Vechtpartijen en complottheorieën na ontdekking van mysterieuze tunnels onder synagoge in New York
In New York in de VS is een historische synagoge van orthodoxe joden beschadigd geraakt bij een ongewoon geschil. De ruzie ontstond toen onder het gebouw mysterieuze tunnels ontdekt werden. Jonge gelovigen zouden de gangen in alle geheim gegraven hebben om de synagoge uit te breiden. Dat leidt echter tot heel wat ophef, zowel bij buurtbewoners als op sociale media.
Een decennia-oud conflict bij de Chabad Lubavitch-beweging, een van de meest prominente orthodoxe joodse groepen in New York, is de afgelopen week helemaal uit de hand gelopen. De reden: een meningsverschil over de toekomst van de geloofsgemeenschap. Veel jonge orthodoxe joden vinden het huidige hoofdkwartier op 770 Eastern Parkway te klein en willen een uitbreiding van de synagoge, maar daar kan niet iedereen zich in vinden.
De site in Brooklyn lokt elk jaar duizenden bezoekers, onder wie ook veel internationale studenten en belangrijke religieuze leiders. Maar het historische gebouw met zijn gotische gevel kan die toestroom moeilijk aan en het wordt te klein, opperen enkele jonge leden van de geloofsgemeenschap. Daarom waren ze in alle geheim, zonder het medeweten van de leiders van de gemeenschap, gestart aan de bouw van een tunnel om de site uit te breiden.
Wat is de Chabad Lubavitch-beweging?
Samengevat is Chabad-Lubavitch een chassidische beweging die streeft naar spirituele groei en kennis, met een specifieke nadruk op het verspreiden van het joodse geloof en praktijken naar joden over de hele wereld.
Chassidische joden hechten veel waarde aan persoonlijke vroomheid, mystiek en een nauwe relatie met God. Chabat is een acroniem van drie Hebreeuwse woorden die "wijsheid", "inzicht" en "kennis" betekenen. "Lubavitch" verwijst naar de stad Lubavitch in Rusland, waar de beweging zijn oorsprong heeft.
De tunnel moest volgens persagentschap AP het hoofdkwartier van de Chabad Lubavitch-beweging verbinden met de kelder van een leegstaand appartementsgebouw dat achter de synagoge gelegen was. Volgens lokale media hebben de leiders het bestaan van de tunnel eind vorig jaar ontdekt.
Ze waren niet te spreken over de uitbreiding en lieten begin deze week een cementwagen komen om de gang opnieuw op te vullen. Dat leidde echter tot een treffen tussen voor- en tegenstanders van de tunnel.
Slaags met de politie
De tegenstanders zagen zich uiteindelijk genoodzaakt om de politie erbij te halen. Daardoor escaleerde de situatie nog verder. Het kwam tot schermutselingen tussen de politie en de demonstranten, waarbij zelfs met houten banken en gebedsboeken gegooid werd. De politie zette als reactie pepperspray in en mensen werden geboeid afgevoerd.
Negen mensen, allen tussen de 19 en 22 jaar oud, werden uiteindelijk gearresteerd, meldt de politie. Nog eens drie anderen werden gedagvaard wegens wanordelijk gedrag.
BEKIJK - De politie raakt slaags met de joodse demonstranten:
De autoriteiten van de stad hebben het gebouw nu tijdelijk afgesloten om te onderzoeken of de stabiliteit van de synagoge door het graven van de tunnel in gevaar is gekomen. Daardoor moesten verschillende gelovigen de afgelopen dagen hun gebeden voor het gebouw uitspreken, in de regen.
"De gemeenschap voelt zich verschrikkelijk", zei Baruch Dahan, een 21-jarige man die in de synagoge studeerde. "Het is een schande, in plaats van uit te breiden, hebben ze de synagoge vernietigd." Bij de strubbelingen werden immers ook wandpanelen van de muur getrokken en meubilair vernietigd. Aan de binnenkant van het gebouw is behoorlijk wat schade.
Complottheorieën op sociale media
Op sociale media circuleren verschillende video's over de gebeurtenissen in en rond de synagoge. Beelden van de tunnels en het gewelddadige treffen met ordediensten gingen viraal op het sociale mediaplatform X (voormalige Twitter). Al snel deden enkele wilde antisemitische verhalen ronde, bijvoorbeeld dat de tunnels gebruikt werden om goederen te smokkelen.
"Geheime ondergrondse tunnels, met bloed doordrongen matrassen, kinderwagens, ... Ik krijg echte "Simon van Trente"-gevoelens hier", schrijft een alt right influencer op X. Hij verwijst hiermee naar Trente, een voormalige heilige van de rooms-katholieke Kerk uit de 15e eeuw. Er wordt beweerd dat de Joodse gemeenschap hem ritueel heeft vermoord, maar dat verhaal werd later ontkracht. Het is slechts een van de vele antisemitische verhalen die nu aan de tunnels in Brooklyn wordt gelinkt.
Op sociale media worden ook gelijkenissen getrokken met de tunnels waarin de terroristische Palestijnse organisatie Hamas zich momenteel schuilhoudt. Die verhalen vindt Jonathan Greenblatt, de directeur van de Anti-Defamation League die haat tegen Joden bestrijdt, "onrustwekkend".
"Het is zorgwekkend dat dit incident (de tunnels in Brooklyn, red.) gebruikt wordt om ongepaste en valse vergelijkingen te maken met Hamas of om oude antisemitische complottheorieën te propaganderen, net zoals de verhalen dat Joden betrokken zouden zijn bij het oogsten en smokkelen van menselijke organen", zo klinkt het.