Twee Poolse parlementsleden opgepakt in presidentieel paleis: strijd tussen premier Tusk en president Duda duurt voort

Mariusz Kaminski en Maciej Wasik, twee parlementsleden voor Recht en Rechtvaardigheid, in het Pools beter bekend onder de afkorting PiS, werden in december vorig jaar veroordeeld tot twee jaar cel voor machtsmisbruik. De feiten dateren van 2007: Kaminski stond toen aan het hoofd van een anticorruptie-instelling, Wasik was de nummer twee. 

Ze waren er eigenlijk al veel eerder voor veroordeeld. Maar toen PiS weer aan de macht kwam in 2015 kregen ze gratie van president Andrzej Duda, ook van PiS-signatuur. Daardoor kon Kaminski in 2019 minister van Binnenlandse Zaken worden, dat bleef hij tot november vorig jaar. Wasik werd staatssecretaris. Het pardon van Duda zou wel niet wettelijk zijn geweest, omdat niet alle mogelijke beroepsprocedures al waren doorlopen.

In juni van vorig jaar oordeelde het Hooggerechtshof daarom dat er een nieuw proces moest komen, met de veroordeling in december tot gevolg. Kaminski en Wasik, die na de verkiezingen in oktober allebei een zetel in het parlement kregen, mogen volgens de uitspraak ook 5 jaar niet aan politiek doen.

De twee ontkennen nog steeds dat ze iets hebben misdaan en ook president Duda houdt vol dat zijn pardon wel degelijk legaal was. Desalniettemin oordeelde de rechtbank maandag dat Kaminski en Wasik gearresteerd moesten worden. 

Gisteren doken de twee plots op in het presidentieel paleis van Duda. Ze woonden een ceremonie bij en spraken ook kort de pers toe: "Er wordt een dictatuur gevormd, we kunnen niet toelaten dat er in Polen politieke gevangenen worden genomen", aldus Kaminski. Uiteindelijk werden hij en Wasik gisteravond dan toch opgepakt door de politie en naar de gevangenis gebracht. Duda had op dat moment een ontmoeting met de Wit-Russische oppositieleidster Svetlana Tichanovskaja.

De hele saga illustreert het conflict tussen de nieuwe regering-Tusk en de PiS-president Duda. Tusk en zijn coalitiegenoten willen komaf maken met het beleid van de vorige regeringen en schoon schip maken in de overheidsinstanties. Het is intussen duidelijk dat Duda, tot zijn termijn eindigt in 2025, de nieuwe regering zo veel mogelijk stokken in de wielen wil steken.

PiS mobiliseert ook waar het kan: gisteren verzamelden aanhangers van de partij aan het politiebureau waar Kaminski en Wasik naartoe waren gebracht. "Bevrijd politieke gevangenen", scandeerden ze onder meer. Ook de leider van PiS, Jaroslaw Kaczynski, was aanwezig.

Tusk reageerde dat Duda de rechtsgang belemmerde door de twee politici onderdak te geven. Hij beweerde ook dat Duda zelf daarmee de wet heeft overtreden en daarvoor in theorie 3 tot 5 jaar cel kan krijgen.

President Duda heeft intussen gezegd dat hij "diep geschokt" is door de arrestaties. "Ik blijf erbij dat Kaminski en Wasik in overeenstemming met de grondwet gratie hebben gekregen. Hen verhinderen om hun mandaat uit te voeren is daarom illegaal." Duda zegt ook dat het iedereen vrij staat om op straat te komen, maar vraagt om dat op een vreedzame manier te doen.

Mariusz Kaminski heeft ook laten weten dat hij in de gevangenis met een hongerstaking is begonnen: "Ik ben een politieke gevangene en mijn veroordeling is politieke wraak", liet hij ook optekenen.