‘Het is vernederend dat het Hamas-kopstuk daar is omgebracht’: Israël doodt nummer 2 van Hamas in bolwerk van Hezbollah

“Dahiyeh betekent ‘voorstad’ in het Arabisch, maar zeg je het woord op zich, dan weet iedereen dat je de zuidelijke buitenwijken van de Libanese hoofdstad Beiroet bedoelt”, zegt Didier Leroy, Midden-Oosten-expert aan de Koninklijke Militaire School. “Die zijn een stronghold van Hezbollah. Dat maakt het voor de Libanese beweging ook zo vernederend dat het Hamas-kopstuk daar is omgebracht.”

Saleh al-Arouri stond ongetwijfeld bovenaan de Israëlische kill-list. De nummer twee van de politieke tak binnen Hamas onderhield de contacten met Hezbollah en met Iran, de twee belangrijkste bondgenoten van de Palestijnse beweging. Allicht was hij ook goed op de hoogte van de plannen voor de moorddadige raids op 7 oktober. Nadien doken er foto’s op van een overleg tussen hem en Hassan Nasrallah, de leider van Hezbollah.

Het gespreksonderwerp waren volgens Hezbollah de strategieën voor hoe er in deze oorlog een overwinning kon worden behaald op Israël. Portretten van Ayatollah Khomeini en de huidige Iraanse leider Ali Khamenei hingen boven de sprekers. Op een symbolische manier werden op die beelden alle aartsvijanden van Israël samengebracht.

Hezbollah-leider Hassan Nasrallah houdt Israël verantwoordelijk voor de dood van het Hamas-kopstuk. Tijdens een speech woensdag zei hij dat de moord op Al-Arouri niet onbestraft kan blijven en waarschuwt hij Israël voor een oorlog tegen Libanon.

“Als de vijand eraan denkt om oorlog te voeren tegen Libanon, dan zullen onze gevechten ongelimiteerd zijn, zonder grenzen, zonder beperkingen. (...) Wij zijn niet bang voor oorlog.”

Israël wil officieel niet bevestigen dat het achter de droneaanval zit, waarbij een bureau van Hamas werd geraakt en nog twee andere kopstukken van de organisatie omkwamen. Maar het lijkt er toch wel heel sterk op dat Israël hiermee gevolg geeft aan de aankondiging dat het Hamas-leiders zou uitschakelen, waar ze zich ook bevinden.

Al-Qassam

Al-Arouri - wiens naam verwijst naar zijn geboortedorp Arura op de Westelijke Jordaanoever - stond in de jaren 80 mee aan de wieg van de Al-Qassam Brigades, de gewapende vleugel van Hamas. Nadat hij 18 jaar in een Israëlische cel had doorgebracht, onderhandelde hij in 2010 mee over de vrijlating van duizend Palestijnse gevangenen in ruil voor de gekidnapte Israëlische soldaat Gilat Shalid. Ook in de jaren nadien trad hij op het voorplan als onderhandelaar en woordvoerder van Hamas.

“Hij heeft op een gegeven moment onderdak gekregen in de Syrische hoofdstad Damascus”, zegt Leroy. “Door de Syrische burgeroorlog is hij in Turkije gaan wonen en later in Libanon. Hij is bekend als iemand die door zijn internationale contacten belangrijke financiering kon binnenhalen voor Hamas. Zijn dood is een serieuze ‘risk-multiplier’ voor verdere escalatie in het conflict, dat echt een regionale oorlog is geworden.”

Hezbollah heeft aangekondigd dat het zijn dood zal wreken en waarschuwde alvast middels een statement op Telegram dat het zijn “vinger op de trekker” houdt, maar zegt uiteraard niet hoe het precies zou toeslaan. Sinds het begin van de oorlog zijn Hezbollah en Israël elkaar al vanop afstand aan het beschieten. Bij Israëlische bombardementen zijn zelfs al honderd Hezbollah-strijders gedood.

Israël beweert dat het militair klaar is voor een oorlog op meerdere fronten (en heeft daarom 360.000 reservisten opgeroepen), maar een invasie van Libanon acht Leroy onmogelijk, omdat zoiets te veel middelen zou vragen van het Israëlische leger. Sinds de oorlog tussen Israël en Hezbollah van 2006 heeft de Libanese beweging bovendien al verdedigingsstellingen aangelegd.

“Het zuiden van Libanon zou een veel grotere uitdaging worden voor het Israëlische leger dan Gaza”, zegt Leroy. “Maar Israël maakt zich wel klaar om grondaanvallen vanuit Libanon af te slaan, daar is Israël al sinds het einde van de oorlog in 2006 bang voor. Die zouden er kunnen uitzien zoals de raids van Hamas in oktober, al kan niemand dat precies zeggen. Met drones of raketten zou Hezbollah ook de Israëlische gasvelden in de Middellandse Zee kunnen aanvallen.”

Houthi’s

Experts hebben geen glazen bol om de directe reacties op deze aanval te voorspellen, maar het is zeker dat dit ook op een ander front olie op het vuur gooit. Escalatie in Gaza of Libanon betekent mogelijk ook dat de Jemenitische Houthi-rebellen zich agressiever zullen gedragen. Zij beschieten nu al schepen in de Rode Zee of proberen ze met boten te enteren.

Zowel voor het Midden-Oosten als voor de hele wereldeconomie zijn die aanvallen een ramp. Twaalf procent van de wereldwijde handel passeert via die route. Als schepen niet meer door de Rode Zee naar het Suezkanaal kunnen varen, zijn ze gedwongen om helemaal rond Afrika te gaan. Sommige grote rederijen mijden de Rode Zee nu al.

De Israëlische aanval volgt op een week waarin de spanningen in dat gebied alsmaar opliepen. Amerikaanse marinehelikopters brachten zondag drie boten met rebellen tot zinken, die een containerschip van rederij Maersk aanvielen. Groot-Brittannië heeft er dan weer mee gedreigd om luchtaanvallen op de Houthi's uit te voeren. De vijandelijkheden zetten volgens Leroy ook landen als Egypte steeds meer onder druk om op te treden.

“Egypte loopt inkomsten mis uit de tol die schepen betalen om door het Suezkanaal te varen”, zegt Leroy. “Het land kan zich dat niet permitteren en zal met spierballen beginnen rollen. Israël en Hamas willen elkaar koste wat het kost verslaan - in het Frans spreken we van jusqu’au-boutisme - maar daardoor trekken ze andere landen steeds meer mee in deze oorlog.”