Methaan in smeltend permafrost kan uitstoot explosief doen stijgen: “Dit kan klimaatcrisis snel verergeren”

Permafrost, ofwel permanent bevroren bodem, is wijdverspreid in het Hoge Noorden, waaronder Svalbard. Terwijl de bovenste permafrostlagen goed zijn bestudeerd, zijn de processen aan de basis en de invloeden van de onderliggende geologie onderbestudeerd. Meer dan een eeuw aan boren op Svalbard heeft veelvoorkomende ophopingen van natuurlijk gas aan de basis van de permafrost onthuld. Een zorgwekkend voorbeeld is methaan, een krachtig broeikasgas met een hoger potentieel voor opwarming dan koolstofdioxide. Wanneer vrijgegeven in de atmosfeer draagt methaan sterk bij aan de wereldwijde opwarming.

Permafrost fungeert als een natuurlijke opslagplaats voor methaan. Als de permafrost ontdooit door stijgende temperaturen, vergaat de organische materie, waardoor opgeslagen methaan vrijkomt. Dit creëert een vicieuze cirkel waarbij de vrijgave van methaan bijdraagt aan verdere opwarming, wat resulteert in meer ontdooiing van permafrost en extra methaanemissies. Met het ontdooien van de permafrost in de Arctische regio ontstaat het risico dat het vrijkomen van opgesloten methaan positieve terugkoppelingseffecten veroorzaakt.

Een nieuwe poging om systematisch de opslag en verdeling van methaan in Svalbard te analyseren, heeft bij het onderzoeken van acht boorgaten die door fossiele brandstofbedrijven in de lokale permafrost zijn geboord, aanzienlijke concentraties methaangas ontdekt. De bevindingen suggereren dat diep methaan, gelegen op twee meter onder het oppervlak, niet moeilijk te vinden is en eenvoudig naar het oppervlak kan migreren wanneer het ‘ontgrendeld’ wordt. Deze situatie is waarschijnlijk ook van toepassing op andere delen van de Arctische regio. Ondanks meer dan 50 jaar boren door fossiele brandstofbedrijven is dit de eerste studie die systematisch analyseert hoeveel methaangas zich aan de basis van de permafrost van Svalbard bevindt.

De exacte hoeveelheid methaan in permafrost en de snelheid van vrijgave zijn nog onbekend. Naarmate permafrost ontdooit, kan het aanzienlijke hoeveelheden methaan vrijlaten, maar de omvang en potentiële gevolgen worden nog onderzocht. Dit is cruciaal voor nauwkeurige klimaatmodellering. Het pas uitgekomen onderzoek in Svalbard toont aan dat de permafrost in valleien voorlopig fungeert als een effectieve afdichting tegen diep methaan, terwijl permafrost in de hooglandgebieden zwakkere barrières vormt. Dit komt vermoedelijk door de vorming van permafrost in valleien via het grondwaterpeil, dat een dikke, ondoordringbare ijslaag creëert. Hooglanden, met minder water, hebben dunner en onregelmatiger ijs. De auteurs concluderen dat ondergrondse vloeistofsystemen in Svalbard in onevenwicht zijn. Hoewel voorlopig nog weinig methaan lijkt te lekken, kan dit snel veranderen bij aanhoudende gletsjerterugtrekking en permafrostsmelt.

LEES OOK:

Opnieuw extreem koude lucht en sneeuw op weg naar Noord-Amerika: zijn er ook gevolgen voor Europa?

Paleontologen door het dolle heen: na 40 jaar nieuwe, nog grotere T. rex ontdekt

Heb jij bijzonder weerfenomeen “gordel van Venus” al aan horizon gespot? Expert licht toe