Er eentje laten vliegen, of toch maar afknijpen? Hoe bevrijdend het ook voelt om een wind te laten, vaak houden we ons in, vanwege gêne en sociale normen. Na een poosje voel je de darmgassen die je terug de ­endeldarm in hebt geduwd niet meer, merkt Gaby Desmet op. “Wat gebeurt er met die opgehouden gassen?”, vraagt hij per mail.

We kunnen alvast verklappen dat die ons lichaam deels via de mond verlaten. Maar gelijk een vies gezicht trekken, is niet ­nodig. We ademen continu gassen uit die in de darmen ontstaan door de spijsvertering. De gasophoping vindt vooral plaats in de dikke darm. Bacteriën doen daar nog een laatste poging om vezels af te breken (te vergisten) die ongeschonden door de dunne darm zijn gekomen. Terwijl ze zich laven aan die voedingsstoffen, scheiden ze gassen uit zoals koolstofdioxide, waterstofgas, en soms methaan. Dat zijn reukloze stoffen.

“De gassen gaan deels via de anus naar buiten, een ander deel wordt door de darmwand opgeslorpt, en komt via de bloedbaan in de longen terecht”, vertelt darmspecialist Danny De Looze van het UZ Gent, en auteur van het boek Wat onze darmen ons vertellen.

Dat proces neemt wat tijd in beslag. Het haalt niet gelijk de druk van de ketel. En of we nou echt veel meer darmgassen uitademen wanneer we scheten inhouden, durft De Looze niet te zeggen. “Naar mijn weten is dat nog nooit onderzocht.” De ontsnappingsroute via de bloedbaan en de longen verklaart in ieder geval niet waarom we vrij snel na het aanknijpen van de anus de druk voelen afnemen.

Darmen oprekken

De verklaring is veel simpeler. “Als je de evacuatie uitstelt door de aars dicht te knijpen, duw je het gas dat heel laag is gekomen – tot in het anaalkanaal – terug hogerop in de endeldarm. Daar is het gevoel veel minder sterk ontwikkeld.”

Bij de meeste mensen kan het volgens De Looze weinig kwaad om af en toe een scheet in te houden. Als je het vaak doet, kun je een opgeblazen gevoel krijgen in je buik. Als je last hebt van winderigheid, keert de aandrang snel terug. Voor de meeste mensen is het vrij onschuldig.

Het is wel vervelender als je erg gevoelige darmen hebt en lijdt aan het prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Door gasophoping worden de endeldarm en dikke darm opgerekt. Dat kan erg pijnlijk zijn voor mensen met die aandoening. “Tijdens spreekuren zien we steeds meer mensen met PDS”, zegt De Looze. De oorzaak hiervan is nog niet goed bekend.

Vroeg of laat zonder je jezelf het best even af om te ontluchten. Soms laat je ­onbewust winden vliegen terwijl je loopt. De aangespannen buikspieren zetten dan druk op de buikholte. We kunnen de bio­logie niet eindeloos beteugelen.