Fascistische Romeinse groet brengen niet altijd strafbaar, zegt Hof van Cassatie in Italië
De fascistische Romeinse groet brengen, is niet altijd een misdrijf. Dat heeft het Hof van Cassatie in Italië beslist. Volgens het Hof is de groet alleen strafbaar als die een fascistisch gevaar inhoudt, maar niet bij herdenkingen. De uitspraak past in een zaak tegen enkele neofascisten die in 2016 aangeklaagd werden.
Verheerlijking van het fascisme is verboden in Italië. In de wetgeving is echter minder duidelijk of het brengen van de fascistische Romeinse groet - ook wel bekend als de Hitlergroet - daar in alle gevallen onder valt. Verschillende rechtszaken kenden daarom een uiteenlopende uitkomst: sommige beklaagden werden veroordeeld, andere vrijgesproken.
Hangt af van de context
Het Hof van Cassatie stelt nu dat het brengen van de groet niet altijd een misdrijf is. Het maakt een onderscheid tussen een opruiende en herdenkende context. Volgens het Hof is de groet alleen strafbaar als die een gevaar inhoudt voor de openbare orde, bijvoorbeeld als zou blijken dat de groet gebracht wordt in de context van de oprichting van een nieuwe fascistische partij.
Maar bij (begrafenis)herdenkingen is het geen misdrijf, stellen de rechters. Het Hof van Cassatie gaat ervan uit dat de Italiaanse democratie sterk genoeg is om het onderscheid tussen de twee contexten te maken.
Aanslepende zaak uit 2016
De uitspraak past in een rechtszaak tegen 8 extreemrechtse activisten die in 2016 werden aangeklaagd nadat ze de groet hadden gebracht tijdens een herdenkingsceremonie. De neofascisten werden in eerste aanleg vrijgesproken, maar in beroep veroordeeld. Het gerecht in Milaan vroeg daarop het Hof van Cassatie om duidelijkheid te verschaffen.
Volgens het Hof van Cassatie moeten de 8 nu een nieuw proces krijgen voor een ander hof van beroep.
Ophef over filmpje
Eerder deze maand veroorzaakte een filmpje van een andere herdenking nog veel ophef in Italië - en de rest van Europa. Daarop waren honderden in het zwart geklede manifestanten te zien, die in het centrum van Rome - opgesteld in kaarsrechte rijen - drie keer de Romeinse groet brachten en daarbij in koor luidkeels "Presente" (aanwezig) riepen.
De manifestanten herdachten een aanslag uit 1978 op drie jonge activisten van de neofascistische partij MSI. Twee van hen werden vermoedelijk doodgeschoten door extreemlinkse terroristen, een derde door een politiekogel tijdens oproer die was ontstaan.
De aanslag wordt overigens elk jaar herdacht, op dezelfde plaats en op dezelfde manier. En dat lokt elk jaar verontwaardiging uit. Mogelijk wekt de herdenking nu meer weerzin op omdat een uiterst rechtse partij de premier levert. "Dit is Rome in 2024, maar het lijkt wel 1924", reageerde Elly Schlein, kopstuk van de sociaaldemocratische oppositiepartij Partito Democratico (PD), met een verwijzing naar de gloriedagen van de fascistische dictator Benito Mussolini.
Al zeker tien manifestanten worden intussen vervolgd voor die herdenking in Rome. Op het eerste gezicht zouden ze op basis van de uitspraak van het Hof van Cassatie vrijgesproken moeten worden. Toch is dat niet zeker. Volgens de procureur-generaal van het Hof van Cassatie is er namelijk een verschil tussen enkele mensen die hun arm opsteken voor een grafsteen en een bijeenkomst van duizenden mensen in de hoofdstad die allen samen de groet brengen.
BEKIJK - Honderden manifestanten brengen de fascistische groet in Rome:
