IN BEELD. In yogabroek met geweer op de rug: Israëlische burgers bewapenen zich massaal

Een man flaneert met zijn vrouw door de straten van Tel Aviv, hij duwt zijn kroost vooruit in een buggy. Op zijn rug draagt hij een aanvalsgeweer. In Jeruzalem heeft een jonge vader zijn zoontje op de arm, over zijn schouder draagt hij een geweer. Naast hem loopt zijn oudste kind. Jonge vrouwen in modieus broekpak of roze fitnessoutfit dragen geen handtas over hun schouder, maar een AR-15. Dat is niet het nieuwste gadget van Apple, maar een automatisch wapen. Het is in de nasleep van 7 oktober geen ongewoon zicht meer in Israël.

Op 7 oktober bestormden Hamasstrijders in het zuiden van Israël verschillende leefgemeenschappen waar ze een totaal bloedbad aanrichtten. Dat trauma veranderde alles. Burgers vinden dat ze het recht hebben om zich te verdedigen en grijpen nu massaal naar de wapens. Volgens ‘The Times of Israël’ vroegen 274.279 Israëli’s tussen 7 oktober en 25 december een wapen aan. Ter vergelijking: in heel 2022 stond de teller op slechts 42.170 aanvragen. Op enkele maanden tijd werden er dus zes keer meer wapens aangevraagd dan in het hele jaar voordien.

Voor 7 oktober moest je als Israëlische burger een uitgebreid screeningsinterview doen om in aanmerking te komen voor een wapen. Sinds kort is een telefoontje voldoende. Op 17 oktober keurde het Israëlische parlement, de Knesset, namelijk een forse versoepeling goed. Mannen vanaf 21 jaar die slechts één jaar in het leger dienden in een ‘gevechtspositie’ of twee jaar in ‘algemene dienst’ komen in aanmerking. Voor vrouwen is één jaar burgerdienst - een alternatief voor het leger - voldoende, op voorwaarde dat ze in een ‘onveilig’ gebied wonen, zoals een (illegale) nederzetting. Voordien moesten burgers hun legerdienst van twee tot drie jaar volledig uitzitten of wachten tot hun 27ste.

Drijvende kracht achter de versoepeling is de extreemrechtse Israëlische minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir. De man zat ooit vast omdat hij lid was van een ultrarechtse joodse terreurorganisatie. In 2021 kwam hij in opspraak omdat hij een pistool richtte op Palestijnse parkeerwachters in Tel Aviv. Dat net hij een groot pleitbezorger is van een soepele wapenwet, hoeft dan ook niet te verbazen. Dankzij de hervorming komen 400.000 Israëli’s in aanmerking voor een wapen.

Ook leden van tal van vrijwilligersverenigingen kunnen onder de nieuwe wet een wapen aanvragen. De buurtwacht, of hulpverleners van het joodse Zaka: allemaal mogen ze gewapend rondlopen. Die uiterst lakse regelgeving komt Itamar ook op kritiek te staan. Zo stapte het hoofd van het Israëlische departement dat wapenvergunningen uitschrijft begin december zelfs op. “Ze delen wapens uit zoals snoep, er is geen overzicht meer in het ministerie”, zei een bron aan de Israëlische krant ‘Haaretz’. Itamar duidde op eigen houtje 82 nieuwe ambtenaren aan die vergunningen mogen uitschrijven. En dat na een opleiding van één dag in plaats van een maand.

Cijfers over welke wapens burgers kopen zijn er niet. Israël heeft echter een erg grote wapenindustrie. Het Israëlische leger gebruikt voornamelijk wapens van eigen makelij. In het leger zijn de ‘Tavor X95’ en de ‘Galil ACE’ de meest gangbare automatische geweren. Aangepaste versies zijn ook beschikbaar voor burgers. Beide types worden gefabriceerd door Israel Weapon Industries, het grootste wapenbedrijf van Israël. Diezelfde firma maakt ook een eigen versie van de Amerikaanse AR-15, een wapen dat populair is bij Amerikaanse ‘schoolshooters’ en ook gebruikt werd door de terrorist die in Brussel twee Zweden vermoordde.