Voor wie zijn jodiumtabletten nuttig en waarom? Mag je ze zomaar innemen?
De overheid roept mensen op om een doosje jodiumtabletten in huis te halen als onderdeel van een nieuwe sensibiliseringscampagne. Maar waarom hebben we jodiumpillen eigenlijk nodig? Is het nuttig voor iedereen? En mag je die zomaar innemen?
Waarom kunnen ze nuttig zijn?
Jodiumtabletten zijn sinds 2018 gratis beschikbaar bij apothekers. Het is de bedoeling om de gevolgen van blootstelling aan radioactieve straling te beperken, mocht er zich een ramp voordoen in een kerncentrale.
Bij een ongeval op een nucleaire site zoals Doel of Tihange kan radioactief jodium vrijkomen. "Via je luchtwegen of via besmet voedsel kan dit in je lichaam terechtkomen. Je schildklier neemt het radioactief jodium op, wat tot een bestraling ‘van binnenuit’ leidt en de kans op schildklierkanker of andere aandoeningen vergroot", zegt Marleen Finoulst van Wetenschap en Gezondheid.
Door op het juiste moment niet-radioactief jodium in te nemen, zorg je ervoor dat je schildklier al verzadigd is en geen radioactief jodium meer opneemt. "Maar jodiumtabletten bieden geen bescherming tegen andere radioactieve stoffen die ook schadelijk zijn. Daarom blijft het noodzakelijk dat je snel kan schuilen."
Voor wie zijn ze bedoeld?
Jodiumtabletten zijn in eerste instantie bedoeld voor de meest kwetsbare personen. Het gaat bijvoorbeeld om
- kinderen
- jongeren
- zwangere vrouwen
- vrouwen die borstvoeding geven.
Voor wie ouder is dan 40 jaar zijn ze minder aangewezen. Dat is omdat het risico op schildklierkanker afneemt naarmate je ouder wordt. "Bovendien hebben heel wat personen in die leeftijdsgroep een wat ontregelde schildklier. Daardoor is het risico op nevenwerkingen zoals hartproblemen, groter", zegt Finoulst.
Toch kunnen ze nog hun nut hebben voor 40-plussers, meer bepaald bij blootstelling aan zeer hoge doses radioactieve straling.
Mag je ze zelf zomaar innemen?
Het heeft geen enkele zin om jodiumtabletten op eigen houtje in te nemen. "Ze zijn enkel doeltreffend wanneer je ze op het juiste moment inneemt, en dat is wanneer er een nucleaire ramp plaatsvindt", zegt Finoulst.
De overheid, met name het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC), deelt mee wanneer dat nodig is (mocht zo’n moment zich al aandienen).
Wil je meteen verwittigd worden bij een noodsituatie? Schrijf je dan in op Be-Alert. Dan word je meteen via sms op de hoogte gebracht als er een ernstige dreiging is.
Wat moeten we nu met deze informatie?
Het risico op een nucleaire ramp of een nucleaire aanval is uiteraard klein. Maar we hebben natuurlijk nog wel verschillende nucleaire sites in België, zoals in Doel, Tihange en Mol.
Vorig jaar was er eind februari even een rush op jodiumtabletten toen de Russische president Vladimir Poetin dreigende nucleaire taal sprak tijdens de oorlog in Oekraïne.
Veel mensen holden toen naar de apotheek voor een doosje, maar de Apothekersbond had het toen over een paniekreactie.
De slotsom: jodiumtabletten innemen is enkel zinvol bij een nucleaire ramp. Maar bij een nucleaire noodsituatie blijft schuilen de beste manier om jezelf te beschermen. Zo voorkom je straling en besmetting. Schuilen is efficiënter dan jodiumtabletten slikken, klinkt het bij Gezondheid en Wetenschap.