Slachtoffer partnergeweld moet bijna 3.000 euro betalen voor verblijf in vluchthuis: "Dat lukt me nooit, ik zit tot over mijn oren in de afbetalingsplannen"
Net geen 3.000 euro, dat is het bedrag dat Lisa, slachtoffer van extreem partnergeweld en stalking door haar ex-partner, zelf moet betalen na een verblijf in een vluchthuis. Onbegrijpelijk, vindt ze. Haar verhaal staat vandaag in de kranten van Mediahuis. Minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) en de CAW's willen bekijken hoe ze ervoor kunnen zorgen dat geld nooit een drempel wordt om naar een vluchthuis te gaan.
Lisa (een schuilnaam) vertelde in november in de krant al haar verhaal over extreem partnergeweld. Een relatie die ooit begon als een sprookje veranderde al snel in een nachtmerrie. Haar man isoleerde haar steeds meer van de buitenwereld, plaatste camera's in huis, sloot haar op.
Het verhaal van Lisa
"Naderhand snap ik niet hoe ik hierin beland ben. Het zijn vele jaren van heel zwaar geweld geweest. Schelden, slaan, stampen, wurgen, alles", getuigt Lisa aan VRT NWS. "In het begin heb ik nog geprobeerd om hulp te zoeken, maar ik werd uitgelachen. En dan doe je niets meer. Ik heb altijd gezwegen: hij dreigde ermee de kinderen af te pakken, maar ik zweeg ook uit schaamte. Tot mijn dochters getuige waren dat hij mij probeerde te vermoorden. Zij hebben toen gebeld naar de politie, en dan is de bal aan het rollen gegaan."
Dat was in januari 2023. "De kinderen zijn toen uit school gehaald voor een videoverhoor, ik ben zelf verhoord, en dan hebben ze hem opgepakt en 48 uur lang vastgehouden. Nadien kreeg hij een contactverbod, maar nog geen uur later stond hij al binnen. Twee dagen later zijn we door de onderzoeksrechter naar een geheim vluchthuis gestuurd. We zijn als dieven in de nacht vertrokken. We hadden niks bij, behalve wat kleren. Ik voelde me even gelukkig en opgelucht, maar de slag is nadien gekomen."
Want haar ex-partner liet haar niet gerust. Niet in het vluchthuis, en nadien – toen ze een huis gevonden had – ook niet. Hij vond altijd waar ze was. "Boeten zal ik in zijn ogen sowieso moeten doen. Mensen zeggen dan: verhuis opnieuw. Maar ik kan toch niet blijven weglopen? Al ga ik tot in Rusland, hij zal me nog vinden. Ik ben compleet kapot, er komt geen einde aan. Ik heb altijd schrik. Ik heb geen leven meer, niks, nul."
Er loopt momenteel nog een onderzoek naar verschillende incidenten.
Nadat ze aangemeld was bij het CAW (Centrum voor Algemeen Welzijnswerk) verbleef ze samen met haar kinderen begin vorig jaar zes weken lang in het geheime vluchthuis. Daarvan krijgt ze vandaag de rekening gepresenteerd: 3.000 euro. Te betalen tegen 8 januari. “In het begin was er wel gezegd dat er een kost aan verbonden was, maar tegelijk zeiden ze dat ik me daar geen zorgen over moest maken, want dat het OCMW zou tussenkomen. Dat is initieel ook goedgekeurd, maar nadien zijn ze op die beslissing teruggekomen.”
Lisa is duidelijk: betalen lukt haar niet. Want deze factuur komt voor Lisa nog eens bovenop alle andere kosten, zoals onder meer die voor haar advocaten. “Ik zit tot over mijn oren in de afbetalingsplannen: advocaten, ziekenhuiskosten. Elke week krijg ik van Poverello een doos eten, want anders kan ik zelfs dat niet betalen. Ik weet niet hoe ik hier financieel uit moet geraken.”
“Zo’n rekening sturen, dat is eigenlijk zeggen: vrouwen, laat u gewoon de kop inslaan”, besluit ze.
Zo'n rekening sturen, dat is zeggen: vrouwen, laat u gewoon de kop inslaan
Haar advocaten Walter Damen en Luna Onzia zijn van plan om de situatie voor te leggen aan de rechter. "Het kan niet dat een slachtoffer voor een basisveiligheid moet betalen."
Minister Crevits: "Logisch dat je zelf bijdraagt voor voeding en overnachting"
Minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) zegt dat Vlaanderen de CAW's subsidieert voor de begeleiding en de opvolging van vrouwen die naar een vluchthuis gaan.
"De richtprijs voor personen van 12 jaar en ouder is 31,7 euro met inbegrip van 5,16 euro zakgeld. Voor wie jonger is liggen die bedragen lager. Het is wel logisch dat je bijdraagt voor voeding en overnachting. De hulpverlening zelf is gratis. Vlaanderen draagt namelijk de kosten voor de werking, de personeelskosten en de investeringskosten", laat ze weten in een schriftelijke reactie.
We willen vermijden dat hier een drempel ontstaat
"De discussie over de dagprijzen hebben we onlangs wel met de CAW’s gevoerd in het kader van het crisis- en investeringsplan jeugdhulp", meldt Crevits nog. "Het gaat daarbij vooral om de mogelijke drempel die een vergoeding zou kunnen betekenen en dat we willen vermijden dat hier een drempel ontstaat."
"Aan de CAW’s is gevraagd een en ander in kaart te brengen en een voorstel uit te werken dat met verschillende elementen zoals de gebruikte formule, de verblijfsduur, de betaling, ... rekening houdt."
Als vrouwen geen inkomen hebben, komt het OCMW tussen. Maar Lisa moet de rekening zelf betalen omdat ze een uitkering van het ziekenfonds kreeg.
CAW: "Huidige regeling kan voor pijnlijke situatie zorgen"
Rudy Verhoeven, directeur van CAW Oost-Brabant, zegt in "De ochtend" op Radio 1 dat hij blij is te horen dat minister Crevits bereid is het gesprek hierover opnieuw aan te gaan.
"Dit is ook niet onze keuze. Ik heb heel veel begrip voor de situatie van de dame in kwestie, maar de prijzen worden vastgelegd tussen de 11 CAW’s en we zijn gebonden aan wat de overheid van ons verwacht."
"Ik wil graag met minister Crevits en de collega’s aan tafel zitten zodat we een goede regeling kunnen uitwerken. De regeling die er nu is kan voor een pijnlijke situatie zorgen. Zeker wanneer iemand in hoge nood is en bescherming zoekt, moeten we kijken waar de overheid als derde betaler zou kunnen tussenkomen, net zoals wanneer je ernstig ziek bent en de mutualiteit een groot deel van de ziekenhuiskosten terugbetaalt."
De veiligheid en psychosociale gezondheid van vrouw en kinderen moet absolute voorrang krijgen
Bij de start van elke opname wordt er een begeleidingscontract opgemaakt. Het CAW neemt dan ook contact op met het OCMW om te kijken of het kan of wil tussenkomen om de factuur mee te betalen. "Die prijzen zijn van bij het begin duidelijk. Op het einde wordt er dan een kostenstaat opgemaakt en wordt er gekeken of er een afbetalingsplan nodig is."
Maar de prijs mag uiteraard geen hinderpaal zijn om als vrouw de juiste beslissing te nemen, benadrukt ook Verhoeven. "Ik ken deze dame en dit verhaal niet, maar dat is het pijnlijke van de situatie. Als dit een drempel is, dan moeten we die wegwerken. De veiligheid en psychosociale gezondheid van vrouw en kinderen moeten absolute voorrang krijgen."