije maand hebt verbruikt aan de op dat moment geldende energieprijzen. Je kunt het systeem het best vergelijken met de factuur van jouw telecomoperator.

Belangrijk detail: de maandelijkse afrekening is enkel mogelijk voor eigenaars van een digitale meter. Heb je zo'n toestel hangen? Dan overlopen wij hieronder het nut voor vaste, variabele en dynamische energietarieven.

Leestip: Heeft het nog nut om de plaatsing van de digitale meter uit te stellen?

Bij een vast tarief betaal je het hele jaar door eenzelfde kilowattuurprijs. Het verschil tussen de voorschotregeling en de maandelijkse afrekening schuilt in de spreiding van de energiekosten. Bij een maandelijks voorschot betaal je maandelijks een constant bedrag. Bij een maandelijkse afrekening betaal je in de meeste gevallen meer tijdens de winter dan tijdens de zomer. De logische verklaring: in de winter verbruik je meer energie. Aan het einde van de rit – en na afrekening van de slotfactuur bij het systeem met voorschotten – zal je wel exact hetzelfde betalen.

De balans aan het einde van het jaar hangt bij een variabel tarief wel af van de formule die je hebt gekozen. Bij een variabel energietarief met voorschot- en slotfactuur registreert de energieleverancier jouw verbruik niet maandelijks. Hij baseert zich op verbruiksprofielen. Ze zijn gebaseerd op hoe gezinnen hun verbruik doorheen het jaar gemiddeld verdelen. 17,64 procent van jouw jaarverbruik valt dan onder de actuele variabele prijzen van januari, terwijl het in juli slechts om 1,59 procent gaat. Voor de meeste gezinnen stemmen die inschattingen in grote lijnen overeen met de realiteit.

Het plaatje ziet er anders uit wanneer je bijvoorbeeld in december een maand niet thuis was. In december bevonden de energieprijzen zich op het laagste punt van 2023. Bij het klassieke systeem met voorschotfactuur wijst de energieleverancier, ondanks jouw afwezigheid, 16,42 procent van jouw totale jaarverbruik toe aan de decemberprijzen. Bij een maandelijkse afrekening weet de energieleverancier dat je in december amper energie hebt verbruikt. Het aandeel van jouw jaarfactuur dat je van de lagere decemberprijzen kon genieten, was bijgevolg miniem.

Al geldt hierbij een belangrijke kanttekening: doorgaans liggen de energieprijzen net hoger in de winter. De aparte situatie in 2023 volgde in de nasleep van de energiecrisis van 2022. Toen zorgden de stijgende marktprijzen er net voor dat de voorschotten van veel gezinnen niet langer in lijn lagen met de toenmalige groothandelsprijzen. Het gevolg was dat veel gezinnen een wel erg gepeperde eindafrekening ontvingen. Wie zijn voorschot daarna heeft opgetrokken, betaalde dan weer mogelijk maandenlang een veel te hoog voorschot, terwijl de marktprijzen al fors gedaald waren. Het verschil betaalde de energieleverancier pas aan het einde van het contractjaar terug. Op die manier speelden veel gezinnen als het ware voor bank voor hun energieleverancier.

Voor de volledigheid: bij variabele contracten met een kwartaal-geïndexeerde spotparameter, is de werkelijke energieprijs pas na afloop van het kwartaal bekend. In dat geval is een maandelijkse afrekening niet mogelijk.

Bij een dynamisch tarief dat de uurprijzen volgt, gebeurt de facturatie automatisch maandelijks.

Vergelijken loont: kwart gezinnen loopt jaarlijkse energiebesparing van 300 euro mis.

De maandelijkse energieafrekening kan je sinds 1 januari 2024 bij elke energieleverancier aanvragen. De vijf energieleveranciers met het grootste marktaandeel (Engie, Luminus, Eneco, TotalEnergies en Mega) bieden al ruim anderhalf jaar de mogelijkheid voor een maandelijkse afrekening. Hoewel die optie aanvankelijk weinig bijval genoot, dikte het aantal afnemers de voorbije maanden aan tot ruim 61.000 voor elektriciteit en 35.000 voor aardgas.

Ondanks die toenemende respons, tonen energieleveranciers zich niet altijd van hun meest bereidwillige kant om de facturatiemethode aan te passen. De federale ombudsman voor energie registreerde de eerste negen maanden van 2023 al 260 klachten rond vertragingen bij de opmaak van de maandfactuur.

Lees meer op Mijnenergie.be:

Maakt sociaal energietarief plaats voor energiepremie?

Distributienettarieven 2024: gemiddeld +27 euro voor stroom en +18 euro voor aardgas

Wat verandert er op 1 januari op energievlak?