Blue Monday: de meest deprimerende dag van het jaar (en ook wel gewoon een marketingstunt van een reisbureau)

Blue Monday is een term die al lang bestaat, ook in het Nederlands. Denk maar aan de uitdrukking een "blauwe maandag": een doodgewone maandag.

In 2005 kreeg Blue Monday een extra betekenis. Toen koppelde de Britse psycholoog Cliff Arnall de derde maandag van januari aan een wiskundige formule. 

Dat net deze dag zo deprimerend zou zijn, lag volgens hem aan een samenloop van gebeurtenissen: het grijze weer, de korte en donkere dagen, de goede voornemens die alweer om zeep zijn, de gezelligheid van Kerstmis die ver weg lijkt en de financiële kater die overblijft na de feestdagen. Dit terwijl je loon van januari nog lang niet gestort is.

Op een maandag, aan het begin van de werkweek, komen al die dingen extra hard binnen, volgens Arnall. Hij had zelfs een formule om dat te bewijzen.

In deze formule is W een maat voor het weer, D voor de schulden, d voor het maandelijkse salaris, T voor hoelang het was dat het Kerstmis was, Q staat voor hoe goed men nog de goede voornemens volhoudt, M voor het motivatieniveau en Na voor het gevoel om actie te ondernemen.

Al gauw kwam kritiek op die formule vanuit de academische wereld. Want Arnall kon niet verklaren hoe hij precies tot die formule was gekomen. Ook de grootheid "Tijd" ontbreekt.

Ook opvallend: Arnall had niet alleen de formule, maar ook een oplossing bedacht. Het allerbeste wat je volgens hem kon doen om Blue Monday te bestrijden was een vakantie boeken. 

Arnall mocht dan wel een psycholoog zijn, er was geen sprake van ernstig wetenschappelijk onderzoek: het werd namelijk gefinancierd door Sky Travel, een Britse reisorganisatie. 

Die zocht een manier om mensen vakanties te laten boeken in de donkere en koude januarimaand. En dus spande ze Arnall voor haar kar om het concept van Blue Monday wereldwijd uit te dragen. Een marketingstunt dus.

Wetenschap of niet: Blue Monday sloeg in als een bom. Want na de reisorganisatie gingen nog heel wat andere bedrijven het concept gebruiken om hun spullen aan de man te brengen.

Alcohol, kleding of fitnessabonnementen: het zou allemaal helpen om je gevoel van neerslachtigheid tegen te gaan, zo klinkt het dan. Het is dus pseudowetenschap, maar wél spek naar de bek van marketeers.

Dat de derde maandag van het jaar, en bij uitbreiding de hele maand januari, als een ellendige periode worden gezien, is kritiek die Arnall nog vaak te horen krijgt. Dat hij mensen gewoon nog meer de dieperik induwt. En dat hij de spot drijft met mensen die écht last hebben van een depressie.

De universiteit van Cardiff deed dan ook afstand van zijn uitspraken en zijn onderzoek. Hij was er ook sowieso maar tijdelijk aan het werk.  

Arnall liet het allemaal niet aan zijn hart komen. Hij publiceerde gewoon nieuwe formules. Bijvoorbeeld om te berekenen wat de "gelukkigste dag van het jaar" is - dat zou 17 juni zijn. Dat is dé perfecte dag, volgens Arnall, om een ijsje te eten. Van een welbepaalde fabrikant welteverstaan.

In 2016 leek de man even tot inkeer te komen. Hij lanceerde toen namelijk de Stop Blue Monday Movement, en vulde het internet met optimistische slogans en posters. Ook dat bleek uiteindelijk een promostunt te zijn. Het ging om reclame voor de Canarische Eilanden.