Wordt "de partij Vlaams Belang" hét thema van de verkiezingen?
Dit weekend vonden opnieuw twee nieuwjaarsrecepties plaats, die van Vlaams Belang en Vooruit. Bij de socialistische partij was het belangrijkste onderwerp een afwezige Rousseau; bij Vlaams Belang heerste een zegezekere euforie. En "De zevende dag" bracht vier nieuwe partijen bij elkaar.
1. "Het is extreemrechts. Of het is Vooruit"
De nieuwjaarsreceptie van Vooruit begon met een daverend applaus voor oud-voorzitter, Conner Rousseau, die volgens Het Nieuwsblad de energie niet had om aanwezig te zijn. Maar op de vraag of Rousseau terugkeert als kandidaat bij de verkiezingen van 9 juni, kwam er geen duidelijk antwoord van waarnemend voorzitter Depraetere.
De deadline ligt op begin februari, want de partij moet natuurlijk ook weten met wie ze de boer opgaat en wie de mensen moet overtuigen. En de vraag blijft of zijn terugkeer de partij niet meer schade berokkent dan winst oplevert. Want de racistische "zattemansklap" van Rousseau zou dan wel eens een onderwerp kunnen worden bij elk verkiezingsdebat.
Vooruit waarschuwt expliciet voor een extreemrechtse regering. "De keuze is glashelder: het is extreemrechts na 9 juni. Of het is Vooruit!", zei Depraetere in haar toespraak. "Vlaams Belang is gegarandeerde achteruitgang", voegde ze er nog aan toe, terwijl ze heel kwistig met de slogan "het is Vooruit of het is achteruit" rondstrooide.
De kans bestaat dat de socialisten op die manier Vlaams Belang uitroepen tot het thema van de campagne. Maar Vooruit argumenteert dat zij de enige partij is, "als leider links en in het centrum", die groot genoeg is "om te zorgen dat de N-VA niet kan kiezen voor Vlaams Belang". Op de vraag of ze met die houding Vlaams Belang niet groot maakt, antwoordt ze in De Morgen dat "iemand toch op de gevaren van Vlaams Belang moet wijzen". En ook minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke van Vooruit verdedigt de campagne tegen extreemrechts: "Omdat het zo beangstigend is. (…) Die mensen blokkeren en verrotten alles".
2. Nieuwe partijen willen deelnemen aan verkiezingen
"De zevende dag" bracht een aantal nieuwe partijen bij elkaar, en opvallend genoeg zaten daardoor twee Nederlanders rond de tafel: Sophie In 't Veld, een Europees Parlementslid uit Nederland, dat Volt België vertegenwoordigt, en Thierry Baudet die een Vlaamse afdeling van Forum voor Democratie boven de doopvont hield.
En dan was er nog de partij Blanco, en Els Ampe, de voorzitter van "Voor U". Een partij die een aantal mensen verzamelt: de partij "Vista", Michel Verstraeten van "Viruswaanzin", en enkele onafhankelijken, zoals oud-journalist Peter Verlinden die "Voor U" deze week na nauwelijks een maand verliet. Peter Verlinden is daarmee wellicht de snelste overloper uit de Vlaamse politiek.
Om vertegenwoordigd te zijn in één van de parlementen, moeten nieuwe partijen wel wat drempels overwinnen. Er is letterlijk de kiesdrempel van 5 procent, maar in de provinciale kieskring van Limburg is er zelfs een natuurlijke kiesdrempel die nog hoger is, rond de 6,5 procent.
En om volledige lijsten in te dienen heb je honderden kandidaten nodig. Els Ampe beweert in De Zondag dat ze al 400 van de nodige 406 kandidaten heeft, maar te weinig vrouwen; en ook Thierry Baudet zegt dat het "stormloopt" zonder namen te noemen. Het is pas in april, op het moment dat de lijsten moeten worden ingediend, dat we definitief zullen weten of en hoe die partijen zullen deelnemen aan de verkiezingen.
Ook in het gesprek met de nieuwe partijen is Vlaams Belang de rode draad. Drie van de vier partijen zeggen expliciet dat ze mikken op de kiezers van Vlaams Belang. Dat doet Els Ampe, maar ook Blanco argumenteert dat wie een proteststem wil geven dat beter kan doen aan een echte protestpartij zoals Blanco.
En Thierry Baudet wil een uiterst rechts alternatief zijn voor Vlaams Belang, omdat Vlaams Belang volgens Baudet "geen poot heeft uitgestoken tijdens de coronacrisis en achter Oekraïne staat in plaats van onze grootse Europese bondgenoot, Rusland". Dat zei Baudet bij de oprichting van de Vlaamse vleugel van zijn partij, zo was te lezen in Het Nieuwsblad.
De kiezers van de grootste partij in de peilingen zijn duidelijk een wingewest in de ogen van die nieuwe partijen. Dat is het lot van grootste partij.
3. Vlaams Belang: "Hoe groter we zijn, hoe minder water in de wijn"
En ten slotte was er nog de nieuwjaarsreceptie van Vlaams Belang, die partij die overal elders over de tongen ging. Voor een zegezeker publiek was voorzitter Van Grieken duidelijk: geen woord over de aanval van Vooruit, maar de stelling dat "immigratie wél een verkiezingsthema is".
Van Grieken concludeert: “er voltrekt zich een heuse omvolking, dat is geen theorie maar de harde realiteit". En dat is een heel beladen woord dat de voorzitter van Vlaams Belang hier bewust gebruikt. Op sociale media noemt de covoorzitter van Groen, Nadia Naji, de uitspraak "walgelijk": "fascistische taal is en blijft fascistische taal, ook als het wordt uitgesproken door iemand in kostuum".
Op de vraag of Vlaams Belang geen water in de wijn zal moeten doen om een regering te vormen, is het antwoord van Van Grieken simpel: "hoe groter we zijn, hoe minder water we bij de wijn moeten doen".
De vraag is of de pogingen van Vooruit, dat haar slogan op het hoofdkwartier van Vlaams Belang ging projecteren; en Groen, dat tevergeefs Filip Dewinter in de rol van spion voor de Chinezen probeerde te duwen, de partij Vlaams Belang schaden. Een politieke partij als thema van de verkiezingen kiezen, lijkt op dit moment alleen maar winst op te leveren voor die partij.