Een tiental omwonenden van intensieve veehouderijen dagvaardt samen met de vzw Dryade de Vlaamse overheid. Zij pikken wat ze een “falend geurbeleid” noemen niet langer.

In oktober hadden zij de overheid in gebreke gesteld en gevraagd om tegen 30 november actie te ondernemen. “Dat is niet gebeurd, de overheid heeft zelfs niet gereageerd op de ingebrekestelling. Daarom stappen we nu naar de rechter”, zegt Elias Van Marcke, juridisch expert bij Dryade.

De omwonenden lijden onder de geurhinder van de intensieve (pluim)veebedrijven in hoofdzakelijk de gemeenten Hoogstraten en Wuustwezel. Die streek wordt wel eens Chicken Valley genoemd.

LEES OOK. “Ik sta op met de stank en ga ermee slapen”: boze burgers in “Chicken Valley” gaan strijd aan met geurhinder megastallen

“De stank is om te kotsen”, getuigde buurtbewoner Pieter Roelands (89). “Soms is het alsof je in het toilet van een vies cafeetje woont.”

(Lees verder onder de foto)

Volgens de getroffenen en Dryade beschermt de overheid onvoldoende tegen die geurhinder, zij voelen zich aangetast in hun fundamentele rechten inzake woon- en leefkwaliteit. Ze hopen dat de rechter de overheid oplegt om maatregelen te nemen. Ook vragen ze een symbolische schadevergoeding: 5.000 euro voor morele schade en 5.000 euro voor materiële schade, per omwonende.

De zaak komt voor de rechtbank van eerste aanleg in Brussel. Ze kan jaren aanslepen.

Voor hun juridische actie vonden de eisers inspiratie in Nederland. Daar werd eind 2022 de overheid veroordeeld voor een ontoereikend geurbeleid. De rechtbank oordeelde dat de overheid er niet in was geslaagd om een evenwicht tot stand te brengen tussen de belangen van de omwonenden en die van de intensieve veehouderij.

Mensenrechten

De overlast vormde volgens de Nederlandse rechter een inbreuk op artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, met name de eerbiediging van hun woongenot en hun recht op familieleven. Dat artikel is ook al door Belgische rechters aanvaard in geurdossiers, weliswaar tegen ­exploitanten van bedrijven en niet tegen de overheid.

“Het Vlaamse geurbeleid is nog gebrekkiger en doorstaat de toets met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens dus ook niet”, oordeelt Van Marcke.

“Het Vlaamse geurbeleid doorstaat de toets met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens dus niet”

Elias Van Marcke

Juridisch expert bij Dryade

In Vlaanderen gebeurt de beoordeling van geurhinder volgens hem aan de hand van “een amalgaam van administratieve richtlijnen, die amper wetenschappelijk zijn onderbouwd. Een degelijke wetgeving is er niet, in tegenstelling tot in Nederland.”

LEES OOK. Pluimveehouder reageert na klachten over stank in ‘Chicken Valley’: “Geurhinder? Je kunt hier van de grond eten”

Van Marcke beklemtoont dat de rechtszaak tegen de Vlaamse overheid gericht is, en niet tegen de landbouwers.

Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) reageert afgemeten op het nieuws van de dagvaarding. “Dryade dicteert de wetten niet in dit land”, zegt woordvoerder Andy Pieters. De vzw kreeg eerder al het verwijt de zaken juridisch op de spits te drijven.

Voor een inhoudelijke reactie verwijst Pieters naar de mededeling na de ingebrekestelling. Toen liet Demir weten dat onder haar beleid de vergunningen aangescherpt waren in het belang van omwonenden en dat de geuremissiefactoren waren verstrengd.

Van Marcke verwelkomt eventuele verstrengingen, “maar die doen niets af aan het lakse vergunningenbeleid van de voorgaande jaren, die de omwonenden met de overlast heeft opgezadeld waar ze vandaag mee kampen. De Raad van State heeft de Vlaamse overheid hierop in verschillende arresten teruggefloten.”

De milieujurist van Dryade betreurt dat de overheid niet reageerde op de ingebrekestelling. “Wij hadden liever dialoog en een oplossing die na overleg tot stand kwam. Dan zou deze rechtszaak niet nodig zijn.”