"Hier is geen plaats voor fascisten": politiek schandaal in Duitsland over "masterplan" voor deportaties van migranten

"Er is geen plaats voor fascisten en hun aanhangers in Hamburg", verklaart Jusos Hamburg Noord, de groep die het initiatief nam voor de betoging in Hamburg van gisterenavond. Daar kwamen bijna 2.000 Duitsers samen voor het AfD-hoofdkwartier, in Berlijn riepen nog eens 1.000 betogers op tot een verbod op de radicaal-rechtse partij.

Met de betogingen wordt gereageerd op de recente onthullingen die afgelopen woensdag in een publicatie van het onderzoeksmedium Correctiv verschenen. Centraal in het onderzoek staat een "geheime ontmoeting" tussen prominente AfD-leden en neonazi's die in november vorig jaar plaatsvond in Landhaus Adlon, een gastenverblijf in de buurt van Potsdam nabij Berlijn. 

De Potsdamse villa haalde eerder al de krantenkoppen in Duitsland vanwege de gasten en hun dubieuze linken met het neonazistische milieu. Volgens informatie van de Duitse krant Zeit Online hebben er sinds 2022 soortgelijke besloten bijeenkomsten plaatsgevonden in de villa. 

"Geheim" is het sleutelwoord in het onderzoek naar de besloten bijeenkomst van twee maanden geleden. Uitnodigingen werden enkel per brief verzonden die op hun beurt gelekt werden aan Correctiv. Daardoor kon het medium undercover aanwezig zijn bij de vergadering. 

Wie ook een uitnodiging kreeg, is AfD-lid Roland Hartwig, een voormalig Bondsdaglid (parlementslid dus) en sinds 2022 de rechterhand van AfD-partijleider Alice Weidel. Andere opvallende figuren die present tekenden op de vergadering zijn Ulrich Siegmund (partijleider in de deelstaat Saksen-Anhalt), Bondsdaglid Gerrit Huy en Martin Sellner, de leider van de rechts-nationalistische Identitäre Bewegung Österreich (IBÖ).

Het belangrijkste agendapunt op de bijeenkomst die avond? Een "masterplan" van Sellner om asielzoekers en Duitse staatsburgers met een andere etniciteit te deporteren. Om dat te verwezenlijken zou Sellner een voorstel hebben gedaan om twee miljoen mensen over te brengen naar een Noord-Afrikaans land. Welk land hen zou moeten opnemen, werd niet gespecificeerd tijdens de bijeenkomst. 

Sellner staat bekend om zijn felle strijd tegen migratie en de multiculturele maatschappij. Daarnaast wordt hij door critici doorgaans bestempeld als complotdenker omdat hij onder meer verkondigt dat mensen uit Afrika en het Midden-Oosten van plan zijn om de "witte bevolking van Europa" te vervangen.  

De aanwezigen spraken volgens de publicatie openlijk over politieke strategieën om het opinieklimaat in Duitsland te sturen als AfD aan de macht zou komen. Eind dit jaar worden deelstaatverkiezingen georganiseerd in Saksen en Thüringen. De kans dat AfD daar de overwinning over de streep trekt, is niet onwaarschijnlijk. Op regionaal niveau staat de radicaal-rechtse partij er zeer goed, blijkt uit de peilingen van de vijf Oostelijke deelstaten. 

Hartwig zou hebben voorgesteld om met AfD financiële steun te bieden om "jonge, rechtse influencers" in te zetten die de opinie van jongeren op sociale media zoals TikTok en YouTube kunnen beïnvloeden. "De generatie die het tij moet keren, zit daar", zou hij hebben gezegd.  

Zowel Correctiv als The Guardian hebben Hartwig en Huy gecontacteerd voor wederwoord, maar de politici wensten niet te reageren. Op X laat Huy wel weten dat ze een klacht heeft ingediend tegen Correctiv omdat het medium volgens haar met de undercoveraanwezigheid haar privacy heeft geschonden.

"Een besloten lezingavond is privé, maar niet geheim. In Duitsland wordt privacy beschermd door de wet, zelfs tegen opdringerige "fact-checkers" zoals Correctiv. Naar mijn mening is het afluisteren en fotograferen van een privébijeenkomst misdadig en daarom heb ik een klacht ingediend tegen de makers van de publicatie", aldus Huy. 

In een verklaring aan The Guardian bevestigde Sellner wel dat hij het idee van "re-migratie" tijdens de vergadering had gepresenteerd, maar hij zei dat het niet ging om een "geheim masterplan". Verder stelde hij dat zijn uitspraken ingekort en uit hun verband gerukt zijn.

Partijvoorzitter Alice Weidel gaf een korte verklaring waarin ze erop wees dat het immigratiebeleid van de AfD "volledig in overeenstemming is met de wet". Op de specifieke voorstellen die in Potsdam zijn gedaan, reageert ze niet. 

De Hamburger AfD heeft zich inmiddels gedistantieerd van de bijeenkomst. In het NDR Hamburg Journal verklaarde de regionale fractievoorzitter Dirk Nockemann op donderdagavond: "Voor mij is het volkomen waanzinnig om naar een evenement te gaan waar iemand spreekt, zoals meneer Sellner dus, die bepaalde volksbegrippen vertegenwoordigt. Dat is voor mij onbespreekbaar."

De onthullingen van Correctiv hebben in ieder geval het debat opnieuw geopend over het verbieden van de radicaal-rechtse partij door bijvoorbeeld het Grondwettelijk Hof. Ook bondskanselier Olaf Scholz is scherp voor de aanwezigen op de bijeenkomst. Op X schrijft hij dat  "iedereen die zich verzet tegen onze vrije democratische basisorde een zaak is voor onze binnenlandse inlichtingendienst en de rechterlijke macht".