Zowel het middellang ziekteverzuim van meer dan één maand, als het langdurig verzuim van meer dan één jaar bereikte in 2023 een nieuwe recordhoogte. Het kort ziekteverzuim (minder dan één maand) lag vorig jaar hoger dan tijdens de coronaperiode, maar lager dan in 2022.

Het langdurig ziekteverzuim steeg vorig jaar naar 3,76 procent, tegen 3,61 procent in 2022. In 2017 bedroeg dit nog 2,74 procent. Ook het middellang verzuim tussen één maand en één jaar lag met 2,45 procent nooit eerder zo hoog. Al loopt die stijging minder gestaag, door een tijdelijke daling in 2020 (1,78 procent), het beginjaar van de coronapandemie.

Over de langere termijn neemt ook het kort ziekteverzuim (minder dan één maand) toe. Dat cijfer lag in 2023 (3,53 procent) weliswaar lager dan in 2022 (3,82 procent), maar toen ging het om een éénmalige piek. In de coronajaren 2020 (3,15 procent) en 2021 (3,25 procent) lag het kortverzuim dan weer lager dan de globale tendens.

“Toenemende werkdruk”

De stijging van het ziekteverzuim wordt gedreven door een aantal onderling verbonden factoren. “Er is de toenemende werkdruk met hoge verwachtingen en strakke deadlines”, zegt Edelhart Kempeneers, medisch directeur bij Attentia. “Dat wordt nog versterkt door de groeiende nadruk op individuele prestaties en productiviteit.”

“Bovendien draagt de snelle technologische vooruitgang bij aan een ‘altijd bereikbaar’-cultuur”, aldus Kempeneers. “Maar er is ook een groeiend bewustzijn rond geestelijke gezondheid, waardoor medewerkers eerder geneigd zijn om ziekteverlof te nemen voor psychologische klachten.”

Geslacht

Bij vrouwen (5,9 procent) ligt het langdurig ziekteverzuim tweemaal zo hoog als bij mannen (2,65 procent). Bij vrouwen is het verzuim van langer dan één jaar in 2022 en 2023 bijzonder sterk toegenomen. Ging het in 2021 nog om 4,67 procent, dan was dat in 2022 al 5,62 procent en vorig jaar 5,9 procent.

Ook het verzuim tussen één maand en één jaar nam bij vrouwen toe van 2,66 procent in 2021 tot 2,92 procent in 2022 en 3,18 procent in 2023, ten opzichte van 2,07 procent bij mannen in 2023. Op het vlak van kort ziekteverzuim zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen aanzienlijk kleiner.

Leeftijd

Het langdurig ziekteverzuim neemt toe met de leeftijd: van 0,39 procent bij twintigers, naar 3,09 procent bij veertigers tot 12,22 procent bij zestigers. Het langdurig ziekteverzuim bij arbeiders ligt een stuk hoger dan bij bedienden: 6,28 procent tegen 2,6 procent bij bedienden. “Bedienden doen over het algemeen fysiek minder belastend werk en hebben meer mogelijkheden om flexibel of thuis te werken als ze zich wat minder goed voelen maar niet echt ziek zijn.”

Het laagste langdurig ziekteverzuim is er bij de vrije beroepen en de wetenschappelijke en technische activiteiten (1 procent). De sector menselijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening kampt met het hoogste percentage langdurig zieken (9,9 procent). In de zorg kunnen de fysiek en emotioneel veeleisende aard van het werk en de hogere blootstelling aan ziekteverwekkers een rol spelen, aldus Attentia, op basis van data van 225 werkgevers en 119.329 werknemers in de privésector.