“Eerst en vooral is het belangrijk om het verschil te kennen tussen een valse en een vervalste factuur”, zegt Chantal De Pauw van de FOD Economie. “Een valse factuur is nagemaakt op basis van diensten die nooit geleverd zijn. Denk maar aan een bedrijf dat een factuur krijgt voor stylo’s en pennen die nooit geleverd zijn. Veel moeilijker te herkennen zijn echter de vervalste facturen, de zogenaamde spookfacturen. Dat zijn bestaande facturen voor geleverde diensten, die uit de brievenbus gestolen worden om dan voorzien te worden van een ander rekeningnummer. Zodat u de oplichters betaalt. Als dat gaat om facturen uit de bouw kunnen die bedragen snel hoog oplopen.”

“Op deze manier zijn er twee slachtoffers”, verklaarde minister van Economische Zaken Kris Peeters (CD&V) vorige maand als reactie op een parlementaire vraag over het fenomeen. “De persoon die de factuur moet betalen en diegene die de diensten leverde.”

10.982 euro gemiddeld

In de periode tussen 1 april 2016 en 23 maart 2017 werden liefst 215 Belgen slachtoffer van zo’n vervalste factuur. 50 onder hen gaven bij hun klacht aan de Economische Inspectie ook hun exacte verliesbedrag mee: goed voor een totaalbedrag van 549.111 euro, ofwel gemiddeld 10.982 euro per persoon.

In één geval ging het om een factuur van liefst 172.520,61 euro. Het is niet duidelijk door wie, waar en/of wanneer die factuur betaald werd. Vermoedelijk gaat het wel om een betaling uit de bouw. “Onze sector is inderdaad gevoelig voor deze vorm van oplichting”, zegt Anja Larik van de Bouwunie. “Wij proberen in samenwerking met de FOD Economie onze leden zo goed mogelijk te informeren hoe ze zich tegen de oplichting kunnen beschermen.”

Enkele tips zodat je niet in de val loopt

- Vergelijk het rekeningnummer op de factuur met het rekeningnummer op de bestelbon of officiële website van de verkoper of leverancier.

- Wees extra waakzaam als een factuur een nieuw rekeningnummer vermeldt of als er een sticker “Opgelet, gewijzigd rekeningnummer” op de enveloppe of factuur kleeft. Ook als het de eerste factuur is die u ontvangt van een verkoper of leverancier, neemt u best even de tijd het rekeningnummer na te kijken voor u betaalt.

- Bel in geval van twijfel het bedrijf op via een nummer dat u kent (het nummer op de factuur kan ook vervalst zijn).

- Bewaar de gegevens en het bankrekeningnummer van uw leveranciers, ook als u via e-banking betaalt. Als u een nieuwe factuur ontvangt, kijk na of het rekeningnummer overeenkomt met de opgeslagen gegevens.

- Wees op uw hoede als er een kleine week (of meer) verschil is tussen de verzenddatum van de factuur en de datum waarop u ze ontvangt. Dat is de tijd die oplichters gebruiken om de factuur te vervalsen.

- Betaal nooit een factuur of rekening die er verdacht uitziet zonder dat u goed hebt gecontroleerd of u bij dat bedrijf iets hebt besteld.

- Als u een factuur per e-mail ontvangt, controleer of het e-mailadres correct is. In geval van twijfel, kunt u ook het IP-adres van waaruit de e-mail werd verzonden nagaan via http://www.whois.com/

Wat kunt u doen als u toch een vervalste factuur betaalde?

- Als u een aanmaning of betalingsherinnering hebt gekregen, neem eerst eens contact op met de verkoper of leverancier. Misschien is er gewoon een vergissing in het spel en heeft hij onterecht een aanmaning gestuurd.

- Is dat niet het geval, contacteer dan zo snel mogelijk de betrokken banken (uw bank en de bank van het rekeningnummer naar waar u hebt overgeschreven) om de fraude te melden. Uw bank zal aan de bank van het rekeningnummer van de oplichters vragen om het geld terug te storten. Deze bank zal ook de overschrijving trachten te blokkeren of zal de rekening blokkeren zodat geldafhalingen door de oplichters niet meer mogelijk zijn.

- Meld het op meldpunt.belgie.be (optie “vervalste factuur”). Automatisch wordt uw melding doorgestuurd naar de politie en bpost zodat ze de melding ook kunnen onderzoeken. Overigens krijgt u aan het einde van uw melding meteen advies en informatie over welke stappen u nog kunt ondernemen en wie u daarbij kan helpen.

Voor meer informatie kan je terecht op de website van de FOD Economie.